Се работи за убиство што се случило пред четврт век во Брисел, што е организирано, според самиот Спасиќ од одделение на државната без
бедност на Југославија
БОЈАНА ЈОВАНОВИЌ
Божидар Спасиќ, пензиониран инспектор на Службата за државна безбедност и медиумски аналитичар на режимот, минатата недела беше осуден на доживотен затвор поради нарачување на убиството на косовскиот политички активист Енвер Хадри во Брисел во 1990 година, пишува белгискиот весник „Брисел тајмс“. Истите казни добија и криминалците Андрија Драшковиќ и Веселин Вукотиќ, кои беа осудени за извршување на ликвидацијата. Ова е вторпат тројцата да бидат осудени на доживотен затвор за убиството на Хадри, бидејќи, пресудата од 2016 година беше укината и повторно им се судеше.
Стручните судии и дванаесетте поротници не препознаа олеснителни околности за тројцата обвинети и минатиот вторник им изречеа максимални казни – доживотен затвор за организирање и спроведување на ликвидацијата, пишува белгискиот весник.
Енвер Хадри, претседател на Комитетот за заштита на човековите права на Албанците, беше убиен во февруари 1990 година во Брисел. Тој бил застрелан додека бил во својот автомобил на семафор и веднаш починал.
Белгиското обвинителство утврди дека Хадри го следеле и пукале Веселин Вукотиќ и Андрија Драшковиќ. Тоа го направиле, како што било утврдено во истрагата, по наредба на Божидар Спасиќ, тогашен шеф на тимот за специјални операции на Службата за државна безбедност.
Податоците од истрагата до кои претходно дојде КРИК покажуваат дека Спасиќ преку полицискиот инспектор Мирослав Бижиќ стапил во контакт со група белградски криминалци и ги испратил во Белград да ја извршат егзекуцијата. Тимот, според документите, го сочинувале Веселин Вукотиќ, Андрија Драшковиќ, Дарко Асанин, Андрија Лакониќ, Јусуф Булиќ и Кристијан Голубовиќ.
Во документите стои и дека првиот тим испратен да ја изврши ликвидацијата, составен од Голубовиќ и Булиќ, пропаднал, па задачата им била доверена на Вукотиќ и Драшковиќ. Го следеле Хадри со автомобил и пукале кога тој застанал на семафор.
Овие детали и улогата на Спасиќ во политичката ликвидација ги разоткри инспекторот Бижиќ, кој во 1990 година дал изјава во белградскиот суд во која признал дека го поврзал Спасиќ со криминалците.
Бижиќ беше убиен шест години подоцна, а убиството останува неразјаснето до денес. Неговото сведочење, сепак, беше искористено во постапката пред белгискиот суд.
Покрај неговото сведочење, еден од доказите на судењето е и книгата на Спасиќ „Ласицата што зборуваl“ од 2000 година (која е опреведена и на македонски).
Спасиќ, кој е во пензија од 1993 година и често ги коментира актуелните политички случувања и безбедносни прашања за медиумите на режимот (речиси секој ден е на ТВ Хепи), во оваа книга се пофали дека го организирал убиството на Хадри. За албанскиот политички активист напиша дека е терорист, а дека е убиен за да го спречи атентатот на тогашниот српски претседател Слободан Милошевиќ.
„Спречувањето на убиството на претседателот го поставив за приоритет, а контра-акцијата што имав намера да ја спроведам ја нареков ’Ласица што зборува“, напиша Спасиќ во книгата.
„Прво, преку сигурни врски во белградското подземје избрав соработници кои беа подготвени и способни да извршат симултан троен удар, бидејќи мојот план беше навистина пеколен… Најголемо внимание посветив во операцијата против Хадри при изборот на оружје. ” „Тоа мораше да биде „чист“ пиштол од странско производство, без начин да се идентификува каде е купен“.
Сепак, Спасиќ во 2016 година пред новинарите на КРИК изјави дека тој не ја организирал оваа ликвидација.
