Културните артефакти покажуваат дека луѓето на северот на планетата јавале и користеле коњи за храна најмалку 2.000 години пред да се забележат припитомени коњи во Европа
За прв пат по најмалку 200 години, загрозените диви коњи се вратија во златната степа на Казахстан, како резултат на децениски напори.
Транспортот на седум пржевалски коњи од Европа до оваа централноазиска земја се случи на почетокот на јуни во акција предводена од зоолошката градина во Прага.
Истражувачите изјавија за Би-Би-Си дека на коњите им е добро веќе две недели: талкаат по рамнините, па дури и го започнуваат процесот на парење. Претставниците на зоолошката градина велат дека тоа е триумф на генерациите на конзерваторските работи.
„Ова е загрозен вид кој се враќа во земјата на своите предци, вид кој исчезнал во дивината во 1960-тите, последен пат виден во Монголија… така што ова е едноставно чудесно“, изјави Филип Масек, портпарол на зоолошката градина во Прага.
Додека коњите постепено се воведуваат во Монголија и Кина во последните децении, ова е прв пат тие да се вратат во Казахстан.
Коњот Пржевалски е последниот див вид на овие животни на планетата, именуван по рускиот истражувач Николај Пржевалски, кој прв го забележал и обезбедил научни докази за постоењето на овие коњи.
Видот потекнувал пред милениуми од степите во централна Азија, а истражувачите ги однеле во Европа и Северна Америка во 19 и 20 век, каде што населението било основано во зоолошките градини.
Некои од нив завршија во зоолошките градини во Минхен и Прага.
Нивните потомци сега се вратени во Казахстан.
Културните артефакти покажуваат дека луѓето на северот на планетата јавале и користеле коњи за храна најмалку 2.000 години пред да се забележат припитомени коњи во Европа.
Но, до времето на „откритието“ на Пржевалски во 1879 година, коњите можеле да се најдат само во мал дел од западна Монголија.
Конкуренцијата со луѓето и добитокот, заедно со промените во животната средина доведоа до нивно изумирање.
Препознавајќи ја заканата, по Втората светска војна, беа направени меѓународни напори за спасување на животните. На зоолошката градина во Прага и е доверено „меѓународното одгледување“ на оваа раса.
Минатата недела од аму се врати првиот контингент во Казахстан – група од еден пастув и шест кобили. Целта е да се донесат уште најмалку 40 глави во следните пет години. „Ова е настан од историско значење“, најави директорот на зоолошката градина, Мирослав Бобек.
„Седумте коњи што ги превезовме овде со авиони на чешката армија ги претставуваат првите единки од овој вид во централен Казахстан по стотици години.
Овој коњ долго време се сметаше за единствениот преостанат див вид на коњ, бидејќи другите видови, како што се американскиот мустанг и австралискиот брумби, се диви коњи кои потекнуваат од припитомени животни.
Пржевалскиот коњ е понизок и поцврст од модерните припитомени животни, а нивните генетски разлики покажуваат дека ниту еден вид не е предок на другиот.
Прашката зоолошка градина, која во последните 10 или повеќе години ги враќа коњите во Централна Азија, главно во Монголија, објави дека враќањето на овие животни во Казахстан е планирано од 2022 година.
Минатата недела беше кулминација на долгогодишната работа.
Прашката зоолошка градина ги избра коњите од различни програми низ Европа и ги смести заедно во зоолошката градина во Берлин неколку месеци за да се запознаат пред да бидат префрлени во Казахстан.
Кога коњите биле пренесени со хеликоптер во Казахстан, тие прво биле однесени на осум часа возење до рамнините каде што конечно биле пуштени на Алтан Дал – казахстанското име за Златната степа.
„Кобилата по име Теса беше првата што истрча од транспортната кутија во коралот, по што следеше Веспа, потоа Умбра и на крајот Сари“, рече Бобек.
По краток период на адаптација, научниците забележале дека некои коњи почнале да се парат.
Групата беше преместена на почетокот на летото за да имаат време да се прилагодат пред зимата, што е многу сурово во степските рамнини.
Научниците се надеваат дека Казахстан ќе го повтори успехот на Монголија, каде што враќањето на 34 коњи помогна да се зголеми домашната популација на повеќе од 850 животни.
