Осум дена откако Трамп беше избран за претседател на САД, Барак Обама замина за Берлин, во својата последна официјална посета. Обама по средбата изјавил дека односите со Меркелги препорачува да се држат на високо ниво, бидејќи таа е „лидер на слободниот свет”.
„Анџела, ти ми должиш трилион долари”, рекол Трамп веднаш по напуштањето на Овалната соба за време на првата средба. Неколку пати имаше директен судир со неа на состаноци, а една од фотографиите објавени од канцеларијата на германската канцеларка покажува како таа стои над Трамп, кој седи намуртено со рацете прекрстени на градите
Оваа фотографија е од јули, снимена на последниот ден од самитот на НАТО во Брисел,кога германската канцеларка Ангела Меркел предложила итен состанок зад затворени врати, а повод беше изјавата на Доналд Трамп, цитирана според американското New Yorker.
Претседателот на САД пристигна во вечерните часови, насостанокот на кој претседателите на Украина и Грузија, зборуваа за своите земји – аспиранти за членство во Алијансата. Тој ја прекина својата презентација и вербално ги нападна членки на НАТО. Трамп ги нарече слободни јавачи на американската моќ. Тој, исто така, се закани дека ќе „оди по свој пат” ако европските земји не инвестираат повеќе пари во нивната заштита..
„Ти, Анџела”, Трамп ја потсети Меркел, „ми должиш трилиони долари“.
Државите кои се членки на НАТО, во голема мера не ја исполнуваат должноста да одделуваат до два проценти од БДП во касата на Алијансата, но Трамп се фокусираше на парите што германската армија, треба да ги дава а изнесуваат до еден процент од БДП.
Пред телевизиските камери претходниот ден, тој ја обвини Германија дека „целосно е конрролирана од Русија” поради новиот гасовод.
„Каква корист има НАТО од тоа што Германија и плаќа милијарди долари на Русија за гас и електрична енергија? САД плаќаат за заштита на Европа, а потоа ги трошат милијарди долари во трговијата. Тие мора да плаќаат два проценти од БДП сега, а не до 2025 година”, изјавува Трамп.
Кога вработените излегле од собата, лидерите на НАТО седнале во судницата заради „бизарниот спектакл” на Трамповиот говор.
Втората жена, претседателот на Литванија, застана во одбрана на Меркел. Германија испрати војници за заштита на Литванија од Русија. Данскиот и норвешкиот премиер исто така застанаа во одбрана на канцеларката.
На аголот на собата, таа направи стратегија со другите Европејци како да се запре Трампа. И тогаш премиерот на Холандија му го понуди на Трамп она што тој сакаше да го слушне. Тој му рече дека од преземањето од Трамп, функциите на членовите на НАТО-Пактот колективно ги зголемија своите буџети за одбрана, во износ од 70 милијарди долари. Пат на американскиот претседател му рече дека го зел како своја победа, што го сторил.
Кога го напуштил состанокот пред печатот, американскиот претседател лажел, тврдејќи не само дека сојузниците капитулирале пред него, но исто така рече дека ќе го разгледа неговото барање да ги зголеми годишните воени трошоци на четири проценти.
Францускиот претседател Емануел Макрон децидно ги негираше овие тврдења на Трамп.
Четири дена подоцна, претседателот на САД ја заврши својата европска турнеја во Хелсинки, говорејќи со симпатии за руската надворешна политика, критикувајќи ги НАТО сојузниците и истакнувајќи огромна скепса во работата на својата известувачка служба.
Целата таа недела беше само кулминација на четири месечен период за време на кој претседателот на САД ја истакна потребата да ги зголемат тарифите европски земји, а со тоа да се расипе односите со сојузниците градени со децении, во исто време додека се сретнувал со Владимир Путин и со Ким Јонг-Уна. Неговата главна цел при тоа беше постојано Ангела Меркел.
Се поставува прашањето зошто таквиот „пик“ кон неа од страна на Трамп?
