Тие се сметаат за елита на руската шпионажа, а Владимир Путин ги нарекува „вундеркинди“. Тоа се таканаречените „илегалци“ – руски шпиони прикриени и со лажни идентитети. Што се знае за нив?
МАНУЕЛ БЕЛВАРДЕР – ФЛОРИАН ФЛАДЕ (АРД)
Тие изгледаат како вашиот просечно фин и пријателски сосед. Некои се семејства со деца, некои студенти, некои научници. Во Русија тие се сметаат за елита на шпионажата, а претседателот Владимир Путин ги нарекува „чудо од деца“. Тоа се таканаречените „нелегални“.
Станува збор за луѓе од руските тајни служби кои живеат во странство со лажни идентитети со години, па дури и децении, со задача да даваат информации или да извршуваат наредби, пренесува германскиот јавен медиум АРД. За разлика од шпионите кои официјално работат во амбасадите и конзулатите, таканаречените „илегалци“ не уживаат дипломатска заштита. И ако се дознаат, се соочуваат со долги казни. Како што изјави за АРД шефот на Сојузната служба за заштита на уставот (контраразузнавање) Томас Халденванг, веројатно има многу такви луѓе и во Германија.
РУСКИТЕ ШПИОНИ СЕ НАСЕКАДЕ По завршувањето на Студената војна, руски „илегалци“ биле откриени само еднаш во Германија, потсетува АРД. Во октомври 2011 година, брачна двојка со лажни имиња Хајдрун и Андреас Аншлаг беше уапсена, осудена на затвор и потоа депортирана во Русија. Двајцата се претставувале како Австријци кои пораснале во Јужна Америка и шпионирале во Германија со децении. Можеби најважниот извор на двајцата шпиони бил холандски дипломат кој долги години им обезбедувал доверливи документи на НАТО.
Од почетокот на руската инвазија на Украина, откриени се неколку руски „илегалци“ во Холандија, Грција, Норвешка и Словенија, информира АРД. Меѓу нив е и Русин кој се претставува како Бразилец кој студирал во Ирска и САД пред да започне стажирање во Холандија во Меѓународниот кривичен суд.
Во Норвешка е приведен истражувач на универзитет кој се занимавал со геополитичкото значење на Арктикот. И тој тврдеше дека е Бразилец.
Семејство со деца беше приведено во словенечката престолнина Љубљана во декември 2022 година – луѓе за кои се верува дека се шпиони кои обезбедувале финансирање на други „илегалци“ во Европа. При претресот истражителите пронашле големи суми пари. Мажот и жената – Артјом Дулцев и Ана Дулцева – беа меѓу разменетите неодамна.
Според германското контраразузнавање, Русија е активна во шпионажата во Западна Европа. „Веруваме дека Русија прибегнува кон сите можни алатки за шпионажа, вклучително и убивање противници“, изјави за АРД шефот на службата, Томас Халденванг.
СПЕЦИЈАЛНОСТ: ПОДМЕТНУВАЊЕ НА ПОЖАРИ Европските разузнавачки служби со месеци интензивно предупредуваат за можна саботажа и подметнување пожар, зад кои би можеле да се кријат руски шпиони. Во Полска веќе се извршени апсења, а во Баварија се приведени двајца мажи под сомнение за шпионажа, кои исто така се обвинети дека се обиделе да ја саботираат воената поддршка за Украина.
Според шефот на германското контраразузнавање, Сојузна Република е во фокусот на вниманието на руските служби. Од особен интерес се информациите од одбранбената политика, вооружувањето, поддршката за Украина и санкциите против Русија. „Ние енергично се спротивставуваме“, истакнува Халденванг во овој поглед.
Безбедносните служби сметаат дека „илегалците“ сега и се поважни на Русија од кога било. Откако по рускиот напад на Украина, стотици вработени во руските амбасади беа екстрадирани од Европа, бројот на луѓе кои можеа да шпионираат за Русија под дипломатска заштита значително се намали, потсетува АРД. Затоа, според прогнозата на безбедносните служби, Русија и онака се повеќе ќе се обложува на таканаречените „илегалци“ кои и онака подолго време живеат под закрила во Европа.
Програмата со „илегалците“ беше активирана веднаш по создавањето на Советскиот Сојуз во 1922 година. Уште тогаш КГБ испраќаше шпиони со лажни биографии низ светот за да собираат информации и да ги следат неистомислениците и опозиционерите. По завршувањето на Студената војна, овој тип на шпионажа продолжи, со испраќање нови и нови „илегалци“ преку руската воена разузнавачка агенција ГРУ.
Европските безбедносни служби сугерираат дека Русија има и подпрограма за испраќање „илегалци“, која предвидува пократка обука и поповршно фалсификувани биографии. Во овие случаи испраќањето на овие лица во странство е побрзо, објаснуваат од АРД.
РУСИЈА СЕ УШТЕ СЕ ОБЛОЖУВА НА КРАТКИ БРАНОВИ Според податоците од истражниот тим на АРД под таканаречената „нелегална“ Русија до ден-денес продолжува да се обложува на класична алатка што личи на остаток од Студената војна: кратки бранови. Токму на тој начин наредбите им се пренесуваат на шпионите. И бидејќи во основа секој можеше да ги слушне овие пораки, по правило останува нејасно кому точно се адресирани. Пораките се кодирани и може да се читаат само со користење на соодветната шифра.
Од почетокот на војната против Украина, се вели дека е зголемена активноста на предавателите што и се припишуваат на Русија. А тоа значи дека веќе распоредените шпиони веројатно добиваат повеќе нови наредби. Или дека бројот на таканаречените „нелегални“ пораснал уште повеќе.
