Патријархот Порфирије и другите функционери на Српската православна црква мудро молчат за ископот на литиум, најверојатно затоа што проектот Рио Тинто е од приоритетно значење за понатамошниот опстанок на режимот на Александар Вучиќ.
БОЈАН БЕРНАР
Игнорирање на сите досегашни манири во врска со тоа како таа ја сфаќа својата улога во српското општество и малку изненадувачки избегнувајќи ја практиката на едукација на српската јавност, Српската православна црква (СПЦ), односно нејзиниот највлијателен дел, Синодот на СПЦ предводен од патријархот Порфириј, и покрај тоа што сè погласно изразените очекувања на граѓаните, воопшто не ги коментира очигледните планови на режимот на српскиот претседател Александар Вучиќ да му дозволи на Рио Тинто да отвори рудник за литиум.
Досега во Србија беше познато: СПЦ и неговите високи претставници ќе зборуваат за сè што мислат дека е потребно, без никакви последици, понекогаш многу несоодветно и со осуда на другите, без никаква христијанска емпатија, без разлика дали некој ги прашал за мислење.
Некои се надеваат дека патријархот Порфириј, кога ќе сфати дека е соодветно, ќе објасни што мисли за ископувањето на литиумот. Посочуваат дека треба да имаме доверба во неговиот став, бидејќи ситуацијата во Србија, не само по ова прашање, е крајно поларизирана, а СПЦ, сосема нормално, не сака уште повеќе да ја зголеми таа поларизација во општеството.
Патријархот Порфириј, некои веруваат, ќе проговори за ископувањето литиум кога ќе биде вистинското време и врз основа на аргументи, но важно е да се напомене дека во Црквата, поради нејзината природа и учење, времето не го мери со денови или недели. дури ни со векови, а аргументите во Црквата многу често се спуштаат од нивото на она што може да се докаже, на она што несомнено се верува.
РЕКЛАМИ ШТО НЕМААТ ВРСКА СО РЕЛИГИЈАТА Молкот на врвот на Српската православна црква по прашањето за ископувањето на литиумот всушност би бил сосема очекуван – затоа што ископувањето на литиумот е пред се научно, а потоа и општествено, дури и политичко прашање – ако патријархот на српската Православната црква Порфирије и некои епископи на СПЦ до сега, без посебна причина и најчесто без ничие барање, не се изјаснувале за работи кои немаат врска со религија или црква.
Претходните соопштенија на патријархот Порфириј и други великодостојници, кои немаат никаква врска со религијата или црквата, беа, на пример, фокусирани на јазичните прашања, поточно на борбата против родово-чувствителниот јазик во српското општество.
Таа борба очигледно е поважна за врвот на СПЦ отколку борбата за здрава животна средина и здравје на граѓаните на Србија. Така, патријархот Порфириј ја критикуваше употребата на родово чувствителен јазик во неговиот говор на најголемиот христијански празник, Велигден 2023 година. Тогаш тој повика да се „запре насилството врз српскиот јазик“ и да се укинат одредбите од „неуставниот закон“ со кој се наметнува родово сензитивен јазик.
Оние жени кои се залагаа за почитување на родово чувствителен јазик и кои укажаа на ранливоста на жените поради семејното насилство, во кое секоја година се убиваат околу 30 жени во Србија, патријархот Порфирје дури ги нарече „сиромашни жени“ и „бедни луѓе“. кои „менуваат тези“.
Интересно е што патријархот Порфириј ги користел придобивките од родово чувствителниот јазик, па жените што ги омаловажувал не ги окарактеризирал со именки од машки род – „сиромашни“ и „бедни“.
СИМБИОЗА СО ВУЧИЌ Меѓутоа, патријархот Порфириј и другите функционери на СПЦ мудро молчат за ископот на литиум, најверојатно затоа што проектот Рио Тинто е од приоритетно значење за натамошниот опстанок на режимот на Александар Вучиќ, бидејќи преку ископувањето на литиум се воспоставуваат односите меѓу автократските режим, кој во последниве години прилично замре, донекаде се обновува во Србија и во Европската унија, а пред се во Германија.
