Намалувањето на глобалните емисии кои предизвикуваат климатски промени останува на врвот на светската еколошка агенда на Денот на планетата Земја, кој се слави на 22 април повеќе од 50 години
Како и минатата година, Денот на планетата Земја се фокусира на инвестиции кои имаат корист за планетата и ја намалуваат употребата на фосилни горива – јаглен, нафта и гас – кои најмногу придонесуваат за климатските промени.
Конкретно, организаторите ги повикуваат луѓето и организациите да инвестираат во компании кои се грижат за животната средина.
„Повеќе компании се фокусираат на зелени инвестиции и луѓето се префрлаат на поодржливи производи низ целата планета“, рече Кетлин Роџерс, претседателка на EarthDay.org.
Климатските промени, кои предизвикуваат поекстремни временски услови ширум светот, остануваат главен приоритет. Стакленички гасови што ги затоплуваат планетите се виновни за зголемената суша, шумски пожари, бури, поплави и катастрофални дождови.
Генералниот секретар на Обединетите нации, Антонио Гутереш предупреди дека „тикнува климатска темпирана бомба“ и ги повика богатите нации побрзо да ги намалат емисиите во светлината на новата проценка на научниците кои открија дека стапката на пораст на температурата се забрзува.
„Стапката на зголемување на температурата во последниот половина век е највисока во последните 2.000 години“, рече тој минатиот месец.
„Научната заедница веќе некое време е конзистентна дека треба да ги намалиме емисиите на јаглерод за 50 проценти“, рече Мајкл Ман, професор по науки за земјата и животната средина на Универзитетот во Пенсилванија.
Ова може да се направи „со ангажирање на влади, бизниси, институции и повеќе од една милијарда луѓе кои учествуваат на Денот на планетата Земја секоја година“, рече таа.
Сепак, полесно е да се зборува за решавање на проблемот отколку да се направи тоа, посочи таа.
„Се додека нафтените компании можат да заработат пари од продажба на фосилни горива, тие ќе продолжат да го прават тоа“, рече таа.
„Значи, доколку потрошувачите не испратат поинаков сигнал или владите не удираат со тупаници на масата, тоа нема да се промени.
Во исто време, потрошувачите се повеќе имаат опции за обновлива енергија бидејќи повеќе влади усвојуваат политики за транзиција од фосилните горива.
Голем број компании за фосилни горива гледаат што доаѓа“, изјави Ман за Гласот на Америка, „и почнуваат да инвестираат повеќе во обновливите извори на енергија“.
Во изминатата година, истакна Ман, стана сè повообичаено компаниите да спроведуваат сет на политики познати како социјално управување со животната средина или ESG. Голем дел од растот на ESG е поттикнат од грижите за животната средина.
Роџерс рече дека компаниите кои се фокусираат на еколошката и социјалната одговорност напредуваат. „Веќе нема избор помеѓу зелениот и долгорочниот профит“, рече таа.
Алис Алперт, виш научник за климата во Фондот за заштита на животната средина, активистичка група за заштита на животната средина, рече дека зеленото е сè попрофитабилно.
„Постои проширен пазар на електрични возила“, рече таа, „како и соларна и ветерна енергија кои се поевтини од фосилните горива“.
BlockPower (BlocPower), стартап за климатска технологија во Њујорк, тврди дека помага да се направат американските градови позелени и поздрави. Компанијата работи со комунални претпријатија, владини агенции и сопственици на згради за да ги идентификува зградите што трошат енергија за доградба. Потоа, BlocPower соработува со овие сопственици на згради за да развие, инсталира и финансира надградби кои ја намалуваат потрошувачката на фосилни горива – како што е замена на котел што гори масло со електрична топлинска пумпа.
„Ја отстрануваме инфраструктурата на фосилните горива од зградите и ги надградуваме со модерни, електрични системи за ладење и греење“, објасни Џон Молер, главен оперативен директор на компанијата. „Со елиминирање на согорувањето на природен гас, мазут или пропан, квалитетот на воздухот се подобрува.
За Дејвид Ортега, 20-годишен дипломиран бизнис од Универзитетот во Мериленд, важно е да работи во зелена компанија кога ќе дипломира. „Со климатските промени и другите еколошки прашања, сакам да го дадам мојот дел за да помогнам во заштитата на Земјата“.
EarthDay.org истакнува дека младите луѓе како Ортега, дел од генерацијата Z (родени од 1991 до 2012 година), даваат инспирација за унапредување на еколошките стимулации.
„Тие се акутно свесни за степенот до кој нивната иднина е загрозена“, рече Ман.
Ела Енк, 17-годишна средношколка во Александрија, Вирџинија, рече дека е загрижена за ефектите од климатските промени.
„Тоа е навистина страшно за мене“, рече таа. „Мислам дека моите врсници треба да возат велосипед или да користат јавен превоз наместо да возат автомобил, а исто така да научат за сончевата енергија за да заштедат енергија“.
