И Македонија и Хрватска во текот на третиот нран на ковидот покажаа висока смртност кај пациентите. Во Хрватска во просек умираа по 50 пациенти а Македонија бележеше дневна смртност од 20 до 30 лица дневно! Истражување на загрепски „Глобус“
ГОРАНКА ЈУРЕШКО
„Го избегнав најлошото. Јас сè уште одам тешко. Едната нога не слуша. Ми треба помош, но полека се опоравувам. Сè започна со некоја лесна треска ден пред Велигден. Два дена подоцна термометарот покажа 39,5, дишев сè потешко и не можев ни да заспијам од болката. Веднаш се посомневав во короната. Се јавив на лекар, но тоа беше празник, така што добив позитивен резултат само во средата. Таа рече да почекам до утрото, но јас бев толку болна што тргнав кон Осијек и веднаш завршив на кислород. Мојата состојба наскоро се влоши дополнително и не можев да избегнам респиратор. Цели две недели мојот живот висеше на конец. И роденденот го прославив приклучена на апаратите, во бесознание. Само благодарение на големите напори на лекарите, излегов од болницата – ова е приказна за 35-годишната Анита од Чаково, која, за среќа, и покрај многу тешката форма на ковида-19, сепак успеа да ја добие битката во животот и конечно го напушти КБЦ Осиек пред неколку дена.
Многумина, за жал, дури и млади и без некои хронични болести, не успеаја да ја добијат битката со вирусот и покрај сите напори на лекарите и можностите на модерната медицина. Новиот британски вид што преовладува во овој трет бран се шири значително побрзо, но бидејќи младите се „целна група“, се очекуваше дека смртноста сепак ќе биде помала отколку во вториот бран.
Но, тоа беше сметка без крчмар, што сè уште одзема животи. Во Хрватска секој ден има повеќе од 50 нови жртви во овој трет бран, што повикува на претпазливост и, се разбира, бара што побрзо вакцинирање. Дури 7.218 смртни случаи од ковид-19 од почетокот на епидемијата покажуваат дека станува збор за опасен вирус кој честопати носи жртви. За секои 47 потврдени случаи на ковида-19, бележиме еден смртен случај.
Според неделниот извештај на Хрватскиот институт за јавно здравје, во третата недела од април, од вкупно 14.836 позитивни случаи, 193 биле на апарати за дишење, а 292 пациенти починале за седум дена. Просечната возраст на смрт е 76,4 години, а од вкупниот број на заразени, 2 проценти од пациентите починале. Ова значи дека имало 7 смртни случаи на 100.000 жители. Податоците на CNIPH покажуваат дека во последните три недели бројот на смртни случаи е двојно зголемен, што се совпаѓа со податоците за бројот на вкупно заразени на неделно ниво. Имено, тој број е во пораст од почетокот на март кога беа регистрирани 3.541 нови случаи на неделно ниво, а во неделата од 12-18 април порасна на 15.274 новоинфицирани. Една недела подоцна и во минатото, бројките паѓаат малку, но смртноста, велат експертите, ќе остане иста уште десет дена.
Според претрагата на Глобус Северна Македонија е петта во светот според смртноста од Ковид-19 на 100,000 жители. Друштво и прават уште четири европски држави. Земја со најголема стапка смртност во однос на бројот на населението е Белгија со 170 смртни случаи на 100,000 жители. Следува Словенија со 135, Босна и Херцеговина со 126, Италија со 125 и Северна Македонија со121.
Земјава влезе во месец мај со над 153 илјади заболени од кои над 5.000 беа починати. Тоа значи дека секој 30 пациент што е регистриран на влез во болница од вирусот – починал .
На почетокот на годината (3.1.2021) во светот беа регистрирани нови 8,0007 смртни случаи и 579,556 новозаразени. Во апсолутни бројки, држави со најголем број смртни случаи вчера биле САД со 1,532; Русија со 482 и Обединетото Кралство со 454.
Севкупно, најтешко погодени се САД со 351,590 досега регистрирани смртни случаи од вкупно 20,639,854 случаи. Потоа следуваат Бразил, Индија, Мексико и Италија според вкупниот број на смртни случаи.
