Бебиња во воени униформи, мали деца во маскирни тенкови, ученици во формациски марш: вака Кремљ ја користи победата над нацистичка Германија за да ја потврди својата идеологија
ЈУРИ РЕШЕТО
Бебиња во воени униформи, мали деца во маскирни тенкови, ученици од основно образование во формациски марш: во многу градови, Русите ја слават 80-годишнината од победата над нацистичка Германија. Очигледно, имагинацијата на нивните родители и државни организатори не познава граници.
Во Кемерово, Сибир, новороденчињата се облечени во породилната болница како пешадијци – со воени капи на главите и завиткани во маслинесто-зелени вреќи за спиење. „Учествувајте!“ – вака го нарекува управата на домот на мрежата. „Допирното“ маскирање има за цел да ја симболизира „врската меѓу генерациите“. „Запомнете дека дури и најмалиот граѓанин на Русија е дел од големата историја“, се вели во друга порака.
Во исто време, стотици деца од градинка парадираа низ населба во градот Воронеж, централна Русија, во рачно изработени воени возила и авиони. Малолетни девојчиња со тапани и бели ленти во косата ја придружуваа церемонијата со воени звуци.
ИДЕОЛОГИЈА ЗА ФОРМИРАЊЕ НА ИДЕНТИТЕТ Во Владивосток на Далечниот Исток, повеќе од 1.500 момчиња и девојчиња од пониските класи маршираа низ центарот на градот како „правнуци на победата“. Гувернерот Олег Кожемјако лично ја предводеше „првата детска парада во регионот“ и објави дека учесниците во борбите во Украина ќе ги предводат детските колони. „Денес, децата чии татковци се борат на фронтот маршираат во парадните колони. Со право сме горди на храброста и храброста на нашите борци и знаеме со сигурност дека непријателот ќе биде поразен, како во далечната 1945 година.“
Во Русија, 9 мај се слави како „Ден на победата“ во руските семејства веќе 80 години – искрено и со лични сеќавања. Но, празникот сè повеќе го користи државата за идеолошки цели и создавање идентитет, изјави во интервју за ДВ политикологот роден во Русија Алекс Јусупов од германската фондација „Фридрих Еберт“.
Во текот на изминатите две децении, Кремљ научи да го „милитаризира овој ден, или поточно да го активира, бидејќи тој се врежа во колективната меморија на многу Руси како нешто што всушност ја обединуваше земјата. Стана инструмент за мобилизирање на режимот“.
СО ГОДИНИ СЕ ОБНЕЛЕЖУВАШЕ КАКО ДЕН НА ЖАЛОСТ Кремљ користи значајни датуми, како што е оваа 80-годишнина, за да повлече историски паралели помеѓу Советскиот Сојуз како победник во Втората светска војна и денешна Русија и сегашната руска влада, а исто така и да ја демонстрира својата моќ и легитимитет.
Московскиот политиколог Илја Грашенков од Центарот за развој на регионална политика, исто така, нагласи за ДВ колку е важен Денот на победата – не само за руските семејства, туку пред сè за руската држава. „Во текот на изминатите дваесет години, државата направи сè што е можно за да биде составен дел од овој празник. За Путин, победата во Втората светска војна е константа врз која се темели целата руска држава и од која и самиот тој, како претседател, е дел“, рече Грашенков.
За милиони обични луѓе, 9 мај останува „празник што те тера да плачеш“, додаде Грашенков, потсетувајќи дека со години по војната се славел како ден на жалост без воена парада.
За независниот политички експерт Абас Гаљамов, кој живее во Израел, парадата е всушност „излишна“ кога Русија води војна против Украина. „Парадите се замена за војната. Тие се потребни во мирно време, кога армијата не се бори, но сепак сака да се покажува“, изјави тој за ДВ. Сепак, бидејќи руската армија сè уште не ги постигнала своите главни воени цели за три години, парадата во Москва изгледа „несериозно“. „Пред 2022 година, сите мислеа дека Русија е значително посилна од Украина. Одеднаш се покажа дека тоа не е вистина. Не можеме да зборуваме за некаква висококвалитетна воена уметност“, рече Гаљамов.
ДА ИЗГЛЕДА ШТО Е МОЖНО ПОИНТЕРНАЦИОНАЛНО Важно е за претседателот Путин настанот во Москва со воената парада на Црвениот плоштад да изгледа „што е можно поинтернационално“. Пораката на Денот на победата е дека Русија платила многу висока цена за мирот во Европа.
Абас Гаљамов ја нарекува парадата „универзална алатка“ и за надворешниот свет и за самото руско општество: „Пропагандистите ќе кажат дека ги продолжуваат славните традиции на хероите од победата во 1945 година. Но, руското општество веројатно нема да биде под влијание на оваа нарација“.
Паралелите помеѓу тогаш и сега се премногу намерни, а споредбата помеѓу Втората светска војна и денешната војна во Украина категорично не е во корист на Кремљ. „За три години, Русите дури и не успеаја да воспостават целосна контрола врз регионите што ги бараат – а камоли да го земат Киев“, вели Гаљамов.
Сепак, московската елита се претставува како победник на 9 мај 2025 година. Кремљ се обидува да покаже дека Русија денес е истата добра сила на планетата како што беше пред осумдесет години, вели Алекс Јусупов од Фондацијата Фридрих Еберт.
