Програмиран од претежно германски и француски филмови, недозволиво лишен од англосаксонското присуство, конкуренцијата за Златна мечка беше речиси „присилна“, монотона, без оправдано воодушевување, со филмови од типични авторски формати на класични наративни теми – семејство, идентитет, љубов, одмазда.
Во ова време минатата година, Потсдамер Платц сè уште собираше нови впечатоци од јубилејното 70-то Берлинале, беше последниот вообичаен фестивал на планетарен филм со полни сали, гости и репортери, иако веќе пристигнаа загрижувачки вести за сериозно ширење на коронавирусот во северна Италија . Една година подоцна, сè се смени. Во речиси незамисливиот „онлајн формат“, од 1 до 5 март се одржа 71. Берлинско пандемиско издание – за професионалци од филмската индустрија (учесници на Европскиот филмски пазар), избрани критичари и членови на жирито кои прогласија најдобри дела.
Засега публиката ќе мора да почека за јуни, кога е планиран „Берлинале во живо“, со филмски проекции во фестивалските сали и во присуство на екипите на авторот. Судејќи според една од најлошите, прилично ограничени натпреварувачки избори на Берлиналето во изминатата деценија, со потписот на востоличениот уметнички директор Карл Шатријан минатата година, ова беше – во тешки времиња за филмската индустрија – фестивал на континуитет, одржување над водата.
Програмиран од претежно германски и француски филмови, недозволиво лишен од англосаксонското присуство, конкуренцијата за Златна мечка беше речиси „присилна“, монотона, без оправдано воодушевување, со филмови од типични авторски формати на класични наративни теми – семејство, идентитет, lљубов, одмазда. И како „настан“ на виртуелниот Берлин, исто така победник, ангажиран експериментален долгометражен документарен хибрид, создаден под покровителство на круната на лошата среќа или лудата порнографија од режисерот Раду Жудеа (еден од најраните претставници на романскиот нов бран, награден svoevremeno со Сребрена мечка за црно-бело вестерн „Аферим“). Од ексцентричен наслов, првокласна провокација – експлицитен „хардкор“ еротски почеток, чија актерка е наставник по историја во средно училиште во Букурешт – преку „Монти Пајтон“ во средниот дел на филмот, вткаен од збунувачки монтирани архивски секвенци поврзани со опсесијата на режисерот со романската историја., религија, национализам, револуција, семејно насилство, култура) сè до „пресудата“ за главната хероина на порно скандалот на состанок на родител и наставник. Џуeуд направи млака сатира за хаотичниот концепт (со желба да биде „храбар“ и „радикален“) со видливо тенки актерски интерпретации.
Србија имаше вреден претставник во програмата Панорама – дебитантскиот игран филм на Милица Томовиќ Селти, снимен со поддршка на Филмскиот центар на Србија и форвардот на ФЕСТ, кој имаше место во конкуренцијата за Златна мечка, според сите фестивалски стандарди, особено на Берлин – исто како и другите филмови од српските продукции („Реквием за г-ѓа Ј, Симс„, „Татко“) кои беа континуирано и успешно прикажувани во истата програма во претходните години, што не треба да биде српско ограничување.
И, кои се Келтите во контекст на приказната што не враќа во преодните, клучни години за многу генерации? Одговорот го нуди питка, заводлива и интроспективна семејна драма низ три генерации, насликана како дел од детскиот роденденски маскенбал во 1993 година – време на исчезнување на една и појава на други држави. Фокусот е ставен на маргинализираните луѓе кои, во време на голема неизвесност условена од инфлација, општи ограничувања и санкции, бараа некој друг идентитет, глумејќи заминување од припадноста. Оживувајќи ги интимните спомени од детството и животот во Белград во 90-тите години на минатиот век, како временска машина, режисерот реално ја преиспитува целата тежина на мрачните времиња, како и социјалното, идеолошкото, културното раслојување, истовремено справувајќи се со истополовите односи во традиционалистичко општество.
Сето ова е спакувано во скромен режисерски многу прецизен авторски филм чии достигнувања се препознаени на еден од трите најпрестижни светски фестивали.
После 71-то издание на Берлин преку Интернет и распределбата на наградите од страна на режисерот, поранешни лауреати на Златната мечка, останува длабока мисла околу критериумите за избор, авторската инвентивност и иднината на европскиот и не само европски филм, дури и во оваа пандемиска бура
.
ОФИЦИЈАЛНИ НАГРАДИ НА БЕРЛИНАЛЕ
Златна мечка – :„Трескање од луда среѓа или мек порно“ (Раду Жеуде – Романија)
Сребрена мечка – „Тркало на среќата и фантазијата – Риошуке Хамагучи
– Јапониј)
Сребрена мечка за режија – Денес Наги („Природна светлина“ – Унгарија)
Сребрена мечка за најдобра улога – Марен Егерт („Јас сум твојот човек“ – Марија Шнадер – Германија)
Сребрена мечкам за споредна улога – Лила Кицлигер („Шума – се гледаме насекаде“) Бенс Флигоф – Унгарија
