Американски дипломат зборува за Гласот на Америка зошто поднел оставка поради испорака на оружје за Израел
ПАТСИ ВИДАКУСВАРА
Внатрешните несогласувања во администрацијата на Бајден околу поддршката за воената офанзива на Израел во Газа како одмазда за нападот на Хамас на 7 октомври станаа очигледни откако еден дипломат поднесе оставка.
Џош Пол, кој до минатата недела беше директор за конгресни и јавни работи во бирото за оружје и безбедносна помош на странските влади на Стејт департментот, поднесе оставка во знак на протест поради, како што вели, зеленото светло за израелската одмазда без оглед на тоа што цивилите ќе го платат тоа со нивните животи.
Стејт департментот директно не ја коментираше оставката на Пол, велејќи дека тоа е лична одлука. Во писмото до вработените, американскиот државен секретар Ентони Блинкен призна дека некои луѓе се соочуваат со лични тешкотии.
Пол разговараше со репортерката на Гласот на Америка на Белата куќа, Патси Видакусвара. Тој изјави дека на неговото поранешно работно место немало дискусија за испорака на оружје на Израел за војната во Газа и дека смета дека тоа ги поткопува американските стратешки интереси и вредности.
Транскриптот од интервјуто е скратен за јасност.
Зошто дадовте оставка?
– Поднесов оставка затоа што чувствував дека сме во средината на големи одлуки во врска со испораката на оружје за Израел, но немавме потребно внимание и обично ќе го добиеме кога станува збор за загриженоста за човековите права, цивилните жртви, во контекст на конфликтот што сега го гледаме во Газа
Што се случи по 7 октомври?
– Многу брзо по нападот на Хамас врз Израел на 7-ми октомври, кој беше, да биде многу јасен, апсолутно злосторство и треба најстрого да се осуди и Израел има целосно право да одговори, почнавме да добиваме барања од Израел за големи количества на муниција.
Вообичаено, кога добиваме слични барања од партнери, постои правило дека во процесот прво го разгледуваме извештајот колку и како нашиот партнер ги почитува човековите права, ги разгледуваме другите фактори, како што е ризикот од загрозување на цивилите. Постои Правилник за испорака на оружје во кој е наведено процесот на донесување одлуки и се наведува дека оружјето не смее да се дава таму каде што постои ризик да предизвика кршење на човековите права.
Откако израелската операција во Газа започна со масовни бомбардирања, видовме стотици, ако не и илјадници Палестинци како умираат. И тогаш немаше дискусија за правилата, немаше прашање дали ќе паузираме и ќе го разгледаме нашиот вообичаен процес на донесување одлуки и законски барања. Како да треба да побрзаме и брзо да му го предадеме оружјето на Израел, што е можно поскоро, без разлика на последиците.
Дали тоа беше експлицитна наредба? Вашите претпоставени во Стејт департментот укажаа дека нема време да се расправате, туку само да продолжите со тоа?
– Така е.
Дали добивте објаснување откако протестиравте?
– Мислам дека не ми требаше објаснување. Ставот беше дека тоа е Израел, дека ова е посебен случај. Тоа беше очигледно не само внатрешно, туку и надворешно со непосредната реакција на Белата куќа за Израел и одговорот на нападите.
Работевте во таа канцеларија 11 години. Дали некогаш се случило одлуката за испраќање оружје да биде донесена без дискусија?
– Не, секогаш имало расправија. Да бидам јасен, не сум против Америка да испраќа оружје. За многу работи, тоа е добро во Украина или во поддршката на нашите сојузници во Европа. Но, дури и во тие случаи, дури и со нашите најблиски сојузници, ако постои зрно сомнеж, ние разговараме за тоа.
Дури и пред нападот на Хамас, испраќавме воена помош од 3 до 4 милијарди долари годишно. Дали тоа помогна за безбедноста на Израел? Дали тоа помогна за регионалната стабилност?
– Мислам дека не. Јас сум за Израелците да живеат во мир и безбедност, исто како што сум за Палестинците да живеат во мир и безбедност. Проблемот е што претпоставивме дека пречката за долгорочно решение на палестинско-израелскиот конфликт е тоа што Израел не е безбеден, а ако е побезбеден, ќе може да направи отстапки за да дозволи развој на палестинска држава.
Проблемот е во тоа чувство на безбедност што го обезбедуваат САД и неговата несомнена природа, Израел мисли дека може да притиска колку што сака, да ги прошири населбите на Западниот Брег, да подигне безбедносни бариери, да ја продолжи опсадата на Газа. Нашите безбедносни системи, на долг рок, не го прават Израел побезбеден.
Многумина во арапскиот свет и јужниот дел ја гледаат поддршката на Америка за Израел како дел од политиката на двојни стандарди во надворешната политика. Можете ли да го коментирате тоа?
– Тоа е навистина важна работа. Оваа администрација јасно го гледа стратешкиот натпревар со Народна Република Кина како еден од најинтересните и највознемирувачките аспекти на меѓународните односи. Во тој конфликт, САД имаат три предности: воена сила, нашата глобална мрежа на партнери и нашите вредности.
Нашата позиција кон Израел сериозно ја поткопува таа стратешка конкуренција, бидејќи поставува прашања за нашите вредности. Како Соединетите Американски Држави се разликуваат од која било земја што ќе ги напушти своите вредности кога тоа е политички целисходно да го стори тоа? Тоа не е само нешто што ни се заканува морално, туку и стратешки.
Администрацијата сега се обидува да ја балансира поддршката за Израел со хуманитарните грижи и да спречи ескалација на конфликтот. На претседателот му е тешко да го избалансира сето тоа. Дали имате порака за него?
– Сосема се согласувам дека проширувањето на конфликтот би било страшно за сите, и јас сум изненаден од тоа колку администрацијата е посветена на тоа, вклучително и испраќање носачи на авиони во Медитеранот. Тоа е силна порака.
Мислам дека дел од спречувањето на ширењето на конфликтот е и намалување на бројот на цивилни жртви во Газа. Мислам дека колку повеќе Палестинци се убиени, толку потешко ќе биде да се постигне стабилност во другите земји и во другите делови од регионот. Ако сакаме регионална стабилност, ако не сакаме конфликтот да се прошири, мораме да се погрижиме да заврши што е можно поскоро и на највнимателен начин, земајќи ги предвид интересите на цивилите.
Ја правите врската помеѓу цивилните жртви во Газа и пошироката регионална нестабилност поради популистичкиот гнев во арапскиот свет?
-М Ја видовме штетата направена врз угледот и дипломатијата на САД по одговорот на Израел и тоа не чинеше во регионот. Тоа се последици за американските стратешки интереси и во регионот и во целиот свет. И мислам дека треба да бидеме свесни за тоа.
Мислам дека постои исклучување помеѓу политичкото ниво во Америка, луѓето кои работат за владата и американското население. Се надевам дека со текот на времето ќе има промени и дека политичкото ниво ќе биде повеќе усогласено со американскиот народ кога станува збор за надворешнополитичките очекувања.
