Германскиот канцелар Олаф Шолц, претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен и лидерите на земјите од Западен Балкан се собраа пред заедничката фотографија на Самитот на Западен Балкан во Берлин
Лидерите на земјите од Западен Балкан во четвртокот во Берлин, на самитот во рамките на Берлинскиот процес, потпишаа договори за меѓусебно признавање на лични карти, универзитетски дипломи и професионални квалификации, чија цел е поголема поврзаност во регионот и слободното движење на граѓаните од земјите од регионот, особено поголема мобилност на професионалци, студенти, истражувачи и професори.
Потпишаните договори беа договорени во октомври, по неколкунеделни преговори предводени од Србија, Црна Гора, Северна Македонија, Босна и Херцеговина, Албанија и Косово, под координација на Германија, потсетува Радио Слободна Европа.
Договорите ги потпишаа премиерите на Србија Ана Брнабиќ, Албанија Еди Рама, Босна и Херцеговина Зоран Тегелтија, Косово Аљбин Курти, Црна Гора Дритан Абазовиќ и Северна Македонија Димитар Ковачевски.
Договорот за признавање на лични карти ги олеснува условите за патување со поедноставување на административните процедури за влез, транзит и краток престој само со лична карта, обезбедува еднаков третман за сите граѓани од регионот и ги укинува сите постоечки визи на Западен Балкан, агенцијата Бета објави на својата веб-страница.
Со договорот за признавање на универзитетските дипломи се воспоставуваат заеднички правила и процедури за признавање на високообразовните квалификации, се овозможува мобилност на студентите и академскиот кадар на Западен Балкан, се скратува периодот за донесување одлука за признавање на најмногу 14 дена. и ги укинува постојните давачки за пријавување за признавање на високообразовните квалификации.
Овој договор се однесува на државните универзитети и постепено ќе се проширува и на приватните.
Договорот за признавање на професионалните квалификации го олеснува движењето на професионалците низ регионот и овозможува обезбедување услуги на лекари, стоматолози и архитекти во Западен Балкан. Тој документ создава и основа за преговори за преостанатите четири регулирани професии (акушерки, медицински сестри, фармацевти и ветеринарни хирурзи) во наредниот период, објави Бета.
Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен изјави дека ова е голем чекор кон интеграција на заедничкиот регионален пазар. Ние сме тука да ја продлабочиме нашата економска интеграција. Почнуваме со енергија. Нашиот пакет за енергетска поддршка од 1 милијарда евра ќе помогне во обликувањето на нашата заедничка енергетска иднина“, напиша таа на Твитер.
Време е да се надминат регионалните конфликти, кои ве држат поделени долго време, а процесот на нормализирање на односите меѓу Косово и Србија мора да се забрза, изјави германскиот канцелар Олаф Шолц на отворањето на Самитот на Берлинскиот процес, наведувајќи дека Европа е не е целосно без шесте земји од Западен Балкан.
Земјите од регионот
„Вашето членство е во наш интерес. Ветувањето за европската иднина е наша должност да го направиме реалност. Тоа е она што не зближува сите овде. Драго ми е што гледам дека оваа визија е слична за сите нас“, рече Шолц. .
Според неговите зборови, со трите договори што ќе бидат потпишани како дел од Берлинскиот процес, ќе се направат три крупни чекори кои ќе им го олеснат животот на граѓаните на овие шест земји.
„Заедничкиот регионален пазар ќе ја стимулира економијата и инвестициите во регионот. работа во Скопје.ве усогласува со европските стандарди“, додаде тој.
По неговото воведно обраќање, Шолц побара од медиумите да ја напуштат средбата за да започне дискусијата на балканските лидери, пренесува ФоНет. На состанокот учествуваа и претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен и претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел.
Високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Јосеп Борељ, го поздрави самитот, нарекувајќи го „јасна демонстрација на нашиот силен ангажман и партнерство со Западен Балкан, идни членки на ЕУ“. Тој додаде дека „регионалната соработка не може да се одвои од нашите заеднички вредности“.
Координаторот на Националната конвенција на Европската унија за поглавјето 35, Драгиша Мијачиќ оцени дека потпишувањето на Договорот за слобода на движење на Западен Балкан, во рамките на Берлинскиот процес, ќе биде одлична вест за оние кои патуваат меѓу Босна и Херцеговина и Косово, бидејќи сега меѓу нив има визен режим.
Договорот нема да биде целосен доколку не се реши прашањето за употребата на српските лични карти за граѓаните кои живеат на Косово, напиша Мијачиќ на Твитер.
Ќе потсетам дека Владата на Косово ја забранува употребата на овие лични карти на граничните премини, со што ја оневозможува нивната слобода на движење. Сличен проблем е и со користењето на косовските патни исправи, кои Србија ги признава само на одредени гранични премини, што исто така го спречува слободното патување на косовските граѓани во трети земји, додаде Мијачиќ.
Мијачиќ изјави дека слободата на движење е една од основните слободи и достигнувања на цивилизацијата, а ограничувањето на тоа право во 21 век е недозволиво.
Берлинскиот процес е формат на годишни состаноци што германската влада, под канцеларката Ангела Меркел, ги иницираше во 2014 година кога во Берлин се одржа Конференцијата за Западен Балкан. Оттогаш, како дел од овој процес, се одржуваат самити во Виена (2015), Париз (2016), Трст (2017), Лондон (2018) и Познан (2019), потсетува ФоНет.
Целта на процесот е да се забрза соработката меѓу шесте земји од Западен Балкан и интеграцијата на регионот во ЕУ.
