Веројатно е, но не и сигурно дека сопственичките енигми околу скопското парано ќе се решат летово. Дали со тоа ќе остане отворено само прашањето – ќе имаме ли ладни радијатори зимава?
Регулаторната комисија за енергетика подготвува постапка за одземање на лиценцата на Балкан Енерџи Груп (БЕГ) – компанијата која ја произведува и го снабдува Скопје со топлинска енергија. Оваа вест секако е значајна пред се за скопјаните кои зиме се топлат преку радијатори. Околу 70 илјади семејства битно влијаат на намалување на потрошувачката на струја во земјава бидејќи не користат други форми на греење, пред се преку печки или ер-кондишни, кои трошат киловати. Тие влијаат на смалување на загадувањето. Но, влијаат на политиките на увоз на гас што во мигот а секако и лани имаше драматични обележја. Ако скопјани ги прашате што во мигот ги плаши најмногу тоа е дали радијаторите од октомври ќе има бидат топли! Оттаму веста за БЕГ и одземањето на дозволата не е за нив ни малку наивна.
Регулаторната комисија инаку најавила дека ќе расправа за одземање на лиценцата на БЕГ. Или поточно – Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ) се подготвува да и ја одземе лиценцата за производство на топлинска енергија на Балкан Енерџи Груп (БЕГ). Оваа компанија има лиценца за снабдување на топлинска енергија до крајот на 2022, а за производство и дистрибуција уште 25 години, односно до 2047 година. Во РКЕ сметаат дека компанијата повеќе не ги исполнува условите под кои ја добила лиценцата за производство, дознава ДВ. Се очекува седницата на оваа тема да се одржи наскоро. (За волја на вистината
од БЕГ за Дојче Веле изјавиле дека немаат информација оти се подготвува одземање на лиценцата. БЕГ има три лиценци: за производство, дистрибуција и снабдување со топлинска енергија. Според најавите, ќе се отвори постапка за одземање на првата, а другите две ќе останат.
Од РКЕ не сакаат официјално да ги коментираат овие информации, но извори на ДВ велат дека правниот основ за одземањето на лиценцата е во неможноста на БЕГ да докаже дека има право на закуп над имотот на поранешна Топлификација. Имено, во декември 2021 година, Основниот суд во Скопје пресудил во корист на Одборот на доверители на стечајниот должник Топлификација, со што е поништен договорот за закуп меѓу двата субјекти. Подоцна, во март годинава, пресудата била потврдена и на Апелација. Претходно, во септември 2021 година, компанијата Адора Инженеринг ги купи топланите Исток и Запад и преостанатиот имот на Топлификација за 9,3 милиони евра. Токму Адора барала од РКЕ да и се одземе лиценцата на БЕГ, затоа што оваа фирма сега е сопственик на имотот.
Руски газда со многу адреси
Кон средината на јануари годинава, кога многу граѓани се жалеа на студените радијатори, Адора излезе со соопштение со кое порача дека не е надлежна за дистрибуцијата на топлинска енергија во Скопје и ја префрли топката кај БЕГ. Десетина дена подоцна, на 21 јануари, државата го презеде управувањето со БЕГ и Топланата Скопје Север преку АД ЕСМ, откако од БЕГ се пожалија дека немаат средства за набавка на гас за производство на топлина. Пинг-понгот меѓу државата и БЕГ траеше неколку недели, а проблемите настанаа поради драматичниот раст на цената на гасот на светските берзи.
Во изминатите години, набавката на гас за БЕГ одеше преку неговиот сопственик- АД ТЕ-ТО чија централа ја произведува топлинската енергија за Скопје и за поголемиот дел од државата, а фирмата се јавува и како трговец со гас. Но пред крајот на 2021, БЕГ соопшти дека нема пари за набавка на гас за следната сезона.
Компаниите ТЕ-ТО и БЕГ се во сопственост на руски бизнисмен преку фирми регистрирани на Кипар и Британските Девствени Острови. Сопственоста се менуваше од 2012 година, кога фирмата ги доби лиценците за снабдување, производство и дистрибуција на топлинска енергија, досега. Во моментов, според податоците во Централниот регистар, на чело на Управниот одбор на компанијата е Драган Наумовски, а Надзорниот одбор го предводи рускиот државјанин Алексеј Шишаков. Компанијата држеше околу 90 проценти од пазарот за топлинска енергија во државата.
Од 21 јануари АД Електрани на Северна Македонија (ЕСМ) го преземат управувањето со БЕГ и со „Скопје Север“. Со тоа се спроведе владината одлука донесена неодамна, со цел да се реши проблемот со парното затоплување во главниот град. „Ние не субвенционираме приватни фирми и затоа е донесена одлука од страна на ЕСМ, која е фирма во 100 процентна сопственост на државата, да се преземе управувањето со БЕГ. Преку државната ЕСМ ќе се покрива разликата од реалната и постојната цена за корисниците“, рече тогаш Бектеши.
Долговите што ги прават БЕГ и АД Скопје Север кон АД ТЕ-ТО и Макпетрол за снабдување со гас во изминатите неколку дена, заклучно со 21 јануари требаше да ги решат приватните компании со меѓусебни договори за одложено плаќање или на некој друг начин.
Како и да беше, владината иницијатива го спаси граѓанството од зимата. Сепак време е работите да се расчистат летово, заедно со добивањето на сознание како ќе стоиме со гасот.