Всушност, се поставува прашањето дали патријархот Порфириј и најгласните епископи во јавноста, кои се чини дека се натпреваруваат кој ќе има најнесоодветна изјава, дури се способни да разберат толку сложено прашање како ископувањето на литиум, бидејќи порано, на други, помалку сложени теми, не успеаја да дадат непристрасни и навремени информации, што доведе до фактот дека не можеа да донесуваат правилни и морални судови.
Молкот на патријархот ПорфириЈ и на мнозинството владици по прашањето за ископувањето на литиумот практично јасно укажува дека тие се во некаква симбиоза со Вучиќ, што, со оглед на патетичните и неискрени, но популистички изливи на православието на Вучиќ, е сосема погрешно, дури и апсурдно, затоа што Вучиќ како наводен верник требало да ги слуша црковните оци, а не тие него.
Наместо да го искористат целото свое теолошко знаење (кое треба да ја вклучи и свеста дека човекот можеби е господар на природата, но и дека не може да опстане без здрава природа), тие се спротивставуваат на еден крајно сомнителен проект кој е докажан, оставен зад другите делови од планетата каде владее пустош, патријархот Порфириј и епископите јавно се занимаваат само со теми кои поттикнуваат предрасуди, конзервативизам и страв кај голем број верници, но и во српското општество воопшто.
Доволно циничните би забележале дека црковните великодостојници на СПЦ имаат директна материјална придобивка од тоа, што е малку пресилен заклучок, со оглед на тоа што немаат потомство, па не можат соодветно да ја искористат оваа евентуална материјална корист.
ЛУЃЕТО ВО СРБИЈА ИМААТ ПРЕСИЛНИ ОЧЕКУВАЊА ОД СПЦ
Тоа нè носи до користа што би можела да ја има СПЦ како организација, доколку е доволно мудро да молчи и да не се спротивставува на режимот на Александар Вучиќ. Доколку е послушна и ги слуша властите, како што им сугерираат свештениците и вероучителите на верниците и студентите, СПЦ нема да се соочи со прашањето зошто не плаќа данок или зошто некои од неговите високи претставници обвинети за педофилија нема да одговараат за своите постапки предизвикани со „искушенија“.
Она што верниците, но и „атеистичката“ јавност во Србија го очекуваат од СПЦ – врвот на СПЦ јавно да се спротивстави на ископувањето литиум само затоа што тоа е спротивно на волјата на огромен број луѓе во Србија и затоа што мислат дека тоа не е фер – изгледа малку наивно очекување, бидејќи Црквата не е таму за да биде праведна или да се солидаризира со угнетените.
Ако Црквата им се спротивставуваше на властите низ историјата, немаше да живее повеќе од две илјади години, особено кога ќе ги земеме предвид тоталитарните режими како што е оној во Советскиот Сојуз. Меѓутоа, и таму, каде што богослужбите беа урнати и свештеници убиени, Црквата успеа да опстане, со што јасно стави до знаење дека самоодржувањето е нејзината единствена цел, по цена на сите замисливи и незамисливи жртви.
Затоа луѓето во Србија, без разлика дали се верници или не, имаат преголеми очекувања од СПЦ – таа организација, иако својот авторитет го темели на страшната жртва на распнувањето на Христос, никогаш нема да ги загрози нејзините општествени и политички позиции. дури и кога станува збор за здрава животна средина во прашање, имено ископување литиум.
Останува прашањето дали СПЦ има предвид дека поради уништувањето на животната средина буквално може да остане без верници. Сепак, како и со секоја апокалиптична религија, можеби токму тоа е целта – сите да умрат за да можат да воскреснат.
.
