Во соопштението на „Орлите“ се вели дека се „жители на Вагнер центарот“ кои „се занимаваат со информативна конфронтација со руски либерали кои заминале во Србија и се обидуваат таму да извршат антируски активности со цел да ја дискредитираат Русија и да ја влошат односите меѓу рускиот и српскиот народ
ЈОВАНА ГЕОРГИЕВСКИ
Руската платеничка група „Вагнер“ не го отворила центарот во Србија, туку го отворила во Санкт Петербург и ги отстапила просториите на Руско-српскиот културно-информативен центар Орлови, тврди за Би-би-си Александар Лисов, водачот на Орлови. .
„Не отворивме никакво претставништво во Србија“, вели Лисов, руски државјанин. Одредени медиуми ја пренесоа информацијата за отварање на Вагнер центарот во Србија, а таа произлезе од изјава на телеграмскиот канал ‘Evil Eagles’ каде Лисов, како што вели, е еден од администраторите.
Во соопштението всушност се наведува дека модерната и новоотворена зграда на Вагнер центарот во Санкт Петербург има нови станари – „Орловис“, десничарска организација чија цел е да ги зајакне пријателските односи меѓу Србија и Русија користејќи „мека моќ“.
Во соопштението на „Орлите“ се вели дека се „жители на Вагнер центарот“ кои „се занимаваат со информативна конфронтација со руски либерали кои заминале во Србија и се обидуваат таму да извршат антируски активности со цел да ја дискредитираат Русија и да ја влошат односите меѓу рускиот и српскиот народ“.
Руската приватна воена компанија „Вагнер“ е активна во последните осум години во Украина, Сирија и африканските земји, каде што испраќа платеници да се борат, а нивните членови неколкупати биле обвинети за воени злосторства и кршење на човековите права.
Украинските обвинители тврдат дека тројца платеници од групата Вагнер извршиле воени злосторства во селото Мотижин во близина на Киев во април, заедно со редовните руски војници.
Обвинителството на Украина ги товари за воени злосторства, убиства и тортура. Двајца од платениците на Вагнер се од Белорусија, а третиот е од Русија.
Германската разузнавачка служба се сомнева дека и платениците на Вагнер можеле да бидат вмешани во убиствата на цивили во Буча, при повлекувањето на руските сили од околината на Киев.
Иако на руско-српскиот центар Орлови бесплатно му беа дадени просториите на Вагнер, Лисов тврди дека Вагнер „никако не им помага“ во собирањето информации за руските либерали и дека Орлови „сами го прават тоа“.
„Покрај користењето на просториите, со нив (Вагнер) немаме друга соработка – не финансиска, никаква“, тврди Лисов.
Како што вели, тој е поранешен новинар со контакти во Министерството за внатрешни работи на Русија и има искуство во собирање информации.
„Еден дел од тие либерали се од Санкт Петербург, зборуваат многу гласно, многу се токсични“.
„Почнав да собирам јавно достапни информации за тоа кои се овие луѓе и ги објавувам на каналот Телеграм“, вели Лисов, истакнувајќи дека „нема никаква шпионажа“.
Споменатиот телеграмски канал ‘Evil Eagles’ е создаден кога започна војната во Украина и денес има повеќе од 6.000 следбеници.
„Со моите објави сакам да ги натерам сите тие либерали за кои објавувам информации да се однесуваат убаво“, вели Лисов.
Пјотр Никитин, адвокат од Русија, кој веќе шест години живее во Србија и работи како хонорарен преведувач, е еден од оние чие име се појави на каналот ‘Evil Eagles’.
Што се однесува до руските либерали, тоа сум јас и повеќето од 140.000 Руси кои дојдоа овде“, изјави Никитин за Би-Би-Си. „Либерал“ е терминот што се користи за руските граѓани кои не ја поддржуваат војната во Украина и владеењето на Владимир Путин. Никитин смета дека објавата на Орлов да станат станари на Вагнер центарот е всушност порака упатена до нив.
„Целта на тоа е да ја исплаши руската дијаспора овде, да седи, да молчи, да не зборува и ништо да не организира, тоа го прават од почетокот на војната.
Обвинителството за високотехнолошки криминал на Србија формираше случај на почетокот на годинава во врска со објавите и заканите на Телеграмскиот канал на Злите орли.
„Обвинителството ќе ја информира јавноста за преземените дејствија и мерки, како и за донесените одлуки, кога ќе се исполнат условите предвидени со законот“, изјавија за Би-Би-Си.
Прашањата на Би-Би-Си за напредокот на истрагата во овој случај не добија одговор до објавувањето на текстот.
Иако во Обединетите нации ја осуди руската инвазија и нарушувањето на територијалниот интегритет на Украина, Србија е една од ретките европски земји кои не се приклучија на западните санкции против Москва, а Белград и Кремљ одржуваат блиски контакти.
Кои се Орлите и какви активности имаат во Србија?
Руската десничарска група, чие целосно име е Руско-српски културен и информативен центар за пријателство и соработка Орлови, беше регистрирана во 2017 година како „непрофитна организација“ со седиште во Санкт Петербург.
Со развојот на српско-руското пријателство се занимаваме на далечина, собираме пари за хуманитарни цели, организираме настани“, вели Лисов.
Како еден од примерите за таа соработка, Лисов наведува дека „му подигнале споменик на Александар Невски во центарот на Белград“.
Сè е официјално организирано, преку раководствата на Белград и Москва“, тврди Лисов.
