„Тоа е рид…“: – изјави најпознатиот египтолог за туристичката атракција
Истражувачот наречен уште и крал на пирамидите откри се” за потрагата по гробовите на кралицата Нефертити и познатиот свештеник Имхотеп, се сеќава на своето прво откритие и коментира за работата на псевдоархеологот Семир Османагиќ.
Секогаш во потрага по нови откритија, познатиот археолог, египтолог, истражувач, поранешен генерален секретар на Советот за антиквитети и прв министер за антиквитети на Египет, поранешен директор на висорамнината Гиза, борец против теориите на античките астронаути и се залага за идејата дека Британија мора да се врати сите украдени антиквитети на древниот Египет, меѓу првите на „Каменот од Розета“, д-р Захи Хавас од 7 март во 20.00 часот не води во нова авантура на каналот Виасат Историја.
„Откривањето на злато и мумии е секогаш интересно за публиката, но историски тие откритија не се од големо значење. Нашата мисија е да ги бараме градителите на пирамидите. Ова се откритија кои ја менуваат историјата и создаваат нова иднина“, изјави Захи Хавас на почетокот на ексклузивното интервју за Недељник, додавајќи дека во новиот документарен филм во два дела ќе го видиме неговиот тримесечен проект за ископување на преостанатите мистерии во комплексот Сакара и откритијата со неговите археолози.сега целосно недопрен погребен комплекс, закопан длабоко под песокот во подножјето на пирамидата на кралот Тетис. Но, тоа не е се.
„Зборуваме за Златниот град кој беше пронајден во Луксор. Ова е многу важно откритие, во кое ќе бидат претставени работата на досега непознатите уметници и скулптори кои правеле споменици посветени на Тутанкамон и неговиот дедо Аменхотеп III. Ископувам и во гробницата на Рамзес II, која беше уништена од поплавите. Во моментов работиме на реставрација на делови од овој комплекс, а во исто време сме во интензивна потрага по гробот на кралицата Нефертити, кој според мене е скриен некаде во Долината на кралевите. Во исто време, ја бараме гробницата на фараонот Аменхотеп, а копаме и во областа на кралот Тетис, кој бил првиот крал од шестата династија. Најдовме околу 50 гробови во оваа област и саркофази и артефакти сè уште се недопрени. Едно од најголемите откритија е новооткриениот храм на кралицата Нит, кој исто така е огромно откритие. Сепак, за нас сега приоритет е да се најде гробот на кралицата Нефертити и нејзината ќерка Анкесенамон, сопругата на фараонот Тутанкамон“.
Што наоѓате мотивација за ново истражување по сите овие години?
– Кога имате страст за она што го работите, лесно е да најдете мотивација. Токму поради таа страст дојдов до сите мои откритија и убеден сум дека ќе ги остварам сите што сум ги планирал. Убеден сум дека човек може да има тело на старец и енергија на млад човек ако тој животен оган е сè уште силен во него.
Дали моќниот Египет некогаш ќе престане да не изненадува со своите откритија?
– Досега откривме само 30 отсто од сите антички египетски споменици. Без сомнение, изненадувањата ќе продолжат со векови што доаѓаат. Интересно е што речиси секој ден имаме барем по едно археолошко откритие низ Египет, а со тоа темпо само ја чешавме површината на она што се наоѓа под пустината. Египет е таква земја која лесно ги заробува срцата на луѓето со своите пирамиди, Сфинги,те Тутанкамон, мумиите… Таа е земја со најголем број уникатни артефакти во светот кои ги нема во ниту една друга цивилизација. Јасно е зошто е толку привлечен за туристите и љубителите на историјата.
Дали имате мисија, откритие што не сте го постигнале, што би го нарекле животно дело?
Тие се дефинитивно гробницата и мумијата на кралицата Нефертити. За мене тоа е најважната мисија во животот. Како што реков, работам на тоа во моментов. Ја скенираме целата Долина на кралевите во потрага по неа. Исто така, уште едно важно откритие на кое штотуку почнувам да работам е потрагата по гробницата на познатиот Имхотеп, официјалниот нотар на фараонот Џосер, за кого Имхотеп ја изградил пирамидата од шест степени во Сакара. Тој беше првосвештеник на Џошер, првиот државен лекар, пионер на хирургијата, везир, една од двете највлијателни и најзначајни личности во историјата на Египет. А пошироката публика го виде во холивудскиот хит филм „Мума“.
Како минатото на Египет ја промени иднината на човештвото?
– Верувам дека тоа ќе го откриеме дури кога човештвото ќе достигне одредено ниво на развој што ќе ни овозможи вистински да ја разбереме оваа древна цивилизација. Верувањето во животот после смртта го изгради Египет како цивилизација. Истото верување сè уште го окупира човештвото толку многу што толку малку го разбира. За два милениуми успеавме да откриеме помалку од една третина од она што го граделе Египќаните во текот на целиот свој живот. Што мислите, колку време ќе ни треба да разбереме што најдовме? И зошто е толку тешка задача?
Зборувајќи за Балканот, невозможно е како крал на пирамидите да не ве прашам за мислење за босанските пирамиди. Дали навистина се овие гробници на фараоните и кралевите кои живееле во Босна?
– Мислам дека тие воопшто не се пирамиди. Верувам дека тоа е природна креација, обична планина. Тоа во никој случај не е пирамида. Ја проучував формата и она што е пронајдено од материјалот досега и единствен заклучок до кој дојдов е дека се работи за блокови од природни камени кои можете да ги најдете под површината на која било друга планина од тој тип, но нема докази дека тие се пирамиди. Мојот заклучок е дека тоа не се пирамиди.
Конечно, зошто Египќаните ја избрале пирамидата како облик на гробниците на нивните фараони и кралеви?
– Тие верувале дека нивниот бог првично бил направен од вода. Во центарот на таа вода се наоѓала планина. Тие верувале дека Бог ја добил својата материјална форма на таа планина преку Сонцето на нејзиниот врв. Така се родил Богот на сонцето. Египетските кралеви оттогаш биле закопани под пирамидите кои ја симболизираат таа планина на врвот од сонцето како божество. Преку оваа симболика е опишан нивниот пат до задгробниот живот и статусот на божеството.
(прочитајте повеќе во статиите https://www.smithsonianmag.com/history/the-rise-and-fall-and-rise-of-zahi-hawass-72874123/ и https://www.nedeljnik.rs/bosna-nema-piramide-to-je-brdo-najpoznatiji-egiptolog-zahi-havas-u-intervjuu-za-nedeljnik/)
