Од Ловќен, Јаков извикува: Црна Гора во ЕУ до 2028 година? Претседателката на Европската комисија „чувствува дека срцето на Европа чука во Црна Гора“ и дека Црногорците се страствено врзани за за својата европска иднина
Црна Гора, мала земја на крстосницта меѓу морето и планините, традицијата и модерноста, се приближува кон својата европска цел. Ова може да се заклучи од срдечната средба на претседателот на Црна Гора, Јаков Милатовиќ, и претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во понеделник во Ловќен, до кој стигнаа со гондола од Котор.
На состанокот доминираа теми кои се клучни за членството на Црна Гора во Европската Унија – зајакнување на институциите, владеењето на правото, борбата против корупцијата, развојот на стабилна економија и заштитата на човековите права, соопшти кабинетот на Милатовиќ.
„Време е да се заврши работата и Црна Гора да биде силна европска држава. Со започнувањето на изготвувањето на пристапниот договор, би испратиле јасна порака дека ги потврдуваме нашите европски амбиции со дела, а не со зборови“, рече Милатовиќ.
Претседателот на Црна Гора истакна дека целта на земјата е да ги заврши преговорите со ЕУ до 2026 година, а да стане полноправна членка на Унијата до 2028 година. Во исто време, се планира Црна Гора да биде домаќин на Самитот на ЕУ – Западен Балкан во 2026 година, кој би ги демонстрирал резултатите од реформите и политичката стабилност.
Фон дер Лајен потврди дека Црна Гора може да ги оствари своите амбиции за членство во Европската Унија ако остане обединета и фокусирана на целта.
„Секој пат кога доаѓам во Црна Гора, можам да го почувствувам чукањето на срцето на Европа. Вие не сте само посветени на вашата европска иднина, туку сте и страствени за неа“, рече Фон дер Лајен.
И таа подвлече дека тоа може да се види во фактот дека Црна Гора е „лидер“ во процесот на пристапување.
Новинарката на порталот „Европски Западен Балкан“ Софија Поповиќ оценува за „Време“ дека Црна Гора има голема шанса да ги реализира своите планови за приклучување кон Европската унија бидејќи, за разлика од Србија, успеала да го одржи континуитетот на реформите.
„Планот на Владата на Црна Гора е да ги затвори сите поглавја до крајот на следната година и да стане членка на Европската унија до 2028 година. И навистина, Црна Гора има најголема шанса за тоа. Сите власти по 2020 година покажаа јасна политичка волја да спроведат минимум реформи и да го започнат процесот – и тоа се случи“, вели Поповиќ.
Таа додава дека европската интеграција на Црна Гора се одвива континуирано, и покрај критиките со кои властите се соочуваат секојдневно.
„Секако, има многумина во Црна Гора кои ја критикуваат работата на сегашната влада, кои велат дека тоа е минимум од некои реформи и дека треба да биде многу подобро. Како и да е, тие навистина успеаја да го попречат процесот на пристапување кон Унијата и дека како мала земја, која нема проблеми со своите соседи како некои други земји, претставува „најлесен залак“ за Европската Унија кога станува збор за регионот на Западен Балкан“, рече Поповиќ.
Процесот на проширување на Европската Унија е политички и геополитички процес. Неговите врати не се отвораат лесно и често, но кога тие врати се отвораат – „само оние кои се подготвени можат да влезат“.
„Црна Гора е исто така одличен пример за тоа“, рече соговорничката на „Време“.
А Србија одамна ја изгуби титулата лидер во процесот на европска интеграција во нашиот регион. ( Би додале тука дека и нашата земја од лидер дојде до фазата на аутсајдер). „Прашањето е дали Србија воопшто ги исполнува основните критериуми за пристапување во ЕУ“
„Албанија исто така нè престигна во текот на летото, бидејќи затворија повеќе поглавја од Србија. Во меѓувреме, за Србија се поставува прашањето дали воопшто ги исполнува условите да биде во процесот на пристапување, со оглед на критериумите за полноправно членство, бидејќи во нашата земја нема ниту независни институции, ниту поделба на власта. Србија е длабоко заробена во тој процес, а ние не сме отвориле ниту едно ново преговарачко поглавје четири години. Прашањето е и дали тоа воопшто ќе се случи во блиска иднина, со оглед на тоа што не прави ништо кога станува збор за внатрешни реформи“, вели Поповиќ.
Таа заклучи дека Србија не се усогласува со прописите на Европската Унија и дека европската интеграција на Србија е многу неизвесна.
Албанија ги отвора сите поглавја до крајот на есента
По Црна Гора, претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, се упати кон Албанија, каде што се сретна со претседателот Бајрам Бегај и премиерот Еди Рама.
На прес-конференција во Тирана, таа рече дека Албанија „во очите на Брисел постигна извонреден напредок на патот кон членство во Европската Унија“ и затоа е планирано да ги отвори сите преостанати поглавја до крајот на оваа есен.
Фон дер Лајен присуствуваше на Првиот инвестициски форум на Европската Унија за Западен Балкан (Инвестициски форум на ЕУ за Западен Балкан). Таму таа рече дека, благодарение на договорите што ќе бидат потпишани во рамките на тој форум, регионот би можел да добие до четири милијарди евра инвестиции.
Досега, Србија отвори 22 од вкупно 35 преговарачки поглавја во процесот на пристапување кон Европската Унија, а затвори само две.
Последното поглавје беше отворено во декември 2021 година, по што немаше нови отворања поради промена во правилникот за првично да се фокусира на владеењето на правото.
Додека Европската Унија очекува континуирани реформи во областите на владеењето на правото, борбата против корупцијата и слободата на медиумите, режимот на Александар Вучиќ не покажа подготвеност да ги спроведе потребните промени, па затоа Србија всушност се оддалечува сè повеќе и повеќе од пристапувањето кон Европската Унија.
