Интроспективна изложба што ја расклопува машинската просторија на уметникот
„Со изложбата „Автопортрети и неколку палети“, Миро Масин ни отвора врата кон ретка зона – таа каде уметникот ја симнува маската на авторството и дозволува да го видиме процесот пред да стане производ, емоцијата пред да стане форма, двоумењето пред да стане одлука. Оваа изложба не се гледа, туку се доживува; не се чита, туку се ослушнува. Таа е тивка и истовремено гласна вистина за тоа што значи да се создава.“
МАСИН: ДА СЕ ЖИВЕЕ ОД И ЗА УМЕТНОСТА Малкумина имаат доблест да направат ваква интроспективна изложба. Миро Масин со „Автопортрети и неколку палети“, поставена во галеријата „Остен“ од 6 до 26 ноември, ни понуди ретко, интимно патување. Сите ние повеќе или помалку сме запознаени со неговата долгогодишна уметничка кариера, дефинирана со неговиот препознатлив ракопис, длабочина и експресивна моќ. Но овде и сега Масин ни открива нешто друго: внатрешниот механизам на создавањето, редок увид во машинската просторија на неговата уметност и неговото сопствено јас.
АВТОПОРТРЕТОТ КАКО ЖАНР И КАКО РИЗИК Автопортретот, како жанр, традиционално претставува потрага по сопствениот одраз, по идентитетот и по автентичниот израз. Масин, меѓутоа, ја издига оваа потрага на повисоко ниво. Тој не ни го покажува само лицето што го гледа во огледалото. Тој ни ја открива душата зад погледот, претставена преку целиот негов експресивен јазик. Секој портрет функционира како поглавје од нелиенарна автобиографија – момент на ментален и духовен пресек, документ на една состојба што постојано се истражува, редефинира и прочистува преку боја, текстура и игра.
ПАЛЕТИТЕ КАКО СВЕТИ ПРЕДМЕТИ НА ПРОЦЕСОТ Кураторката Корнелија Конеска во концепцијата умешно го поставува дијалогот помеѓу завршената слика и исконската материја што ја создала. Во еден силен концептуален пресврт, покрај портретите Масин ги изложува и своите палети – тие живи, хаотични, но речиси свети предмети. Палетите тука не се случајно присутни. Тие се тивки материјални сведоци на чинот на сликање: мапи на бојата пред нејзината конечна одлука, пред да го пронајде трајното место на платното. Со гестот на нивно изложување, Масин ја руши бариерата помеѓу творецот и творбата, помеѓу интимноста на процесот и јавноста на делото.
Во галеријата „Остен“ кураторката Корнелија Конеска за изложбата ќе го рече и следното:
„Оваа изложба е повеќе од збирка портрети и неколку објекти. Таа е двостран разговор: едно лице кое ни се обраќа од платното, и една палета што шепоти како тој лик е создаден. Замислете – од оваа палета можеби е произлезена токму оваа слика. Два екстрема на уметничкото создавање што овде живеат рамноправно.“
МИРО МАСИН – УМЕТНИК КОЈ ЖИВЕЕ ВО УМЕТНОСТА За да го разбереме овој личен проект, важно е да го разбереме и контекстот на Масиновото долгогодишно творештво. Роден во 1963 година, дипломиран на ФЛУ – Скопје (1988), Масин е автор со богата и разновидна биографија: повеќе од педесет самостојни изложби во земјава и странство (Париз, Берлин, Џенова, Лондон, Белград…), триесетина инсталации и перформанси, сценски дизајни за театар, студиски престои во Франција, Британија и Чешка. Неговите проекти често се на граница помеѓу медиумите, но сликарството останува негово најдлабоко јадро. Во 2024 година ја доби државната награда „Св. Климент Охридски“ и „Златна Бубамара на популарноста“ за трајни вредности – признанија што го потврдуваат неговиот специфичен и препознатлив придонес.
ОД РЕТРОСПЕКТИВА КОН ИНТРОСПЕКТИВА Минатата година Масин беше претставен со голема ретроспектива во Даут – пашин амам. Ако таа изложба беше ретроспектива, оваа е интроспектива. Две различни точки на гледање: таму поглед наназад кон патеките што веќе се поминати; овде поглед навнатре, кон изворот на сликарството. И токму затоа, оваа изложба има исклучителна тежина – таа не само што го изложува резултатот, туку го осветлува и процесот, она што најчесто останува недостапно, интимно и невидливо.
ПОГЛЕД ВО СРЦЕТО НА СОЗДАВАЊЕТО „Автопортрети и неколку палети“ е храбар проект. Тој е патување до срцето на уметникот, патување кое го споделуваме со Масин и со самиот чин на создавање. И токму во тоа споделување, во таа искреност, се наоѓа силата на оваа изложба.
