Македонија со најниски цени на основните производи во регионот. Замзрзнати само маржите кај одредени производи од 1 март
Oдмрзнувањето на цените на основните производи, како и војната во Украина наметнаа паника и страв кај граѓаните, дека ќе има големи поскапувања на храната и другите продукти. Изминативе денови имаше редици пред маркетите, граѓаните правеа залихи, најмногу купуваат брашно, шеќер, сол, масло за јадење, направивме споредба на цените во маркетите во соседството, кој плаќа најскапо за основните производи за живот.
Цените на основните прехрамбени производи и дизелот се најниски во Северна Македонија, во споредба со цените од останатите земји од Западен Балкан.
Анализата која ја направивме споредувајќи ги цените во маркетите на основните прехрамбени производи како масло за јадење, брашно, шеќер се најевтини кај нас. Во сите земји од регионот, најскапо е маслото за јадење, цена за литар е повисока дури и од евро дизел горивото. Вчера во продавниците во Хрватска, литро масло за јадење можеше да се купи за 2,2 евра, во Црна Гора 1,89 евра, во Косово и БиХ литро зејтин чини 1,77 односно 1,76 евра, во Србија 1,7 евра, а во Северна Македонија литро масло за јадење чини 1,5 евра.
Најевтини кај нас се и другите основни продукти, цената за килограм брашно е под 1 евро, односно 0,60 евра, иста цена е и брашното во Србија, во Хрватска е 0,65 евра. Најскапо брашно купуваат во Косово, за килограм граѓаните плаќаат по 0,87 евра. Во Хрватска килограм шеќер чини 1,05 евра, во Косово 0,87 евра, Црна Гора 0,84 евра, килограм шеќер во БиХ е 0,79 евра, во Србија 0,76, а најевтин е шеќерот во Северна Македонија, килограм може да се купи за 0,65 евра.
Министерот за економија Крешник Бектеши на прес-конференција информираше дека на предлог на Министерството за економија, Владата на седница донела Одлука со која се определува највисоката трговска маржа до 5% на продажната цена пресметана во трговијата на големо, односно до 10% на продажната цена во трговија на мало како посебен услов во трговијата.
Оваа мерка се однесува на: леб, шеќер, сол, брашно – тип 400, сурово сончогледово масло и сончогледово масло за јадење, трајно млеко со масленост од 2,8%, 3,2% и 3,5%, свежо месо и сувомеснати производи, сирење и урда, ориз, јајца, тестенини, пченица и овошје и зеленчук.
„Со оглед на информациите и анализите на терен дека трошоците на производителите на основни прехранбени производи растат, оваа одлука има за цел да се ограничат трговците да прават профит на грбот на граѓаните и на производителите. Со оваа одлука се контролира растот на цените на основните прехранбени производи да нема значајно влијание врз потрошувачката на граѓаните со оглед на тоа што од 1 март престанува да важи одлуката за највисоки (замрзнати) цени на основните прехранбени производи“, кажа министерот Бектеши
Министерот додаде дека кај трговците на мало во вкупниот износ на трговската маржа до 10% се вклучени рабатот и надоместоците кои трговецот на мало ги наплаќа од трговецот на големо за рекламирање и за примарни и секундарни позиции за изложување на стоките на рафтови односно полици.
„Оваа Одлука ќе се применува од 1 март 2022 година до 31 мај 2022 година, заради потребата да се ограничи растот на цените во следните три месеци. Доколку трговците не се придржуваат до оваа одлука следуваат и глоби“ ,кажа Бектеши и додаде дека за прекршување на овие мерки согласно член 30 од Законот за трговија предвидени се:
глоба во износ од 800 до 1.000 евра во денарска противвредност за микро трговец, глоба во износ од 1.600 до 2.000 евра во денарска противвредност за мал трговец, глоба во износ од 3.000 до 6000 евра во денарска противвредност за среден трговец, глоба во износ од 7.000 до 10.000 евра во денарска противвредност за голем трговец.
Министерот потенцираше дека во наредниот период Државниот пазарен инспекторат ќе излезе на терен со засилени контроли кај трговците, а граѓаните кои ќе утврдат драстично зголемени цени на основните прехранбени производи да пријават на бесплатниот телефонски број на ДПИ 191.
„И на крај сакам да информирам дека Министерството за економија е во финална анализа за новата директива на ЕУ 2019/633 за подготовка на Закон за нефер трговски практики во синџирот за снабдување со храна и до крајот на март оваа година ќе биде готов првиот драфт на Законот“ кажа Бектеши.
Министерот пред новинарите бјави бројки за профитот на големите трговски фирми, без да наведе имиња од кои се гледаше дека тие доброр аботеле и среде здравствената криза.