Неизбирањето на претседател ќе доведе до политичка криза – предвремени парламентарни избори и повторно ќе го одложи почетокот на преговорите со ЕУ. Дестабилизација на земјата ќе доведе до блокада на продолжување на процесот на демократизација со можност Република Северна Македонија да се врати во периодот пред соборувањето на режимот на Никола Груевски
Угледниот Институт за блискоисточни и балкански студии Ифимес, кој има седиште во Љубљана, доста интензивно ги следи настаните во Македонија. Добро ги има индицирано клучните интереси на ВМРО ДПМНЕ, управувањето со нивната активност од Будимпешта и експремиерот Груевски, како и неговите контакти со Русијата. ИФИМЕС
Открива дека Москва гради густа мрежа токму на северот на земјава, каде што живеат Албанците за евентуално да прави нереди, да се спречува излезноста на Алчбанците и слично
ОБИД ЗА КОНТРАРЕВОЛУЦИЈА Претседателските избори имаат специфичност, и не може да се спореди со парламентарни или локални избори и затоа различните споредби не ја одразуваат реалната состојба и расположението на електоратот.
Претседателот на Република Северна Македонија, во согласност со уставот, има мали овластувања и неговата улога е повеќе прашање на протоколот. Затоа, неговото влијание во општеството се бзира на личниот углед.
Масовни протести наречени „Шарени револуција започнаа откако македонскиот претседател Ѓорге Иванов во април 2016 помилува повеќе политичари против кои Канцеларијата на Специјалниот јавно обвинителство (СЈО) започна истраг, со повеќе обвиненија за случаи:на изборна измама, злоупотреба на власта, за мешање на работата на судството, корупција, уцена /и изнудување. Во февруари 2015 година на јавноста изби скандалот со прислушување во кој македонската тајна служба (УДБ) тајно и нелегално се прислушувани околу 26.000 луѓе и тоа во земја која всушност има 1,65 милиони жители.
Претседателот Иванов со оваа одлука за аболиција се дискредитираше дополнително, бидејќи одлуката на барање и под притисок на раководството на ВМРО-ДПМНЕ, а во текот на двата претседателски мандати, како исите останати главно ги носеше само во прилог и под притисок на партијата на власт, односно тие се однесуваше како претседател на само еден мал дел од граѓаните, кои се членови и/или симпатизери на ВМРО -ДПМНЕ, но не сите граѓани на Македонија.
Граѓаните со масовни протести низ цела Македонија побараа отставка од претседателот Иванов и повлекување на одлуката за укинување. Симпатизерите на „Шарена револуција” одржаа редовни состаноци, јавни дебати и низ нмирно и цивилизирани протести бараа заминување на корумпираниот и автократски режим. Ненасилните граѓански протести немаа лидер, бидејќи во тоа движење се сметаше дека никој нема право да го монополизира и доминираа граѓани кои се во потрага по она што го имаат.
Затоа вториоит круг на претседателские избори претставуваат можност за продолжување на промените во Република Северна Македонија, која започна со формирањето на новата коалициска Влада на Република Северна Македонија 31 мај /2017 година, предводена од премиерот Зоран Заев (СДСМ).
Претседателските избори во Република Северна Македонија претставуваат политичка борба меѓу демократија и диктатура и национализмот и помеѓу граѓански и етнички карактер на Северна Македонија.
На претседателските избори, ВМРО-ДПМНЕ се обидува преку својот кандидат Гордана Силјановска Давкова со помош на рускиот фактор и дел од Албанците да направи еден вид на контра-револуцијата, како одговор на „шарената револуција”, и да ја врати во земјата на состојбата пред демократските промени, да ја избрише колективната меморија на она што се случува за време на владеењето на ВМРО-ДПМНЕ, бидејќи, нејзините настапи се врз основа на тоа да се игнорира 11-годишното владеење на дуото Никола Груевски (ВМРО-ДПМНЕ) – Сашо Мијалков (ВМРО-ДПМНЕ) и катастрофални последици на нивното владеење.
ТАЈНИ СОСТАНОЦИ НА ГРУЕВСКИ СО РУСИТЕ ВО БУДИМПЕШТА
Јасно е дека Гордана Силјановска Давкова не може да се потврди како кандидат на ВМРО-ДПМНЕ без благослов на Никола Груевски. Во своите настапи забележано е влијанието на Никола Груевски и Ѓорге Иванова. Тоа не понуди нова, туку стара, веќе видена политика на Република Македонија со Ѓорге Иванов и Никола Груевски, која е посебно изразена кон Албанците. Силјановска Давкова има дури и изјави дека не ги сака гласовите на Албанците, што Албанците повторно би можело да ги доведе до ситуација да се граѓани од втор ред и многу е веројатно дека нема да го потпише Законот за унапредување на употребата на јазиците и на другите етнички заедници, особено на албанскиот јазик, а ќе ги ослободи и од казна ќе ги аболира) сторителите на насилен упад во Собранието 27 април 2017 година. Силјановска Давкова во своите настапи покажа јасна тенденција да биде претседател на само еден дел од граѓаните, а не на сите граѓани на Северна Македонија, која е мултиетничка, мултирелигиозна и мултијазична земја. Секоја форма на национализам, особено од срана на претседателот на државата, може да биде кобна за Северна Македонија.
