КАТЕРИНА КОЛОЗОВА
Зошто е недвосмислен факт дека оваа покана на ЕУ е „финална“ а не некаква манипулација?
Ова е навистина миг на „да“ или „не“ за ЕУ, а сите што извикуваат „неправда, поништени сме!“ нека се запрашаат вистина ли е така и дали нивните теории од типот „што би било кога би било“ се доволни за да кажеме НЕ и тоа еднаш за секогаш на влегувањето во ЕУ. Еди Рама ви кажа, а и самиот Христијан Мицковски пред помалку од една недела го кажа истото, навистина нема да има друг предлог.
Зборот „финална“ го ставив во наводници затоа што не е толку прашање на време туку на конечност на чинот на покана во суштинска а не временска смисла.
Логиката е едноставна: „францускиот предлог“ е документ кој пред нас го поставува едногласниот Европски совет кој ја содржи како поканата така и условите на поканата за отпочнување преговори за пристапување. Овие услови се поставуваат еднострано, тој што кани – значи, Европската унија – тој и кажува под кои услови и правила на игра би нѐ примил. Ние или ги прифаќаме и почитуваме поставените услови или сме исклучени од процесот. Не е фер? Можеби не, можеби да, но така функционира светот (барем во овој век): за обично „пристапување“ на Твитер треба да ги прифатите „условите и правилата“ па дури и да одговарате ако свесно ги прекршите, а не пак за пристапување на сојуз на држави.
Ако сега се каже „не“ навистина се кажува еднаш за секогаш „не“ на пристапувањето кон ЕУ. Никој не е должен, никој нема обврска по втор пат да ви упати покана да го комплетирате пристапувањето – чинот се случил, свршен е, а наше е да кажеме „да“ или „не,“ и тоа ќе биде, најверојатно, неотповикливо и важи еднаш за секогаш. Еве, историчарите и компаративните аналитичари на феноменот на европското проширување, ги замолувам, да ме побијат ако грешам кога го тврдам ова. Имено, замолувам да ме поучат дали знаат за пример кај што кандидатот си задал самиот себеси рамка каква сака и го принудил Советот да ја смени поканата и нејзините услови. (Инаку, да, знам дека во текот на преговарањето може многу нешта да се сменат во полза на кандидатот, но за тоа треба да почне процес на преговарање.)
Сакам да го замолам секого, сам да го прочита интегралниот „француски документ“ и да се служи со здрав разум: ова не е документ за специјалисти и нека не се мистифицира, ами документ кој секој носител на одлуки но и секој граѓанин треба да може да го разбере. Во него, јазикот се нарекува македонски (ако Бугарија си упати унилатерална нота, таа е уни-латерална, еднострана, и не го засега никој освен Бугарија), историја не се спомнува, протокол се спомнува дека постои (по што ќе следат некакви годишни извештаи) но никој не наложува каков да биде тој протокол, што ќе содржи. Ќе биде каков сакаме да биде – каков ќе се избориме да биде, таков ќе биде. Додека не добиеме најдобро можно решение за Македонија, ако треба и 100 години, ќе преговараме и со Бугарија и со ЕУ, но нема никаква потреба вториов процес да се сосекува во корен додека самите не заклучиме дека сме удриле во непробоен ѕид со првиот процес (билатералните преговори со Бугарија).
Ова е навистина миг на „да“ или „не“ за ЕУ, а сите што извикуваат „неправда, поништени сме!“ нека се запрашаат вистина ли е така и дали нивните теории од типот „што би било кога би било“ се доволни за да кажеме НЕ и тоа еднаш за секогаш на влегувањето во ЕУ. Еди Рама ви кажа, а и самиот Христијан Мицковски пред помалку од една недела го кажа истото, навистина нема да има друг предлог.
(Авторката е професор по теорија на студии на политики)
