Дали прeмиерот на западнот сосед ја води Албанија во граѓанска војна? Анализа на сериозниот словенечки институт ИФИМЕС – како еден ветувачки лидер од Западен Балкан стана лидер на бизнисот со канабисот?
Во атмосфера на силни тензии во албанското општество, што може да ескалира дури и во граѓанска војна, не постојат услови за одржување фер локални избори. Ова го сметаат аналитичарите на Меѓународниот институт за блискоисточни и балкански студии (ИФИМЕС), со седиште во Љубљана.
Анализите покажуваат дека би било опасно и контрапродуктивно да се одржат закажани локални избори за 30-ти јуни, датум што е два дена зад нас, што, сепак, беше одложено од страна на албанскиот претседател Илир Мета на 13-ти октомври. Рама го одби предлогот.
Според аналитичарите, потребен е консензуален договор меѓу актуелниот премиер и водач на Социјалистичката партија (ПС), Еди Рама, и премиерот на опозициската демократска партија (ПД), Љуљзим Баша, дека изборите треба да се преместат и да се одржат заедно со предвремените парламентарни избори кога ќе се исполнат условите.
Тие сметаат дека при постигнувањето на овој договор, властите и опозицијата имаат потреба од посилнаприсутност на ЕУ и, пред сè, од страна на САД.
Инаку, албанската опозиција ја бојкотира работата на албанскиот парламент од февруари оваа година, бидејќи, како што се вели, не сака да биде „демократска фасада на криминално-корумпиран режим“ и бара премиерот Рама да поднесе оставка, како и локалните избори да се одржат заедно со предвремени парламентарни избори избори.
ИФИМЕС во анализата многу потсетува дека на парламентарните избори што се одржаа на 25 јуни 2017 година, победникот на изборите беше Социјалистичката партија на Рама, но беа направени многубројни забелешки во самиот изборен процес.
Аналитичарите и набљудувачите на ИФИМЕС веруваат дека овие избори биле неправедни и нерегуларни, дека злоупотребувале бројни неправилности и дека, како што велат, има многу докази за врските на криминалците, кои со валкани пари им помогнале на Рама и на неговата партија „да купат” изборна победа.
„Корупцијата стана животен стил во Албанија”, истакнува анализата, потсетувајќи дека Рама, на почетокот на својот прв премиерски мандат, многу ветувал и се сметал за нова надеж во Западен Балкан, но наскоро беше кажано дека тој, наместо тоа, од лидер во демократските процеси и реформи, станал „лидер во криминалот и корупцијата”. Овој почетен ентузијазам е изгубен и Рама се повеќе се поврзува со „албанскиот канабис” и цветањето на организиран криминал и нарко бизнисот, пишува ИФИМЕС, посочувајќи дека Рама го привлекува вниманието на јавноста со тоа што се врти кон национализмот и националистичката реторика. Забележано е дека приговорите кон забелешките на властите на Рама не доаѓаат само од опозицијата, туку и од истакнати меѓународни кругови и истражувачи и водечки разузнавачки служби.
Забележано е дека забелешките на властите на Рама не доаѓаат само од опозицијата, туку и од истакнати меѓународни кругови и истражувачи и водечки разузнавачки служби.
Потсетувајќи дека Рама започна полициска акција против криминалците во селото Лазарет, кое беше центар на бизнисот со дрога, ИФИМЕС посочува дека подоцна се покажало дека овој бизнис бил преземен од самиот Рама и, наместо реформи и развој, понатамошната демократизација на земјата го инициралал процесот на „албански канабис”.
За време на премиерски мандат, Еди Рама стана јатак за криминалци од Европа, Азија, Северна и Јужна Америка. Олеснувачката околност за криминалните структури е безвизниот режим што Албанија го има со земјите-членки на ЕУ, што им овозможува на криминалците слободно да се движат и да го користат овој огромен профит во трговијата со дрога и трговијата со луѓе “, велат аналитичарите.
Се гледа дека меѓу 2014 и 2017 година, Албанија стана главен производител и трговец со канабис во Европа, потврдена од Европол, американскиот Стејт департмент и Обединетите нации (ОН).
Користејќи ги парите, мрежите и нивните политички врски со трговијата со канабис, албанската криминална организација се прошири на трговијата со хероин и кокаин, според анализата која покажува дека Албанија сега „служи како клучна врата за дистрибуција на хероин низ цела Европа” и главниот транзитен коридор за криумчарење кокаин.
Перењето пари и пенетрацијата во правната економија станаа главна активност на организациите за организиран криминал, а во два наврати, во 2017 и повторно во 2018 година, Стејт департментот ја обележа Албанија како земја каде што „нелегалниот приход е лесно да се измие” и дека сè уште постои „голем ризик од перење пари поради раширената корупција и слабите државни институции”.
И Советот на Европа потврди дека „ризиците за перење пари остануваат високи”, а најголемата закана доаѓа од „криминалните приходи кои произлегуваат од шверц со дрога, даночни и царински измами и корупција”.
Според податоците на Стејт департментот, производството на марихуана во Албанија се зголемило за пет пати за само една година. Поради сите горенаведени причини, ИФИМЕС посочува, во напната атмосфера во Албанија, која заостанува во процесот на пристапување во ЕУ, останува прашањето за датумот за отпочнување на преговорите со ЕУ. Во опозиција на предлогот за добивање на датум за прговориц предничи Франција и нејзиниот претседател, Емануел Макрон, на кого му се спротивставува, со барање на добивање на датум за почеток на преговорите со ЕУ, со поддршка од германската канцеларка Ангела Меркел. Од друга страна пак во Холандија, официјално е донесена одлука во парламентот да започне постапка за укинување на безвизниот режим, кој Албанија го има со земјите-членки на ЕУ. „Важно е да се нормализира политичката сцена и да се релаксираат односите во земјата. Редовните масовни протести во кои учествуваат 200.000 граѓани се јасен знак за недоверба за владата на Еди Рама”, оценува ИФИМЕС, истакнувајќи дека владеењето на правото и (не ) функционирањето на државната држава е „рак рана” на албанската држава