Осум дена откако Трамп беше избран за претседател на САД, на 16 ноември 2016 година, Барак Обама замина за Берлин, во својата последна официјална посета. Обама и Меркел на почетокот немале добри односи, но со текот на годините ги развиле најдобрите можни релации, во согласност со нивните функции. Вечерата била многу емоционална, а американското списание пишува дека Обама по средбата изјавил дека односите со Меркел препорачува да се држат на високо ниво, бидејќи таа е „лидер на слободниот свет”.
Германската канцеларка, исто така, имаше проблем со Џорџ Буш, кој беше „фатен за врат” со нејзиниот претходник Герхард Шредер. Како и проблемите со Обама, и тој со Буш го разреши. Затоа, таа не ја негуваше илузијата дека соработката со Трампа ќе биде лесна.
Џон Емерсон, американскиот амбасадор во Берлин во времето на Обама, ја советуваше Меркел „да оди што е можно поскоро во Вашингтон и да создаде лична врска со Трамп, бидејќи тоа функционира само така”. Таа го послушала овој совет и во март беше во авион што леташе кон САД. Њујоркер пишува дека никогаш не направила таква подготовка за еден состанок – таа го проучи интервјуто на Трамп во 1990 година со Плејбој, побара од канадски премиер да и го опише каков е Трамп како соговорник, потоа ја прочитала книгата „Уметност на договарањето”.
И тогаш сите нејзини подготовки „паднаа во вода”, кога Трамп, по очигледно неподготвеното ракување, веднаш рече, „Анџела, ти ми должиш трилион долари”.
Оваа бројка беше производ на пресметката за тоа колку пари требале да влезат во НАТО ако членовите на Алијансата трошеле по 2% од БДП за заштита на Европа.
И по две години, оваа тема и овие бројки се уште се актуелни. Дури и кога вниманието на Меркел беше фокусирано на нејзината партија и внатрешните работи на нејзината земја, Трамп го фокусираше своето внимание на неа.
Неколку пати имаше директен судир на состаноците, а една од фотографиите објавени од канцеларијата на германската канцеларка покажува таа стои над Трамп, кој седи намуртено со рацете прекрстени на градите.
Кога во Париз, на обележување на годишнината од крајот на Првата светска војна, американскиот претседател ја искористи приликата за да отвори истата тема за финансирање на НАТО Алијансата. Оној кој отворено му се спротивстави – домаќинот Емануела Mакрон го обвини дека тој преку судирот со него сака да ги надмине проблемите со кусото на подршка во неговата зема, Франција. Претходно се покажа дека недостатокот на поддршка ја има и партијата на Ангела Меркел, која ја изгуби својата моќ на регионалните избори во Баварија и Хесен. Во одговор на оваа ситуација, по што следешеодлуката на Меркел да се повлече од позицијата на претседател на партијата.
„Ова е голема победа за Трамп”, изјави еден од неговите соработници за „Вашингтон пост”.
Меѓу кандидатите за наследник на Меркел како лидер беше и Јенс Шпан, кој од страна на медиумите во САД беше оценет како „Трампов кандидат”. Шпан отпадна во траката за шеф на партијата, но многумина веруваат дека новиот Трампов спаринг партнер може да биде свежата Анегре Крмп- Каренбауер. Сепак, дали Меркел и Трамп навистина некогаш ќе бидат спариле партнери?
Таа никогаш немала армија која би можела да се соочи со Путин, нема нуклеарно оружје и нема јавна поддршка да троши пари на такви работи. Европа со своите проблеми околу Брегзит, протестите во Париз и лути популисти не можела да има доволно поддршка за неа во таа борба.
„Имаше мит дека Ангела Меркел може да нè спаси од нас за да го спаси европскиот проект и да го ’неутрализира’ Трамп, но тоа никогаш не било случај”, вели Џулијан Смит, кој некогаш бил висок претставник на Пентагон, кој живее денес во Берлин.
