Зошто еден или два шамари во Јордан не се сметаат за насилство? Во Јордан државата не ги помага организациите што се борат против насилството врз жената
САША ЃУРКОВИЌ
„Многу сопрузи ги тепаат своите жени мислејќи дека тоа ги прави поголем маж, а не затоа што се лоши луѓе“, вели д-р Маријам Махмуд, енергична жена со светол дух.
Таа работи за СОС Детско село, меѓународна невладина организација чија цел е да ги едуцира Јорданците за семејното насилство.
Психијатарот поканува група мажи кај неа на разговор со шолја чај и внимателно ги испрашува. „Дали би сакале твојата жена да те тепа?“
НИВО НА „КОНТРОЛА“ Следува отворен разговор за тоа какво ниво на „контрола“ е дозволено мажите да им наметнуваат на своите сопруги.
„Жените одат предалеку ако не се лутите и не поставувате граници“, вели еден сопруг.
„И затоа ја претепавте за да не го стори тоа?“ прашува Махмуд, брз како молња.
„Не брутално“, одговара тој.
„Која е разликата помеѓу брутално и небрутално тепање?“, додава таа, без да го осудува нејзиниот глас.
„Брутално тепање остава докази, повреди, рани или исекотини“, вели тој.
„Дали е нормална шлаканица или две, момци?“, одговара д-р Махмуд, обраќајќи ѝ се на целата соба.
„Не сме против тебе, Абу Саид, нема да те ставиме во затвор!“, продолжува таа со шеговит тон, уверувајќи дека тој не може да биде осуден на ова место.
Но, да ги натерате мажите да се согласат со нивното однесување е само првиот чекор во земја каде што една од четири смртни случаи, според владините статистики, се предизвикани од мажи кои ги убиваат своите сопруги дома.
ЈА ТЕПАЛ СЕКОЈ ДЕН ПЕТ ГОДИНИ Друга од пациентите на д-р Махмуд Сара (не нејзиното вистинско име) опишува што ја натерало конечно да го напушти сопругот откако тој ја тепал секој ден цели пет години.
„Ме удри кога бев бремена. Неколку месеци откако се породив, тој повторно ме удри. И сето тоа поради чаша чај. Шолји чај заборавив да направам. За малку ќе ме претепаше до смрт“.
Таа моментално е во безбедна куќа со двете мали деца и е преплашена.
„Тој не се плаши од Бога, може да пробие овде“, вели Сара.
И покрај тоа што е првата земја на Блискиот Исток која формираше специјални полициски сили за борба против семејното насилство, во Јордан мажите сè уште имаат огромна моќ над жените.
Жените кои пријавуваат злоупотреба често ризикуваат да бидат отфрлени од нивните семејства или дури и да завршат во затвор.
Мејсон (не нејзиното вистинско име) неколку пати го пријавила насилниот татко Јордан во Заштита на семејството и децата во полицискиот оддел.
„Властите секогаш велат: ’Тоа е вашиот татко и тој е вашето семејство, дали навистина сакате да ги оставите“, вели Мејсон. „Само размислете за нашите обичаи и традиции“, ми велат тие. „Ова не е Њујорк за вас“.
Нејзиниот татко никогаш не бил осуден.
Наместо тоа, тимот за заштита на семејството се обиде да го помири семејството со катастрофални последици за Мејсон.
„Ми рекоа: ’Врати се кај твоето семејство или ќе завршиш во затвор’, вели таа. Мислев дека се шегуваат, но кога реков „Ставете ме во затвор“, тие навистина го направија тоа. Мејсон вели дека властите и рекле дека тоа е за нејзина безбедност.
Одделот за заштита на семејството изјави за Би-Би-Си дека нивната цел е секогаш „да го чуваат семејството безбедно“.
„Ако една жена поднесе жалба, тоа не значи дека ќе го ставиме мажот во затвор“, вели една полицајка. „Нашата работа е да помогнеме и да му понудиме опции на подносителот на жалбата во согласност со законот’.
Мејсон остана во затвор четири години додека социјалниот работник од Здружението на синдикати на жени на Јордан не успеа да преговара за ослободување на Мејсон.
