На прашањето дали протестите во Србија се обоена револуција, Борис Мијатовиќ кратко ќе одговори – „не“. „Овие протести немаат боја затоа што луѓето во Србија и на изборите во последните шест-осум години научија дека (процесот) секој пат се влошува
АЛЕКСАНДАР МИЛАДИНОВИЌ
Милијарди евра од странство пристигнаа во Србија, неколку пати повтори Александар Вучиќ во последните недели.
Сепак, српскиот претседател не мислеше на странските инвестиции, туку на неименуваните организатори на студентските протести кои „мора да ја завршат својата работа и кон оние надвор кои вложија огромни суми пари за да ја соборат суверената влада. Не гледам потреба да се меша некоја странска сила во протестите, ниту од Запад, ниту од Исток. Ова е внатрешно прашање во Србија што трае со години, а влијанието на странските сили не би било ништо во споредба со тежината на трагедијата во Нови Сад, поради што овие луѓе се на улица“, изјави Борис Мијатовиќ, пратеник на германската Зелена партија, за Би-Би-Си на српски.
Непостоењето погласни реакции или поддршка од европските метрополи за демонстрантите кои повеќе од три месеци се на улиците и патиштата во Србија, Мијатовиќ го објаснува и како „внатрешно прашање“.
За партијата која е дел од германската влада во изминатите три и пол години нема дилема за причините за протестите во Србија.
„Протестите не се платени: од 20-ти јануари и изборот на Трамп, тоа сигурно не е она што Американците сакаат да го прават, а јас не испраќам пари. Авторитарниот режим на Александар Вучиќ сака да остане на власт и да ги зачува лостовите на контрола, за тоа се работи.“
Во Србија, од ноември, кога се урна настрешницата на железничката станица во Нови Сад, кога загинаа 15 лица, а двајца беа тешко повредени, се одржуваат студентски блокади и протести на кои се бара објавување на документи за реконструкција на станицата и одговорност за смртта на минувачите.
ПРОТЕСТИ БЕЗ БОЈА Српскиот претседател неколкупати протестите во Србија ги нарече обид за обоена револуција, за која до лето ќе ја „победи“ и „ќе напише книга“.
Обоените револуции на почетокот на 21 век доведоа до промени на режимот во Киргистан, Грузија и Украина, а симболично беа именувани по цвеќињата што демонстрантите ги користеа за време на ненасилните протести во обидите да соборат недемократски режими, со различен степен на успех.
На прашањето дали протестите во Србија се обоена револуција, Борис Мијатовиќ кратко ќе одговори – „не“.
„Овие протести немаат боја затоа што луѓето во Србија и на изборите во последните шест-осум години научија дека (процесот) секој пат се влошува.
„Таа доверба мора да се врати, а Србија не смее да стане пропадната држава.
Мијатовиќ гледа поврзаност помеѓу студентскиот активизам и протестите на академиците ширум светот по Втората светска војна.
„Младите ја прашуваат генерацијата на сопствените родители, што правите со нашето општество, што правите со државата, зошто да не им веруваме?
Германската Зелена партија во Србија соработува со опозицискиот Зелен левичарски фронт, а двете партии се членки на истиот сојуз на европските партии. Сепак, пленумите што ги предводат студентските протести неколкупати силно се оградија од опозициските политички партии, од идејата за предвремени избори и од преодните влади.
„Ако играте фудбал на еден терен, а некои други играат ракомет и кошарка, тогаш не е важно во кој тим сте – ништо не функционира ако правилата на играта не се исти за сите.
„Затоа сите велат дека се аполитични, дека не се ни леви ни десни, туку сите стојат на едно единствено барање – да ги сакаат истите права и демократија“, ја разбира оваа ситуација Мијатовиќ.
ЗЕМЈА КОЈА ОДИ НАДОЛУ Борис Мијатовиќ е дел од пратеничката група во Бундестагот одговорна за земјите од Западен Балкан. Освен семејните врски, тоа во последните години многу често го носи во регионот. Тој исто така беше дел од набљудувачката мисија на Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ), која забележа голем број нерегуларности на изборите во Србија во декември 2023 година.
