Toj воопшто не е меланхоличен, мрачен мислител, истакнува биографот – Бекет е попрво личност со смисла за хумор, соговорник кој умее да ве насмее, пријатен придружник.
ЕМИЛИЈАН ЛИЛОВ
Тој е еден од најзначајните писатели на 20 век, наречен и пророк на песимизмот. Пред 35 години светот се прости од нобеловецот и мајстор на театарот на апсурдот – големиот Семјуел Бекет.
Неговото меѓународно признание дојде релативно доцна, дури кога Семјуел Бекет имаше 47 години и ја објави својата драма „Чекајќи го Годо“. Пред тоа, издавачките куќи ги отфрлаа неговите ракописи еден по друг. Никој друг не можел да пишува такви драми, вели биографот на Бекет Џејмс Нолсон; дела кои раскажуваат за ќорсокак и стагнација, празнина и отуѓеност. Но, нивниот автор воопшто не е меланхоличен, мрачен мислител, истакнува биографот – Бекет е попрво личност со смисла за хумор, соговорник кој ќе ја насмее, пријатен придружник.
Семјуел Бекет пораснал во релативно богато семејство, но никогаш не успеал да ги размрда чувствата на осаменост и несигурност. Депресијата и алкохолизмот оставаат отпечаток во неговиот живот. Бекет бил на турнеја во Ирска, Франција, Англија и Германија; станал близок пријател и лојален обожавател на Џејмс Џојс. На крајот се населил во Париз, каде го поминал најголемиот дел од својот живот.
МАЈСТОР НА ТЕАТАРОТ НА АПСУРДОТ Неговите драми се далеку од традиционалната драма – Бекет користи низа постојани слики, не му верува на јазикот, го смета за бескорисен. Ликовите од неговите драми се очајни осаменици чие постоење се чини дека поминува во вакуум. Режисерката Џуди Ловет добро ги познава драмите на Бекет, бидејќи поставила многу од нив и режирала серија литературни читања на неговата фикција.
„Почнавме со Молој“, вели таа, користејќи кратки извадоци од трилогијата и правејќи едночасовна изведба. „Постепено сфативме дека можеби би било подобро да ја претставиме токму неговата фикција како еден вид канон на делото на Бекет“.
Бекет ја напиша трилогијата на француски меѓу 1947 и 1950 година. Трите романи се напишани во прво лице, што ги прави особено погодни за вакво книжевно читање. Тој ја усоврши уметноста на апсурдот, создавајќи незаборавни ликови кои очајно, залудно, гротескно бараат некаква форма на комуникација. Во 1969 г му беше доделена Нобеловата награда за литература. Тој продолжи да пишува се до неговата смрт во 1989 година.
Многу негови дела се исклучително кратки, на пример најкратката претстава во светот „Здив“ – трае точно 35 секунди. Режисерот Џејсон Брин објаснува дека е исклучително тешко да се поставуваат такви претстави, на пример подеднакво познатата „Не јас“, во која целото дејство е насочено кон устата на хероината.
„Едно от предизвачките моменти – вели Брајан – со која се соочивме за време на пробите беше да ја избегнеме наративната замка, да не ѝ робуваме, да го следиме текот на сликите, на имагинацијата“.
„ДА ЗНАЕВ ШТО ЗНАЧИ СЕТО ОВА…“ Манфред Отман, уредник во издавачката куќа „Зуркамп“, вели: „Во Англија одлично се забавуваат со драмите на Бекет, во Франција внимаваат на нивниот ритмички јазик, додека ние, во Германија, секогаш бараме некое подлабоко значење. Но, самиот Бекет вели: Да знаев што значи сето ова, ќе ви кажев..
Бекет секогаш се противеше неговите драми да се толкуваат. И воопшто не сакаше да дава интервјуа. Постои единствена плоча од 1987 година. по повод ТВ претставата „Што каде“. Бекет објаснува дека претставата првично била наменета за сцената, но сметал дека телевизиската верзија е подобра.