На отворањето на споменикот на рускиот принц и војсководец во портата на црквата Александар Невски минатата година присуствуваа поглаварите на Белград, некои министри, како и патријархот на Српската православна црква Порфирије.
Лисов вели дека оттогаш не бил во Белград.
Тој додава дека „орлите“ во Србија не потпишале никакви договори, тие соработуваат „со сите – од властите до поединци“.
Според истражувањето на Радио Слободна Европа, „Орлите“ се поврзани и со српските екстремно десничарски групи, како што е групата „Народна патрола“.
Лисов додава дека неговата организација собирала помош за српските семејства во Косово, организирала театарска соработка, фудбалски натпревари и други културни настани.
Во 2017 година, властите во Приштина му забранија на Лисово да влезе во Косово, се вели во соопштението на „Орлови“.
Кога станува збор за руските граѓани во Србија, Лисов вели дека откако „почна специјалната воена операција во Украина, голем број либерали заминаа во Србија, кои секогаш се незадоволни од се“.
„Тие не само што работат на караница меѓу Србија и Русија, српскиот и рускиот народ, туку и изразуваат незадоволство од Србија“, вели Лисов.
Секој што излегува на антивоени демонстрации често се наоѓа на мета на орлите, вели Пјотр Никитин.
„Фотографираат луѓе, потоа објавуваат фотографии со некои лажни биографии, ги претставуваат луѓето како некои измамници, наркомани и алкохоличари.
„Тие пишуваат лаги за членовите на какви било руски движења овде“, истакнува Никитин.
Руската и украинската дијаспора организираа неколку антивоени протести и маршеви во Белград во текот на годината.
Во исто време беа организирани големи собири за поддршка на политиката на рускиот претседател Владимир Путин и инвазијата на Украина, на кои повикаа десничарските организации.
Никитин е и еден од основачите на новоформираното здружение Руско демократско општество (РДД), основано пред една недела, чија главна цел е да и „даде глас“ на новата руска дијаспора.
Тие се залагаат за почитување на човековите права, промена на власта, фер избори, независно судство и антифашизам.
„Огромното мнозинство од овој нов бран на емиграција се луѓе со демократски ставови кои не сакаат да живеат во воено-полициска диктатура, каква што стана Русија“, се наведува во соопштението по повод формирањето на (РДД).
Тој ги смета членовите на групата Орлови за „лажговци“, поврзани со Вагнер и нивниот водач Евгениј Пригожин.
„Веројатно седат во фабриката за тролови на Пригожин во Санкт Петербург и се преправаат дека се големи пријатели на Србија“, вели Никитин.
Неколку новинарски истраги во изминатите десет години го поврзуваат Пригожин со единицата за дезинформации од Санкт Петербург, таканаречената „фабрика за тролови“, напиша претходно Би-Би-Си.
Фабриката е осомничена за генерирање содржина за дискредитација на руски опозициски политичари на интернет и прикажување на Кремљ во позитивно светло.
Според истрагата од 2016 година, спроведена од специјалниот истражител Роберт Мулер, фабриката за тролови била составен дел од обидот на Русија да се меша во претседателските избори во САД, се наведува во текстот.
Кој е Пригожин?
Евгениј Пригожин е бизнисмен од Санкт Петербург, вториот по големина град во Русија, сопственик на угостителска компанија и ресторан, како и други бизниси.
Го добил прекарот „готвачот на Путин“ затоа што доставувал храна и пијалоци за официјални настани во Кремљ.
Се шушка дека двајцата се познаваат од 1990-тите, кога Владимир Путин живеел во Санкт Петербург, работејќи во кабинетот на градоначалникот.
Тој ќе отиде во ресторанот на Евгениј Пригожин, популарен меѓу локалните власти.
Пригожин ги негираше врските со фабриката за тролови, а долго време ги негираше врските и со Вагнер.
Тој призна дури во септември кога лично беше виден како врбува осуденици во руски затвор.
Неодамна тој повторно беше во центарот на вниманието на јавноста кога ја оправда бруталната снимка на која наводно се гледа смртта на платеник кој пребегнал во Украина.
Шефот на Вагнер рече дека убиството на 55-годишниот Евгениј Нужин со чекан е „кучешка смрт за куче“.
Многу од компаниите на Пригожин во моментов се санкционирани од САД поради „штетно политичко и економско влијание низ планетата“.
Што е групата Вагнер?
Руската приватна воена компанија Вагнер груп испратила 1.000 платеници во источна Украина, тврди британското воено разузнавање.
Откако започна инвазијата во февруари, Украина обвини неколку членови на групата за воени злосторства.
Освен во Украина, групата во последните осум години е активна и во Сирија и во африканските земји, каде постојано е обвинета за злосторства и кршење на човековите права.
Претходната истрага на Би-Би-Си за групата Вагнер покажа дека 51-годишниот поранешен офицер на руската армија Дмитриј Уткин веројатно бил вклучен во естаблишментот. Исто така, се верува дека тој и дал на групата име – свое поранешно кодно име. Тој е ветеран од војните во Чеченија, поранешен офицер на специјалните сили и потполковник на ГРУ, руската воена разузнавачка служба.
Кој ја финансира групата Вагнер? Некои сугерираат дека руската воена разузнавачка служба ГРУ тајно ја финансира и управува групата Вагнер.
Платенички извори изјавија за Би-Би-Си дека нејзината база за обука во Молкин во јужна Русија е веднаш до базата на руската армија.
Русија упорно негира дека Вагнер има некакви врски со државата.
(авторката е дописник од регионот за BBC)
