Полициското насилство врз Ромите во Грција е сериозен проблем. Во акција на грчката полиција загина 16-годишно момче. Причината? Наполнил гориво за 20 евра без да плати. Уште еден пример на неоправдано полициско насилство врз Ромите во Грција.
ФЛОРИЈАН ШВАРЦ
Гори банкноти од 20 евра, фотографија на млад човек и очајни изрази: десетици Роми протестираат пред судот во Солун непосредно пред Божиќ. Повторно загина Ром како последица на полициска акција. И повторно, се чини дека нема да има последици за никого.
Костас Фрагулис имаше само 16 години кога беше смртно ранет од огнено оружје на полицаец на почетокот на декември 2022 година. Само неколку дена подоцна му истекол рокот на траење во болница. Момчето наполнило бензин од 20 евра на бензинска пумпа во западен Солун и си заминал без да плати. Полицијата која пристигнала на местото на несреќата почнала да го брка. Тогаш еден од органите на редот го застрелал во глава.
По смртта на Костас, Ромите во Грција демонстрираа против полициското насилство во голем број градови. Некои од левичарските групи во земјата ги поддржаа нивните протести. Но, само неколку недели претходно, на 6 декември 2022 година, многу повеќе луѓе излегоа на улиците на Грција. Тие го одбележаа насилството врз 15-годишниот Александрос Григопулос, кој исто така беше убиен од полициски куршум на демонстрациите во Атина во 2008 година. Но, тој не е дел од ромската заедница.
„Зарем не можеа да му издишат гумите? „Дали навистина требаше да го убијат Костас за бедни 20 евра?“, прашува Анжелик, мрдајќи со главата. „И други луѓе кои не се Роми крадат и не се убиваат“, вели таа.
„Пред само една година пукаа во Никос. Требаше ли да му вперат пиштол? Зарем не можеа само да му пукаат во гумите?
Никос Шабани живееше во само неколку колиби од тука до октомври минатата година, кога беше застрелан во полициска потера. Тој денеска ќе имаше 19 години. На неговата трага биле седум полицајци кои пукале повеќе од 30 пати. Се посомневале дека Никос и малолетниот возач го украле автомобилот во кој се наоѓале.
Џенис, таткото на Никос, сега се грижи за жената и децата на неговиот покоен син. Тој ја раскажува следнава случка: „Пред некој ден ме застана полицаец и жена ми додека баравме старо железо покрај патот, ме праша како се викам, а потоа од името дозна кој е мојот син. Ми рече дека Никос не заслужува 38, туку 108 куршуми“.
„Ова е расистичко злосторство“ – коментираат. „Полицаецот кој пукаше во Костас е на слобода“, изјави 45-годишниот Јанис Манцас. Сè додека не започне судскиот процес против него, тој не смее да ја напушти државата. „Тоа е сè“, тврди Јанис. Одлуката на судот за ослободување на полицаецот дополнително го засилува негодувањето кај Ромите.
Според Јанис Манцас, целата операција во која Костас беше смртно ранет беше целосно непотребна. „Службеникот на бензинската пумпа ги познаваше Костас, неговиот татко и автомобилот. Ќе си ги земе парите“, истакнува Јанис.
„Момчето не побегна затоа што сакаше да не ја плати сметката, туку затоа што немаше возачка дозвола. Манцас е сигурен дека полицијата ќе постапела поинаку доколку Костас бил „бел Грк“. „Ова е расистичко злосторство“, убеден е тој. „Полицијата треба да биде подобро обучена.
Антициганизмот во грчкото општество
53-годишната Џорџија Фасу од Каламата, јужна Грција, смета дека зад тоа што се случи стојат социјалните проблеми. Пензионираниот новинар со години се бори за правата на Ромите во Грција и крај на стигматизацијата. Таа посочува дека повеќе од 10.000 Роми во земјава живеат во кампови без вода и струја, иако голем дел од нив се грчки државјани.
Грчката политика попрво го поттикнува таквиот став. Откако Никос Сабани беше застрелан минатата година, министерот за развој Адонис Георгиадис на Твитер им честиташе на органите на редот. „Очигледно е дека полицијата добро си ја заврши работата. Ги заштити сопствените животи и општеството. Браво“, напиша тогаш министерот.