Таблоидите блиски до режимот на Александар Вучиќ пишуваа за него како некој кој често ги напаѓа Србите, а Сузана Васиљевиќ, медиумска советничка на српскиот претседател, на социјалната мрежа Х му пишала колку ниско тоне за високата плата што ја добива кога пишувал за нападите во провладините медиуми во Србија на Аналена Бербок.
„Србија е земја која се движи надолу по скалата на демократијата и владеењето на правото, а процесот за влез во Европската унија е забавен поради одлуките што ги донесе Александар Вучиќ. Вака работите не се подобруваат, а техничките договори во поединечни поглавја не значат дека можеме да замижиме пред кршењето на принципите на владеење на правото и примената на правото.
Мијатовиќ го опишува српското општество како полно со недоверба кон државата и властите и дека во иднина ќе биде потребна помош за повторно воспоставување на довербата.
„За некои идни избори клучно е да се најде група луѓе на кои ќе им се верува да ги организираат без манипулации, дупликати списоци, автобуси од соседните земји.
„Тоа би можело да биде ОБСЕ или Европската унија кои би гарантирале спроведување на правилата и само под тие услови партиите ќе можат да се натпреваруваат во редовни услови.
БЕЛГРАД И БЕРЛИН: ПОМЕЃУ ТВОТОВИ И ЛИТИУМ Односите меѓу Србија и Германија во последните три години, за време на владата во која социјалдемократот Олаф Шолц беше канцелар, а министерката за надворешни работи Анален Баербок дојде од Партијата на зелените, имаа свои подеми и падови.
На едната страна стоеја острите твитови од германското МНР.
Во декември 2023 година, по парламентарните избори во Србија, беше објавено дека злоупотребата на јавните ресурси, заплашувањето на гласачите и купувањето гласови се неприфатливи за земја кандидат за членство во ЕУ.
Една година подоцна, Србија се очекува да го почитува владеењето на правото и човековите права на студентите и новинарите кои бараат истрага за трагедијата во Нови Сад и кои стравуваат од насилство и притисок.
Сепак, токму меѓу овие твитови се случи посетата на канцеларот Шолц на Белград во јуни 2024 година, за да присуствува на потпишувањето на договорот Србија-ЕУ за одржливи суровини, пред се литиум.
На срдечната прес-конференција со претседателот на Србија, не се споменуваа демократските стандарди во земјата домаќин.
„Трката по суровини стана глобална, но исто така ни е јасно дека во Србија сето тоа е придружено со многу протести и несогласувања со владините одлуки.
„Фактот што канцеларот Шолц отпатува во Србија без да праша за демократските стандарди е проблем – ние носиме европски вредности, каде што луѓето се прашуваат за одлуките, а не можеме да имаме двојни стандарди затоа што тие не се добри ниту за нас“, смета Мијатовиќ, пратеник од партијата од која доаѓа и шефот на германската дипломатија.
Тој вели дека бескрупулозноста на другите земји во потрагата по истите материјали покажува дека тие се уште не внимаваат на европските демократски стандарди.
„Што да правиме, да речеме „вашата влада измами на избори, а ние ќе повлечеме инвестиции“ и со тоа ќе загрозиме 10-15 проценти од економијата и работните места?
„Не можеме да го запреме економскиот развој на земјата бидејќи токму зголемувањето на приходите може да им даде на луѓето поголема доверба во борбата за демократија.
Сепак, Мијатовиќ тврди дека и Берлин извлекува лекции од протестите во Србија.
„Ако владата ги прекршува демократските договори со сопственото општество, зошто не би ги прекршила и економските договори со нас?
Заминувањето на Анален Бурбок и Зелените во опозиција ја остава надворешната политика на конзервативците и социјалдемократите.
Кога Ангела Меркел беше германска канцеларка, српскиот претседател Александар Вучиќ и неговата Српска напредна партија имаа силни врски со нејзината Христијанско-демократска партија.
Вучиќ, како потпретседател, тогаш премиер на Србија и претседател на државата, беше добредојден гостин во Берлин, а неговата СНС е далеку поблиска до конзервативците отколку до Зелените.
Мислам дека Фридрих Мерц (кандидат за нов канцелар на Германија) не може да се врати во времето на Ангела Меркел.
„Светот се промени и ми се чини дека сме свесни дека треба повеќе да се грижиме еден за друг“, заклучува Мијатовиќ.
