Глобусов репортер беше на Седларовата премиера во Израел со легендарниот агент кој го фати нацистичкиот монструм. Сендлар со попмош на израелската проуцентска машинерија во светот има полни раце работа
БОРИС ОРЕШИЌ
Режисерот тврди дека уште од детството е фасцинирансо со Израел, чија карта како да е пресликана со онаа од Библијата, која му ја подарила неговата мајка, која знаела да каже дека во земја со толку рамни граници треба се да биде добро. И во 2000 година, кога му било најтешко, Израел, додаде тој, го спасил или му дозволи да преживее како творец. Тој се сеќава како се вратил од САД, каде што поминал четири години на местото на хрватскиот културен аташе во Њујорк.
„Со смртта на претседателот Туѓман верувам, во политичка смисла ми се сруши целиот свет, светот на идеализмот, вербата дека може да се направи нешто од ништо, поради тоа што Хрватска се појави од пепелта. Се вратив од САД и наидов на бројни проблеми во ХНК, што беше поврзано со политиката. Преку еден пријател се сретнав Ехуд Барак и направив приказна за тоа, а наскоро се сретнав со многу прекрасни луѓе како легендарниот командант на израелските воздухопловни сили на шестдневната војна во 1967 година Мотија Хода, поранешниот премиер Ариел Шарон и Шимон Перес и други. Заеднички со нив, сфатив дека идеализмот не е мртов. Нема смисла да се направи оваа работа ако немате идеализам и страст, и овие луѓе имаат срце. Во очите на сите израелски важни политичари гледате страст кога зборуваат за невозможните ситуации во кои се најдоа и излегоа од нив. Државите паѓаат во проблеми кога повеќето луѓе губат страст за некои вредности, жртви зсе а некои од повеќето цели на државата, кои ги видов само кај хрватските политичари само кај Туѓман. Израел стана прекрасна оаза во која имам прекрасни пријатели, а тука има и многу приказни. Нема човек кој на некој начин е нбеше повреден, но луѓето се скромни и разумни “, рече Седлар, кој во 1996 година го направија филмот „Евреите и Хрватска “, во која говорес и Шарон и Перес во која тој рече, ја објасни историјата на односите меѓу двете земји, вклучувајќи го и периодот на холокаустот. Во меѓувреме, тој направи 15 филма во врска со Израел и смета дека, што се однесува до историјата на оваа земја, направил се што е потребно, и оваа приказна е завршена за него. Тој вели дека скоро нема други луѓе кои го создале Израел или оние кои го преживеале Холокаустот. Последната жива легенда за времето што сакаше да го сними беше Рафи Еитан.
И Моти (вистинското име му е Мордехај) Ход и Еитан беа уште 90 во Хрватска, открива Седлар, неговиот повик дојде преку најголемата израелската актерка Гила Алмаг и нејзиниот сопруг Јаков Агмон, основачот на националниот театар на Израел.
„Израел е многу заинтересиран за Хрватска, над која тоеше сликатадека е фашистичка земја која убивала Евреи. Првите контакти беа преку спортот, културата и туризмот. Од постарата генерација се опседнати со Тито, кој се изучува како еден од најбрилијантните војници од Втората светска војна. Јас разговарав со нив за Хрватска и на нашата борба за слобода, на начинот на кој јас го гледам, и ниту лево ниту десно-ориентирани “, открива Седлар свесен дека хрватската јавност често е рангирана меѓу десницата, со која тој не би се согласил.
„Бев спортист и никогаш не гледав со прекор кон нечија религија или националност. Бев осуден, бидејќи бев со Туѓман, а јас бев затоа што верував, и уште верувам, дека без тоа нема да има хрватската држава. После тоа, немавме политичар кој би бил близок до оние карактеристики на лидерот. На денешната хрватска политичка сцена, тие не можат да се идентификуваат со никого затоа што овие луѓе се лични интереси над интересите на државата што ја водат. Но, другите, многу поголеми нации имаат сличен проблем. Во Хрватска, Јас сум во пензија и живееам од она што го заработувам во Израел, Америка, Франција и други земји, каде што луѓето ме викаат, бидејќи сметаат дека за нв ќер направам добри филмови “, рече Седлар, кој и самиот е заколнат антифашист.
Од хрватската држава, односно од хрватскиот Аудиовизуален центар, вели тој, во текот на кариерата добива пари за само еден филм – „Четворед”. Тој открива дека неговите филмови со еврејски теми с финансирани од американски Евреин Стефан Олендорф, кој воедно е и продуцент на документарниот филм за Рафи Еитан, неколку од неговите пријатели Евреи од САД и Израел, како и некои израелски организации.
„Кога работев на филмот ’Евреи и Хрватска’, дојдов да ме видат двајца богати Украинци кои сакаа да направат филм за Евреите во Украина. Сега се подготвува филм Албанците и Евреите”, затоа што зборував со луѓето од Албанија кои го виделе моите филмови и веруваат дека ќе се направи добар филм за нивната приказна, бидејќи Албанија е една од ретките земји во времето на Втората светска војна каде не биле прогонувани Евреите” вели Седлар. Со Олендорф, тој исто така снимил игран филм кој сега е во собранието и ќе ја носи титулата „натпревар”. Таа е основана од страна на вистинска приказна од 1944 година во Будимпешта, каде што нацистите играле фудбал против затвореници кои ги победиле. Меѓу другите ќе играат Франко Неро, Арман Асанте, Каспар Филипсон … Од хрватскиот актери таму се Андреј Дојкиќ и Никша Кушељ. Напролет треба дс започне светската дистрибуција.
(продолжува)
