Според бројот на слободни денови нема споредба со деновите добиени за Божиќ, згора споен со чекањето на Новата година. Какви се поединечно бенефитите по земјите во Европа?
МЕТЈУ ВОРДС ЕЈЏС
Дедо Мраз е очигледно најзафатената личност оваа сезона. Но, и други мора да работат во последните денови од годината. Меѓу нив се работниците за итни случаи или оние вработени во угостителскиот и малопродажниот сектор, за многумина од нив ова е најзафатено време од годината. Истото важи и за логистичките работници, кои доставуваат повеќе писма и пакети за Божиќ отколку во кое било друго време од годината.
Кој може да направи пауза за Божиќ?
Повеќето Европејци уживаат во платени одмори. Но, разликите во овој поглед се значајни: во различни земји помеѓу Бадник на 24 декември и 6 јануари, што е исто така државен празник за некои земји, има помеѓу два и шест слободни дена.
На пример, нема европска земја во која 25 декември не е слободен ден, но 26-ти е работен ден во Австрија, Шпанија, Белгија, Малта, Португалија и Украина. На 24 декември има повеќе земји во кои луѓето работат отколку оние што им даваат можност на своите граѓани да се одморат – 20 наспроти 12.
А различно е и за Нова Година: 31 декември е празник само во Исланд, Швајцарија и Бугарија – земјата каде што има три слободни дена за Божиќ, а уште толку за Нова Година. 2 јануари е исто така празник во многу малку европски земји – само во Бугарија и Романија.
Не е секогаш лесно.
Студијата на германската фондација Ханс Беклер покажува дека во Германија речиси секој десетти вработен мора да работи на Бадник, што не е слободен ден. Постојат и регионални разлики – луѓето во источниот дел од земјата мора да работат повеќе од нивните сонародници во западниот дел. Во некои федерални држави, продавниците мора да затворат во 14 часот на 24 декември – па луѓето мора да побрзаат за да набават сè што им е потребно за периодот до 27 декември.
БОЖИЌНИОТ БОНУС Во Германија, оние кои работат за време на Божиќ не се нужно разочарани, бидејќи можат да добијат „тринаесетта плата“ за време на празниците – во зависност од бројот на работни часови. Во јужноевропските земји како што се Португалија, Шпанија, Грција или Италија, се исплаќа еден законски бонус за празници – во зависност од индустријата и работодавачот. Други земји даваат бонуси повеќе по традиција отколку во согласност со законските барања. Некои во моментов размислуваат дали да ги откажат.
Како Германците го слават Божиќ? Времињата го менуваат и начинот на кој се слави Божиќ. Веднаш по Втората светска војна беше едно, денес е сосема различно – видете како се промени празникот во германските домови.
БЕЗ ЕЛКА НЕ СЕ МОЖЕ Денес, во домовите во Германија има милиони новогодишни елки. Обичната смрека одамна го надживеала своето време – елата треба да биде благородна. Нема ограничувања за декорација: свеќи, ѕвзди, фигурини – сè е дозволено. Не се само детските очи тие што светат кога светнат елките на Бадник. Но, времињата беа некогаш поинакви.
Првиот Божиќ по Втората светска војна. Германија е во урнатини. Насекаде е полна со бегалци и луѓе оставени без покрив над главата. Американските окупаторски сили зборуваат за апатија и резигнација кај населението. А најголемото прашање за Божиќ е – како да добијам нешто за јадење?
Годините помеѓу 1946 и 1949 година беа гладни. Добротворните организации организираа подароци за деца, делеа чоколадо и бисквити. Недостатокот на храна и домување ги зближуваше луѓето. Тие се обидуваа да го прослават Божиќ заедно најдобро што можеа и да стават храна на масата. Се појавија дури и првите мали подароци – поправени играчки и преправена облека.
БОЖИЌ ЗА ВРЕМЕ НА ЕКОНОМСКОТО ЧУДО Во Западна Германија започнало економското закрепнување и Божиќ потоа се славел пораскошно. Се давале практични подароци: облека, постелнина, кујнски апарати, радио. Децата добивале нови играчки. Вистинските зрна кафе сè уште биле нешто посебно. Божиќните пакети беа испраќани од страната на економското чудо до роднините во ГДР. Бидејќи – социјализмот е против Божиќ
Во периодот од 1950 до 1959 година Источна Германија е зафатена со градење на социјализмот. Но, бидејќи социјализмот и христијанството не одат рака под рака, Божиќ е лишен од своите христијански корени и прогласен за празник на семејството и мирот. Дури и ангелите повеќе не се нарекуваат ангели, туку крилести кукли.
Потоа конзумеризмот го засенува христијанското значење. Меѓу 1960 и 1969 во Западна Германија реконструкцијата е речиси завршена, се воспоставува одредено ниво на благосостојба. Подароците под елката стануваат поголеми и полуксузни, реагирајќи на најновите технолошки трендови. Се појавуваат првите критики за конзумеризмот, кој сè повеќе го засенува христијанското значење на празникот.
Објективно меѓу 1970 и 1975 година Божиќ станува најважниот празник во годината поради сè побрзиот развој на култот на подароците. Во религиозна смисла, рангирањето изгледа различно – таму Велики петок и Велигден се на прво место. Но, христијанското значење на Божиќ одамна избледе.
БОЖИЌ ПО ПОВТОРНОТО ОБЕДИНУВАЊЕ Во 1990-тите, кога ГДР повеќе не постоеше, 17-те милиони луѓе од Источна Германија сакаа да ја надоместат својата потрошувачка потреба. На Божиќ, трговијата на Запад цветаше, додека на Исток сè уште стагнираше.
Денес, сè помалку луѓе го знаат потеклото на Божиќ. Тој сè повеќе станува секуларен настан – особено за младите луѓе. Билети за концерти, ваучери за патување или спа третмани се даваат како подароци, а извор на голема радост е фактот што не мора да работите за време на празниците.
Регионалните германски обичаи за прослава на Божиќ сè повеќе се ставаат во втор план, а празничните декорации стануваат сè поинтернационални. Светлата на фасадите на куќите и градините пред нив се тренд што потекнува од САД. А повеќето играчки и декорации се произведуваат на Далечниот Исток.
Дали размислувате за потеклото на прославата? Размислувања за почетокот се ретки. Многу луѓе веруваат дека христијанското значење на Божиќ одамна исчезнало. Но, тоа е далеку од случајот: сè повеќе семејства сакаат да се вратат на суштината на Бадник. Потоа, под елката, на децата им се чита приказната за Марија и Јосиф и раѓањето на Исус.
