Во Србија е на сила еднодневна, а во Нови Сад тридневна жалост. Четиринаесет лица загинаа кога врз нив се урна настрешницата на железничката станица во Нови Сад во петокот. Кој е виновен за тоа? Критичарите на власта велат дека тие се виновни за измами и кражби, како и дека се инкорпорирани во секој градежен зафат
НЕМАЊА РУЈЕВИЌ
Во саботата (2 ноември) киосците во Србија беа покриени со црно-бел принт. Луѓето си ја работат работата потивко од вообичаено, нема музика од кафулето. Тоа е ден на жалост.
Многу работи потсетуваат на мај минатата година, по масовните убиства во основното училиште „Владислав Рибникар“ и младинските села Дубона и Мали Орашац. Сепак, тогаш тагата беше измешана со неверување.
И сега, по смртоносниот пад на настрешницата на Железничката станица во Нови Сад, се чини дека е коктел од тага и гнев.
Четиринаесет лица загинаа под бетонот во петокот, ова можеби не е конечниот биланс на жртви бидејќи има тешко повредени.
ТОА Е „СТАРАТА“ НАСТРЕШНИЦА Многу критичари на властите се противат црниот петок во Нови Сад да се нарече „трагедија“. Тоа е, велат, „злосторство“, резултат на корупција, системска корупција, протерување на експертизата од сите сфери на животот.
„Што ја наруши статиката на настрешницата ако не третата реконструкција (читај: буџетски грабеж) на железничката станица за четири години? Помина долго време откако нема дожд и снег“, праша професорот Бојан Пајтиќ, поранешен премиер на Војводина.
Имено, Железничката станица и овој јули свечено беше „отворена“, иако работите се уште не се целосно завршени.
Но, неполн час по смртта на луѓето, додека сè уште имаше луѓе затрупани под гранатирањето, голем број медиуми блиски до властите ги сменија насловите на вестите на порталите и дополнително потенцираа дека тоа е „старата настрешница“ на реконструирана станица.
Подтекстот не е тешко да се разбере – не падна нешто што го направивме, туку нешто старо, што не е сменето од 1964 година, кога е изградена станицата.
„ЗЛОСТОРСТВО“ ЗА КОЕ СЕ ОДИ ВО ЗАТВОР Но, критичарите прашуваат, како тоа би можело да оправда некого? На сцената излегоа премиерот Милош Вучевиќ и министрите Ивица Дачиќ и Горан Весиќ кои најавија истраги.
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, зборуваше во ударниот термин на телевизија, барајќи „политичка и кривична“ одговорност.
За Пајтиќ јасно е како треба да изгледа таа одговорност. Особено што, како што пишува на мрежата Х, не се гледа на станицата каде се потрошени 60 милиони евра за реконструкција, а нејасно е зошто со тие пари барем не се урна настрешницата што сег се урна како куќа од карти.
„Поради ваквите трагедии, кои се очигледна последица на корупцијата, ароганцијата и незнаењето, владите во цивилизираниот свет не само што паѓаат, туку и колективно одат во затвор“, напиша Пајтиќ.
КОЈ И КАКО ЈА РЕКОНСТРУИРАШЕ СТАНИЦАТА? Нарачател за реконструкција на станицата беше Железничката инфраструктура на Србија, а работите ги изведуваа две кинески компании. Сето тоа како дел од брзата пруга што сега ги поврзува Белград и Нови Сад, а еден убав ден – со десетици веќе неисполнети ветувања – ќе оди за Будимпешта.
Тој договор, како и многу други договори со Кинезите, беше покриен со тајност.
Само од Инфраструктура соопштија дека настрешницата не била вклучена во реконструкцијата. Тоа беше направено наоколу, на фасадата. Некој би рекол – настрешницата е нашминкана.
Професионалците забележуваат чудни работи – додадените челични и стаклени елементи на настрешницата, и галеријата во внатрешноста на зградата на станицата, која се потпира на истиот ѕид.
Прашање е дали настрешницата паднала затоа што „била наклонета кон паѓање“ или затоа што некој нешто превидел при реконструкцијата и ја сменил статиката.
БЕЗ ВНИМАНИЕ ЗА ПРЕДУПРЕДУВАЊАТА Геолошкиот инженер Зоран Џајиќ, кој до минатата година работеше на реконструкција на станицата како консултант на сообраќајниот институт ЦИП, тврди дека станува збор за второто. И тоа и покрај предупредувањата.
Тој за телевизијата Н1 изјави дека во март минатата година лично испратил извештај до изведувачите и надлежното министерство во кое барал да се отстранат мермерните плочи од предниот дел на зградата и да се провери темелот и се да се санира и се се замени „што инаку беше предвидено во проектот“.
„Факт е дека тој дел не е направен и изведувачот одлучил само да ги префарба панелите што требаше да се заменат“, тврди Џајиќ.
ПОЛИТИЧКИ ПОСЛЕДИЦИ Ресорниот министер Весиќ ветува дека ќе се утврди зошто не е реконструирана настрешницата. Како што рече, одобрението за градба е издадено пред три години и тој процес морал да вклучува статичка проценка. Треба да се види зошто е одлучено да не се реконструира настрешницата, рече Весиќ.
Но, самиот Весиќ, според најавите на Вишото обвинителство во Нови Сад, оваа сабота треба да биде сослушан меѓу дваесетина лица.
Можеби лесно може да се најдат одговорите на „зошто се случи ова“ и „кој е виновен“, за разлика од масакрот минатата година, амокот, кога беше невозможно да се влезе во главите на убијците.
Сега можете да ја внесете документацијата и патеката за пари, ако сакате. Но, критичарите велат дека тогаш, како крошна, целиот владин систем ќе пропадне.
„Оставени сме на страв, секој ден се повеќе и повеќе, како со текот на времето ќе изгледаат големите Потемкинови села што ги градат Вучичаните. Експертите велат – не дај Боже сериозен земјотрес“, пишува новинарот на „Времена“ Недим Сејдиновиќ.
Прашање е дали политичката ситуација ќе наликува на онаа по минатиот мај, кога повеќемесечните „протести против насилство“ изнесоа рекорден број луѓе на улица, а потоа тивко згаснаа.