Конечно ослободена од затвор, таа се преселила во една од шесте безбедни куќи во Јордан.
ПРАВНА НЕИЗВЕСНОСТ Но, таткото на Мејсон сè уште имал контрола над нејзиниот живот. Како немажена жена во триесеттите години, таткото на Меџун сè уште можеше да ја спречи да работи.
Јордан донесе закон за семејно насилство во 2008 година и ѝ даде на полицијата дополнителни овластувања со текот на годините.
Но, законот против семејно насилство продолжува да ја нагласува важноста на семејното помирување.
И тоа често е поништено од Законот за личен статус заснован на шеријатот, кој им дава на мажите огромна контрола врз животите на жените.
Машкиот „старател“ може законски да го контролира животот на жената додека таа не наполни триесет години, одбивајќи да ја остави да ја напушти куќата. Вообичаено е дури и жените над 50 години да бидат контролирани од машки роднини
Дејствувајќи како посредник, социјалниот работник на Мејсон на крајот успеал да го убеди нејзиниот татко да потпише договор со кој ќе и се овозможи независност на Мејсон од нејзиното семејство.
Таа лее во солзи додека опишува како сега, за прв пат во животот, може сама да носи одлуки.
„Да не го добиев тој потпис, никогаш немаше да можам да ја напуштам сигурната куќа, да работам и да бидам независна“, вели таа.
„Мојот живот беше во мирување поради еден потпис. Тоа парче хартија е како да сум добил на лотарија“.
Но, тоа е редок развој на настаните во земја каде што нема владина финансиска поддршка за жртвите на семејно насилство.
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) вели дека во 2022 година, половина од сите жени во Јордан престанале да работат по 30 години поради општествениот притисок.
Во земјата, најважната улога на жената се смета за останување дома, нема доволно организирана грижа за децата, па дури и јавниот превоз се смета за небезбедно место за жените, според ММФ.
Д-р Махмуд смета дека овој економски притисок делумно го мотивира машкото насилство.
„Им велам на мажите дека знам дека економската ситуација е тешка. Знам дека се лути поради тоа“, вели таа. „Но, тоа не е оправдување. Дури и ако мислите дека вашето насилство е рационално, тоа е неприфатливо“.
Доктор Махмуд вели дека таквото насилство може да ја скрши жената.
На сеанси со Сара, тие поминуваат многу време разговарајќи со неа за тоа како таа може да го започне својот живот одново.
Тоа е долг, осамен пат за жените на кои им е дозволено да останат во безбедна куќа најмногу шест месеци.
Сопругот на Сара помина три дена во затвор за насилниот напад, но потоа ја обвини дека е проститутка – сериозно обвинение што може да ја чини одземање на нејзините деца и да ја доведе во затвор.
Но, тоа е редок развој на настаните во земја каде што нема владина финансиска поддршка за жртвите на семејно насилство. Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) вели дека во 2022 година, половина од сите жени во Јордан престанале да работат по 30 години поради општествениот притисок.
Во земјата, најважната улога на жената се смета за останување дома, нема доволно организирана грижа за децата, па дури и јавниот превоз се смета за небезбедно место за жените, според ММФ.
Сопругот на Сара помина три дена во затвор за насилниот напад, но потоа ја обвини дека е проститутка – сериозно обвинение што може да ја чини нејзините деца и да ја доведе во затвор.
Но, ова е редок развој на настаните во земја каде што нема владина финансиска поддршка за жртвите на семејно насилство.
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) соопшти дека во 2022 година половина од сите жени во Јордан ќе престанат да работат по 30-тата година од животот поради социјален притисок.
Доктор Махмуд вели дека таквото насилство може да ја скрши жената.
Во сесијата со Сара, поминувате многу време разговарајќи со неа за тоа како таа може да го започне својот живот одново.
Тоа е долг, осамен пат за жените на кои им е дозволено да останат во безбедна куќа најмногу шест месеци.
Сопругот на Сара помина три дена во затвор поради насилен напад, но потоа ја обвини дека е проститутка – сериозно обвинение што може да доведе до тоа нејзините деца и неа да бидат во затвор.
(BBC на арапски)
