Во многу земји во Африка има наоѓалишта на дијаманти. Меѓутоа, локалното население не чувствува ништо од ова. Малку собираат богатство. Искористување на работниците и мамење на властите. А Русија има корист од бизнисот со дијаманти во Африка
НЕУСА СИЛВА
Во многу африкански земји има наоѓалишта на дијаманти. Сепак, рударството не го подобрува многу квалитетот на животот на луѓето таму. Само Боцвана може да се пофали со спротивното: според податоците на Светската банка, таа е една од најпросперитетните земји во Субсахарска Африка.
Претседавачот на Африканскиот совет за дијаманти, М’Зи Фула Нгенге, објаснува: „Демократска Република Конго има долга историја на нестабилност и конфликти, што е резултат на сеприсутна алчност, постколонијални поделби и недостаток на одговорност во јавниот сектор и владата“. Слична е ситуацијата и во другите африкански земји богати со природни наоѓалишта.
Според Нгенге, само малкумина имаат директна корист од напорната работа на рударите, кои се експлоатирани и држени на работ на опстанокот. Регионалните конфликти не само што придонесуваат за оваа мешавина на контрола и незаконско угнетување, туку всушност имаат корист и за големите имиња во трговијата со дијаманти. Тие им дозволуваат да ја одредат цената на трудот. Нгенге вели дека „сите земји околу Конго се изложени на ризик од дестабилизација поради силниот фокус на екстракција, злоупотреба и измама“.
НЕЛЕГАЛНИ РУДНИЦИ Заедничко за Конго, Ангола, Мозамбик и многу други земји со големи природни ресурси е тоа што имаат и формална и неформална екстрактивна индустрија.
Повеќе од 10 години Кајонго Аделино е рудар – неофицијално. 49-годишникот вели дека овие „нелегални рудари“ имаат „спонзори“ кои плаќаат за нивната работа и ги купуваат дијамантите. „Спонзорот“ им дава храна и основни потреби додека рударите бараат дијаманти. И кога работниците ги продаваат скапоцените камења што ќе ги најдат, вредноста на дадената стока се одбива од износот на кој би имале право.
„Последниот пат кога продадов дијамант, ми кажаа дека вреди 1.250 долари“, изјави Аделино за ДВ. „Тоа не се реални цени. Знам дека на легалниот пазар цената е сосема поинаква“.
Нелегалните трагачи на дијаманти како него дури и не добиваат полн износ на дијамант што ќе го најдат – т.н. спонзорот задржува 50% од продажната вредност. Останатите 50% се дистрибуираат меѓу трагачите.
РАЗВИЕНИТЕ ЗЕМЈИ ГО ИГНОРИРААТ ПРОБЛЕМОТ Бројките од Африканскиот совет за дијаманти покажуваат дека помеѓу 28% и 32% од вкупниот приход од производството на дијаманти во Африка се губи поради шверцот на груби дијаманти од африканско потекло.
Нгенге вели дека овој приход се однесува конкретно на груби и природни, недокументирани или несертифицирани дијаманти кои се шверцуваат од африканските земји во големите центри за дијаманти надвор од континентот.
„Во некои случаи, многу од нелегално транспортираните дијаманти се конфискувани и стануваат сопственост на земјата во која се конфискувани“, изјави тој за ДВ. Според Нгенге, за тоа се виновни „развиените земји“ – затоа што замижуваат пред неактивноста.
„Понекогаш дијамантите се крадат од рудниците во Ангола и се транспортираат во Конго, а потоа се извезуваат во Дубаи со документи во кои се наведува дека овие дијаманти потекнуваат од Република Конго, но тие се всушност од Ангола“, изјави експерт за DV за перење пари од нелегалното. трговија со дијаманти. „За среќа, тоа не се случува на скалата како што беше помеѓу 2000 и 2015 година. Експертот нагласува дека границите меѓу двете земји многу тешко се контролираат.
На овој начин се избегнуваат царински тарифи и други давачки, се прикрива потеклото на скапоцените камења, се заобиколуваат работните стандарди и се манипулира со динамиката на цела индустрија изградена на принципот на понуда и побарувачка.
Според претседателот на Африканскиот совет за дијаманти, единствен начин за борба против таквата активност би била борбата против сиромаштијата.
ОПШТЕСТВАТА НЕ ДОБИВААТ НИШТО Во интервју за ДВ, Рафаел Маркес де Мораиш, анголски новинар и активист, автор на книгата „Крвави дијаманти“, ги критикуваше реформите во анголскиот и меѓународниот сектор за дијаманти.
Во пракса, домородците од заедниците богати со дијаманти во Африка не гледаат никаква корист од ова богатство, бидејќи скапоцените камења илегално влегуваат во Антверпен и Дубаи. „Трговците ги претставуваат дијамантите како чисти, но вистината е дека не се“, изјави Маркеш за ДВ.
Новинарот бара реформи во секторот за дијаманти во Ангола. Според него, Владата треба да дефинира политики од кои полза имаат заедниците.
ДИЈАМАНТСКИОТ ПРИХОД ЗА РУСКАТА ВОЕНА МАШИНЕРИЈА
Локалните заедници се исто така експлоатирани за ископ на дијаманти од руската групација Алроса, која има интереси во Ангола и други делови на Африка.
Марк де Мораис верува дека Кимберлискиот процес за меѓународна трговија со груби дијаманти е особено погрешен во контекст на тековните геополитички размислувања. Тој верува дека учеството на Русија во африканската трговија со дијаманти преку руската корпорација Алроса помага во финансирањето на војната за агресија во Украина, а истовремено продолжува да го експлоатира локалното население.
„Белгискиот премиер се подготвува да испрати белгиски трупи (во Украина), додека Белгија продолжува да учествува и да обезбедува пари за Русија, со приходите од продажбата на нејзините необработени дијаманти во Антверпен – крвни дијаманти. Зарем не постои конфликт на интереси тука??“, прашува експертот за нелегална трговија со дијаманти.