Ман ја испитува климатската криза користејќи го минатото на Земјата во својата нова книга „Нашиот кревок момент“.
Тој рече дека и покрај тешката ситуација, лекциите од минатото покажуваат дека не е доцна да се спречат најлошите последици од климатските промени.
„Мислам дека постои опасност дека понекогаш климатската закана е врамена во смисла на мрак и пропаст, и дека е предоцна да се направи нешто во врска со тоа, но тоа не е вистина.
Тој рече дека има вистински напредок во работата за намалување на емисиите на јаглерод, иако можеби не толку смело како што некои би сакале.
Човештвото сè уште има шанса, можеби само една, да ги спречи најлошите идни последици од климатските промени, изјави во понеделникот панел од врвни научници на Обединетите нации.
Сепак, ова подразбира брзо и драстично намалување на загадувањето со јаглерод и употребата на фосилни горива – за речиси две третини до 2035 година, објави Меѓувладиниот панел за климатски промени. Генералниот секретар на Обединетите нации беше уште подиректен – повика на прекин на експлоатацијата на новите фосилни горива и ги повика богатите земји да престанат да користат јаглен, нафта и гас до 2040 година.
„Човештвото е на тенок мраз – и тој мраз брзо се топи“, рече Антонио Гутереш. „На светот му треба климатска акција на сите фронтови – сè, насекаде, во исто време.
Зајакнувајќи ги своите повици за акција за фосилните горива, Гутереш не само што повика на „крај на производството на нов јаглен“, туку и на елиминација на неговата употреба во богатите земји до 2030 година, а во богатите земји до 2040 година. Шефот на светот Организацијата соопшти дека во земјите во развој до 2035 година треба да се развие производство на електрична енергија без употреба на јаглерод, што значи и укинување на гасните централи.
Таа година е клучна бидејќи земјите наскоро ќе треба да ги утврдат своите цели за намалување на загадувањето до 2035 година, според Парискиот климатски договор. По многу дебати, панел од научници на ОН пресмета и објави дека светот мора да ги намали емисиите на стакленички гасови за 60% до 2035 година во споредба со нивоата од 2019 година, за да остане во рамките на границата за глобално затоплување поставена како цел во Париз. Така, додадена е нова цел која претходно не беше спомената во шесте извештаи објавени од 2018 година.
„Одлуките донесени и преземените активности оваа деценија ќе имаат последици за илјадници години“, се вели во извештајот, во кој климатските промени се нарекуваат „закана за човековата благосостојба и здравјето на планетата“.
„Не сме на вистинскиот пат, но не е доцна“, рече Адити Мукерџи, еден од авторите на извештајот. „Нашата намера е да испратиме порака на надеж, а не крајот на светот.
Светските влади во неделата дадоа зелено светло за објавување на новиот голем извештај на ОН за климатските промени, откако усвојувањето на извештајот беше закочено поради борбата меѓу богатите и земјите во развој околу целите на емисиите и финансиската помош за ранливите нации.
Извештајот на неколку стотици водечки светски научници требаше да биде одобрен од владините делегации во петок, на крајот од еднонеделниот состанок во швајцарскиот град Интерлакен.
Конечниот договор беше повлекуван неколку пати, бидејќи официјални лица од големите земји како Кина, Бразил, Саудиска Арабија, Соединетите Американски Држави и Европската унија се „скараа“ околу клучните фрази во текстот во текот на викендот.
ОН планираат да го објават извештајот на прес-конференција во понеделник.
Невообичаениот процес во кој земјите усвојуваат единствен научен извештај има за цел да обезбеди владите да ги прифатат наодите на светската организација како авторитативен совет на кој ќе ги засноваат своите постапки.
На почетокот на состанокот, генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш ги повика делегатите да презентираат „јасни, тешки факти“ за да испратат порака дека останува малку време за светот да го ограничи глобалното затоплување на 1,5 степени Целзиусови во споредба со прединдустриското време. .
Додека просечните глобални температури веќе се зголемија за 1,1 Целзиусов степен од 19 век, Гутереш инсистира дека целта од 1,5 степени останува можна „со брзо и длабоко намалување на емисиите во сите сектори на глобалната економија“.
Набљудувачите велат дека состаноците на IPCC стануваат сè пополитизирани како влог за спречување на глобалното затоплување, што се одржува со ситуацијата на годишните разговори за климата на ОН, кои вообичаено се одржуваат на крајот на годината.
Меѓу најитните прашања на тековниот состанок беше како да се дефинира кои земји се сметаат за ранливи во развојот за да можат да добијат готовина од фондот „загуба и штета“ договорен на последните разговори за климата на ОН во Египет.
Делегатите, исто така, дебатираа за бројките кои дефинираат колку емисиите треба да се намалат во наредните години и како да се вклучат обидите за природно или вештачко отстранување на јаглерод во стратегијата.
Како земја која испушти најголемо количество јаглерод диоксид во атмосферата од индустријализацијата, САД силно се спротивставуваат на идејата за историска одговорност за климатските промени.