Спасиќ за убиството на Хадри вели дека тоа било одлука на службата
Во интервјуто што го даде за новинарите на КРИК во адвокатската канцеларија на неговиот син во центарот на Белград, Спасиќ ја опиша својата книга како „романтизирана бајка“ во која ја претстави услугата во свој лик, со цел да ја направи повеќе динамичен.
„Кога велам ’јас решив’, не значи „јас сум Божидар, решив“. Така одлучи службата. Поединец во рамките на безбедносниот апарат не може самостојно да донесува одлуки. Зад секоја операција стојат високо организирани подготовки од страна на службата. „Бев само персонификација во книгата за да биде малку подинамична“, објасни Спасиќ во 2016 година.
Тој не ја негираше својата вмешаност, но не сакаше да навлегува подетално за тоа.
„Не можете да добиете повеќе одговори од мене на таа тема“, им рече тој тогаш на новинарите на КРИК.
Спасиќ во интервјуто не ја негирал соработката со инспекторот Бижиќ, но негирал дека го запознал со криминалците споменати во овој случај.
Драшковиќ одлежа затворска казна во Србија за убиство на мафијашкиот бос Звонко Плеќиќ во 2000 година, додека на Вукотиќ му се судеше за две убиства и два обиди за убиство.
Ова е вторпат Спасиќ, Драшковиќ и Вукотиќ да бидат осудени на доживотен затвор за убиството на Хадрије. Идентична пресуда бриселскиот суд донесе и во ноември 2016 година, кога им се судеше и во отсуство. Оваа пресуда беше укината следната година и повторно им се судеше.
(KRIK.RS)
За на чиателчите да има биде појасен овој случај да додадеме некои значајни факти:
Енвер Хадри (1941 – 25 февруари 1990) бил косовски Албанец активист за човекови права. Според албанскиот блог AACL, тој бил убиен додека застанал на семафор во Брисел, од тројца Југословени кои наводно работеле за Управата за државна безбедност (УДБА) . Ова се случило во комуната Сен Жил, на раскрсницата помеѓу улицата Сент Бернар и улицата Де ла Викторија. Хадри со себе го имал списокот со 32 Албанци убиени на Косово од Србија, кој следниот ден требал наводно да го достави до Комитетот за човекови права на Европскиот парламент. Живеел во Брисел од 1972 година каде работел на прашањето на крѓшењето на човековите права на Албанците на Косово. Тој, исто така, бил уапсен во 1999 година од српската полиција, откако зборувал за политички убиства за време на владеењето на поранешниот југословенски претседател Слободан Милошевиќ. Но, случајот против него бил прекинат по неколку месеци и тој бил обештетен за тортура.
Убијците од Брисел биле Андрија Лакониќ, Веселин Вукотиќ и Дарко Ашанин . Лакониќ бил убиен во Србија од Вукотиќ набргу по убиството на Хадри, додека Ашанин првпат беше уапсен во Грција каде што требал да им биде предаден на белгиските власти, кога интервенираше грчкиот министер за правда и тој бил предаден на Србија. Истата година бил сепак бил убиен во Србија. Веселин Вукотиќ беше уапсен во Шпанија во 2006 година. Според шпанската полиција, Вукотиќ освен што го убил Енвер Хадри, имал и документи кои го инкриминираат поранешниот југословенски претседател Слободан Милошевиќ во бројни атентати. Во април 2003 година, станал заштитен сведок на обвинителството на ОН за воени злосторства, кој признал дека работел за тајната служба на Југославија, на судењето на Милошевиќ во Хаг, тврдејќи дека Вукотиќ еднаш признал дека го убил Хадри. Заштитениот сведок кој сведочел од зад затемнети стакла рекол: Вукотиќ „ми кажа за ликвидацијата на Албанците низ Европа“. Тоа го направил по наредба на југословенската тајна служба. Последно што го спомнал е дека го убил Хадри.
Во следниот број ќе објавиме нешто на тема – Спасиќ и Македонија.
