Репресијата врз демонстрантите во Иран продолжува, но тоа не го намалува нивниот дух. Се повеќе жени ги вадат шамиите, а јавниот и меѓународниот притисок очигледно има ефект.
КАТАРИНА ВИЛИНГЕР
Егзекуциите во Иран се случуваат во раните утрински часови, веднаш по повикот за молитва. Така, со недели, многу Иранци посегнуваат по своите мобилни телефони наутро со загрижувачкото прашање: Дали е извршена уште една смртна казна?
Од почетокот на декември се егзекутирани четворица демонстранти. Сите тие се млади момчиња обвинети од режимот за повредување или убиство на војници. Организациите за човекови права зборуваат и за шоу судења, кои се многу далеку од основните принципи на владеење на правото.
ПОЛИТИЧАРИТЕ „ЛОБИРААТ“ ЗА ЗАТВ ОРЕНИЦИТЕ На интернет се шират списоци на демонстранти на кои им е изречена смртна казна или им се заканува смртна казна. На социјалните мрежи, активисти од различни европски земји бараат политичка поддршка од пратениците, вклучително и во Германија. За возврат, тие им пишуваат на иранските власти, барајќи ослободување на уапсените и правна помош. Повеќе од 250 политичари веќе се зафатија со оваа задача.
Режимот ги замолчува семејствата на затворениците, тие не зборуваат јавно“, вели Маријам Кларен, една од активистките што им се обрати на политичарите во Германија. Нејзината мајка, Нахид Тагави, од есента е политички затвореник во затворот Евин во Техеран од 2020 година.
Кларен е на мислење дека зборувањето и привлекувањето на вниманието на јавноста им помага на оние кои се во притвор – такво е нејзиното искуство да се бори за нејзината мајка. „Затоа е особено важно политичарите да го користат своето влијание врз јавноста.
МНОГУ НОВИНАРИ СТАНУВААТ ЖРТВИ НА РЕПРЕСИЈА И АПСЕЊА
Дека режимот внимава на јавниот притисок сведочи и случајот со двајца млади Иранци чија егзекуција, според активистите, била закажана пред неколку дена. Сведоците рекоа дека толпи се собрале пред затворот во градот Карај, северозападно од Техеран, и гласно протестирале поради егзекуциите. Засега тие се уште не се исполнети.
Во меѓувреме, власта продолжува да ги прогонува и новинарите. Репортерот Насим Султан Беиги, наводно, бил уапсен на аеродромот во Техеран во средината на неделата. Подоцна имаше извештаи дека била одведена во затворот Евин и држена во самица.
Речиси 90 апсења на новинари се пријавени од страна на невладината организација Комитет за заштита на новинарите откако избија протести во септември 2022 година по смртта на младата Курдка Џина Махса Амини.
ПРОТЕСТИТЕ ГО СМЕРНИЈА ЖИВОТОТ ВО ИРАН Оттогаш, во Иран се одржуваат бучни протести, кои веќе се пробија во секојдневниот живот на многу Иранци. Во многу градови, жените повеќе не ја покриваат косата. Знаејќи добро дека тоа сепак може да ги доведе во голема опасност.
Само оваа недела, јавниот обвинител им наложи на властите во земјата да преземат многу посилни мерки против прекршувањето на исламските кодекси за облекување. Новите технологии за надзор, како што се видео камерите на јавни места, слични на оние во Кина, близок сојузник на Техеран, се постојана тема на дискусија.
Надзорот веќе се спроведува на патиштата: жените кои возат без марама се препознаваат по бројот на регистарската табличка и се казнуваат со СМС порака.
Ќе следат ли нови санкции против режимот во Техеран?
Како резултат на овие настани, европските политичари повторно разговараат за санкциите против Иран. Германската министерка за надворешни работи Аналена Бербок на Твитер објави дека притисокот врз Револуционерната гарда – елитната воена единица која истовремено е сериозна економска структура и надгледувач на се’ што се случува во Исламската Република – ќе биде засилена.
Поради Револуционерната гарда, ЕУ и германската влада постојано беа на удар. Опозицијата и активистите бараат таа да се класифицира како терористичка организација, како што е во САД. Сепак, пред да се дојде до неговата „регистрација“ како таква, ќе треба да се надминат правните пречки, тврди Бербок. Според неа, веќе е остварен контакт со ЕУ за да се разјаснат барањата.
