На работ на глобален трговски пресврт: царините на Трамп и нивните последици
Доколку новиот претседател на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, ги исполни своите предизборни ветувања и воведе царини за странска стока, речиси сигурно ќе се зголеми инфлацијата во таа земја и би избувнала трговска војна на глобално ниво од која нема да има корист, според експертите јавноста ги чека првите економски потези на новата администрација во Вашингтон.
Претставници на Федералните резерви на САД (ФЕД) изразија загриженост за инфлацијата и влијанието на економската политика на Трамп, поради што планираат побавно да ги намалуваат каматните стапки. ФЕД ги намали каматните стапки за еден поен од септември минатата година, а сегашните пазарни цени сугерираат еден или два ппроценти пониски оваа година.
ФЕД стравува дека економските потези што ги најави Доналд Трамп за време на изборната кампања може да ги загрозат инфлаторните трендови. Во моментов инфлацијата е 2,4 отсто, целта на ФЕД е да ја намали на два отсто, меѓутоа, радикалните потези во трговскиот домен, што ги најави Трамп, многу лесно може да предизвикаат зголемување на цените и намалување на куповната моќ на американските потрошувачи .
За потсетување, Трамп за време на предизборната кампања навести за воведување царини за земји како Кина, Мексико и Канада, а се шпекулира дека тие би можеле да бидат наметнати и на земјите од Европската унија, се со цел да се води протекционистичка економска политика што фаворизира новиот американски претседател. Тој во понеделникот вечерта, за време на церемонијата на потпишување во Овалната соба на Белата куќа, рече дека неговата администрација ќе воведе царини од 25 отсто на стоки од Мексико и Канада почнувајќи од 1 февруари.
Тој, исто така, претходно изјави дека има намера да спроведе поголема дерегулација и масовни депортации.
ФЕД смета дека сето ова е зголемен ризик за инфлациските движења во земјата.
Економистот Саша Ѓоговиќ за НИН вели дека воведувањето царини, што го нагласи новиот претседател Доналд Трамп во својата предизборна кампања, секако ќе доведе до проблеми во сузбивањето на инфлацијата и ќе предизвика низа економски проблеми во САД.
„Доколку се оствари она што Трамп го најави додека се кандидираше за претседател, односно ако се воведат царини на стоки од Канада, Мексико и Кина, а имаше шпекулации дека и земјите од Европската унија би можеле да се соочат со нив, тоа би имаат негативно влијание врз инфлациските движења во САД и би создале можност за раст на инфлацијата. Зголемувањето на цените секако би го намалило квалитетот на животот на граѓаните и негативно би се одразило на американската економија. Даноците би довеле и некои компании, особено од индустрискиот сектор, да се одлучат да го преселат производството во други земји за да избегнат високи царини“, објаснува нашиот соговорник.
Тој посочува дека Трамп е непредвидлив и може да ги промени своите ставови, затоа треба да почекаме и да видиме дали неговата администрација навистина ќе го спроведе она што беше најавено во изборната кампања на републиканскиот кандидат.
„Додека учествуваше во изборната трка, Трамп најави воведување царини за Кина, а сега планира средба со кинескиот претседател Си Џинпинг во врска со економските односи меѓу двете земји. Времето ќе покаже дали тоа што беше објавено навистина ќе се реализира Според тоа, „ФЕД е мудра во својата одлука да ги чека првите потези на администрацијата на Трамп поврзани со економската агенда и дури потоа да смисли соодветна фискална и монетарна политика за да не бидат дополнително изразени ефектите од инфлацијата“, вели Ѓоговиќ.
Според него, воведувањето царини за стоки увезени во САД од други земји ќе предизвика глобална трговска војна, што ќе создаде бројни проблеми и услови за влегување во рецесија.
Економистот Александар Стевановиќ за НИН вели дека не верува оти заканите за воведување царини на стока увезена во САД всушност ќе се остварат, бидејќи такво нешто би било неповолно и за американската страна.
„Царините се меч со две острици. Ако ги спомнеш, не можеш да очекуваш другата страна да се поклони и да плаче и да каже ќе правиме како што велиш. Напротив, се очекува спроведување на истите мерки. Воведувањето даноци ќе предизвика пораст на цените во САД и ќе има исклучително негативно влијание врз куповната моќ на потрошувачите. ФЕД е апсолутно во право во својата проценка дека таквите мерки ќе ја поттикнат инфлацијата. Така што не верувам дека Вашингтон ќе се одлучи на таков потег, туку дека ќе се обиде да изгради позиција на моќ за себе преку закани дека ќе бидат наметнати даноци. „Наместо тоа мислам дека ќе се преговара, пред се со Кина, каде Вашингтон ќе инсистира неговите трговски партнери да не прибегнуваат кон мерки кои не се сметаат за пазарни, пред се субвенции, кои особено ги сака Пекинг“, објаснува нашиот соговорник.
– Доколку се остварат најавите на американскиот претседател Доналд Трамп за царини за Кина и Европа, тоа ќе значи почеток на трговска војна, бидејќи, веројатно е дека и Кина и Европската унија ќе одговорат со слични мерки – вели универзитетскиот професор од Виенскиот институт Бранимир Јовановиќ во изјава за МИА.
Тоа ќе значи повисоки цени на увозните производи, помал увоз и извоз, повисока инфлација и пониска економска активност, вели Јовановиќ.
– Во колкава мера, ќе зависи од тоа до каде ќе одат работите, ама во некое благо сценарио, моделите покажуваат дека глобалниот раст би забавил за околу 0,3 процентни поени, а во полош случај, за цел поен. Со оглед на тоа што светскиот БДП е околу 110 трилиони долари, тоа значи дека цената на трговската војна би била помеѓу 350 и 1.100 милијарди долари годишно, вели Јовановиќ.
Што се однесува до Македонија, главниот ефект би бил преку намалената економска активност во ЕУ, што ќе се одрази на македонскиот извоз. Во таков случај, Јовановиќ очекува забавување на економскиот раст, но не и рецесија.
– Со оглед на тоа што автомобилската индустрија веројатно прва би се нашла на удар на царините, а македонскиот извоз во ЕУ во голем обем е во оваа дејност, ефектите веројатно би биле нешто поголеми отколку за глобалниот раст. Но, сепак не би очекувал да дојде до рецесија, поверојатно е дека растот би забавил за 0,5-1,5 процентен поен, односно, наместо БДП да расте 3 проценти годишно, би растел 1,5-2,5 проценти – појаснува Јовановиќ.
Јовановиќ посочува дека Трамп долго време најавува дека ќе воведе царини, и за ЕУ и за други држави, но вели дека според она што го прави во првите неколку денови, се чини дека царините ќе ги користи како средство за остварување други цели.
– Конкретно, ќе бара ЕУ да купува повеќе оружје, нафта и гас од Америка и ќе уценува дека ќе воведе царини доколку не дојде до тоа. Според досегашните изјави на европските политичари, се чини дека повеќето од нив се согласни да го направат тоа, што е своевидно клекнување на колена пред Трамп, ама веројатно би ја спасило ЕУ од царини, барем на некое време. Прашањето е до кога би можело да оди така, и мислам дека нема да може долго, затоа што Трамп постојано ќе има нови барања, што луѓето во Европа нема да можат да го поднесат. Затоа сметам дека е само прашање на време кога царините ќе бидат воведени, и на ЕУ и на Кина, и на други земји- изјави Јовановиќ.