Северна Македонија го потпиша Протоколот за пристапување во НАТО, кој е во процес на ратификација од страна на земјите-членки на НАТО. Се очекува полноправно членство во НАТО наСсамитот на НАТО во декември 2019 година. Членството во НАТО беше јасно оспорувано од Русија.
Затоа не изненадуваат ниту тајни средби на Никола Груевски со Русите во Будимпешта. Русија се уште не се откажува од РСМ, и покрај потпишувањето на Протоколот за пристапување во НАТО. Ова е потврдено и од широко распространетата мрежа на руски агенции, која е особено присутна кај Албанците во северна Македонија за време на претседателските избори. Изненадување е што некои албански лидери се вклучени во овие активности. Заднината на македонската политичка сцена покажува дека еден дел од Албанците сè уште тесно соработуваат со ВМРО-ДПМНЕ и одржува комуникација / соработка со Никола Груевски. Новина е тоа што на конструктивна соработка на Албанците со Русите уште во времето на Груевски, не е забележана во модерната историја на Албанците, чии стратешки односи се изграден првенствено со САД.
Аналитичарите сметаат дека во вториот круг од претседателските избори во Северна Македонија ќе бидат најинтересни во областите каде што живеат етничките Албанци, како што ова ќе биде можност јавно да се излезе на задна врата нивната соработка со Груевски, и индиректно со Русите и дека јавноста ќе ја види улогата и вистинскиот лик на некои албански лидери.
ЗАКАНИ ЗА ДЕСТАБИЛИЗАЦИЈА НА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА
Претседателот на државата е и врховен командант на вооружените сили на Северна Македонија. Кампањата на ВМРО-ДПМНЕ е дизајнирана се да се врати во претходната состојба и да дојд до непризнавањето на склучените договори, па дури и непризнавањето на уставното име Република Северна Македонија, па во своите јавни настапи тие се користат исклучиво со неуставна име Република Македонија. Силјановска Давкова јавно го критикуваше или не го признава договорот за добрососедски односи меѓу Република Македонија и Република Бугарија, Преспанскот договор и главно се занимава со прашања кои не се во надлежност на претседателот на РСМ.
Стево Пендаровски ја ужива поддршката на коалицијата околу СДСМ, која има вкупно 31 политички субјект, кој му дава дополнителна сила, бидејќи тие се во него се вклучени сите етнички заедници кои живеат во Република Македонија (Македонци, Албанци, Срби, Турци, Власи, Роми, Бошњаци, … .).
Ставот на претседателот на Република Македонија во претседателскиот мандат на Иванов беше доведен на најниско ниво, нивото на поддршка на Иванов изнесува помалку од 10 отсто кајграѓаните.
Претстојните претседателски избори се можност да се избегне дестабилизација на Република Северна Македонија на која работат внатрешните и надворешни фактори.
ВО ПРАШАЊЕ Е ЕВРОАТЛАНСКАТА ИДНИНА НА ДРЖАВАТА?
Аналитичарите сметаат дека е потребно две до три години да се расчисти сето она што го остави режимот на Груевски-Мијалков зад себе или нивните катастрофални последици. Затоа е важно да го заврши процесот на транзиција на власта, да се продолжи со забрзаните реформи и зајакнување на меѓународната позиција на Северна Македонија како идна 30.-та полношправа членка на НАТО и со можен почеток на преговорите со ЕУ во јуни оваа година, ама услов за тоа се успешно спроведување на претседателските избори. Затоа е важно да пополни ливчето, за најмалку 40% од гласачите од вкупната листа на избирачи да излезат во вториот круг од претседателските избори. Проценките се дека околу 400.000 граѓани од Северна Америка моментално не живеат во државата а се наоѓаат на избирачкиот список. Неизбирањето на претседател ќе доведе до политичка криза, која ќе доведе до обновување на претседателските избори и избори за претседател во парламентот и најверојатно – предвремени парламентарни избори и повторно ќе го одложи почетокот на преговорите со ЕУ. Дестабилизација на земјата ќе доведе до блокада на продолжување на процесот на демократизација и повторно опструкција, со можност Република Северна Македонија да се врати во периодот пред соборувањето на режимот на Никола Груевски.
Вториот круг од претседателските избори може да доведе до конфликти, насилство и мешање од страна на странските фактори, пред се Русија, која овој пат преку својата мрежа распоредени во областите со мнозинско албанско население, во обид да се донесе на позицијата на претседателот на Република Северна Македонија – Гордана Силјановска Давкова, што, всушност, ќе значи дека Никола Груевски станува претседател на таа држава. Ова, најверојатно, ќе биде предмет на договор за ревизија на добрососедство со Бугарија, Преспанскиот договор и Протоколот за пристапување во НАТО. Русија работи напорно за да го спречат канонско признавање на автокефалноста на Македонската Православна Црква (МПЦ-ОА), кој се очекува наскоро.
Успешно спроведените претседателските избори ќе бидат важен чекор напред кон евроатлантската иднина на Северна Македонија, темел на реконструкција на Владата на Република Северна Македонија и владите на сите нивоа, кои се важен моментум за идни реформи, особено економско заздравување и економски уништени земја.
Љубљана, април 2019-05-01 (опремата е на Глобус)