Земјава на стартот на мај имаше над 135 заболени од кои починати беа над 5.000 пациенти. Од почетокот на пандемијата на коронавирусот до 4 јануари, регистрирани се вкупно 85 милиони и 51,970 случаи на заразени. Од нив, се смета дека најмалку 54 милиони луѓе оздравеле, покажува статистиката на новинската агенција Франс Прес.
Повеќе од три милиони смртни случаи во светот најдобро покажуваат дека сè уште не сме победиле во битка, а камоли војна против круната. Би се рекло дека луѓето живеат од еден бран на епидемија во друг, така што податоците се различни во одреден момент, во зависност од тоа дали новиот бран во моментов е на својот врв или опаѓа. Според последните податоци, во светот се изгубени 20,5 милиони години живот поради ковид-19, што е два до девет пати повеќе од истата загуба за време на сезонски грип. Студија објавена во списанието „Научни извештаи“ анализира скоро 1,28 милиони смртни случаи од ковид-19 во 81 земја од почетокот на пандемијата до 6 јануари годинава и откри дека во просек се губи 16 години живот поради прерана смрт, со тенденцијата се зголемува во таа бројка бидејќи короната сè уште опстојува и покрај обидите да се намалат овие трендови со вакцинација.
Хектор Пифаре Аролас, директор за истражување на Центарот за истражување на здравјето и економијата на Универзитетот Помпеу Фабра во Барселона, со група колеги од други земји, исто така откри дека три четвртини од предвремените смртни случаи се под 75 години или помалку и скоро секој трет е меѓу оние помлади од 55 години. Покрај тоа, мажите изгубиле се за 45 отсто со поглема смртност во однос на годините ако се мерат со починатите жени.
„Разликата меѓу половите во годините на изгубен живот произлегува од две компоненти: повеќе мажи умираат од ковид-19, но и мажите умираат на помлада возраст со повеќе потенцијални изгубени години од животот“, се вели во студијата
поред анализата на студијата, повеќе постари луѓе умреле предвреме во земјите со повисок приход, додека поголем процент на изгубени години живот биле меѓу оние кои починале на возраст од 55 години и помлади во земјите со низок и среден приход.
Во моментов во Хрватска, третиот бран полека почнува да стагнира затоа што бројот на новозаболени не расте, но бројот на смртни случаи се уште е голем, така што околу педесет граѓани умираат секој ден. Најновите податоци велат дека Хрватска има 1.767 смртни случаи на милион жители во оваа пандемија, што ја става на дното на табелата на земјите од ЕУ. Зад Хрватска се само Унгарија (2895), Чешка (2738), Словачка (2162), Италија (2007) и Полска (1801). Ситуацијата е полоша кај нашите соседи, така што БиХ има 2.608, а Црна Гора 2.375 смртни случаи на милион жители.
Имено, смртноста во Хрватска е сè уште висока, иако во овој трет бран имаме помалку пациенти во болница. Нема дефинитивно објаснување, освен дека е можно, на пример, многумина да бараат помош кога болеста веќе напредувала или бројот на новоинфицирани е поголем од официјалниот, што генерира поголем број смртни случаи
„Официјалните бројки на ново инфицирани лица се оние што ги добиваме со тестови за ПЦР, додека оние тестирани со тестови за антиген не се додаваат. Покрај тоа, поголем број на заразени се помлади во овој трет бран, така што оние кои имаат поблаги симптоми не одат на тестирање. Само кога болеста е потешка, тие бараат помош од лекар, а потоа често е можен фатален исход “, објаснува епидемиологот проф. д-р Бранко Колариќ од Наставничкиот институт за јавно здравје „Др. Андрија Штампар “.
„Ние, кои работиме на оддели за интензивна нега во секој бран на короната, ќе бидеме барем делумно изненадени од она што им го прави болеста на нашите пациенти и ние нужно мора да се прилагодиме на ситуацијата. Во овој бран, короната почесто ја погодува помладата популација. Исто така, почесто гледаме билатерална пневмонија во која нашите терапевтски опции се ограничени. Ние бележиме неверојатно силни бури со цитокини кај помлади пациенти, како што беше и Анита. Понекогаш не можеме да им помогнеме на таквите пациенти со сите напори и можности на модерната медицина. Под услов да пристигнат на време, бурата со цитокини треба да се намали што е можно поскоро, да се стави механичка вентилација, но и да се отстрани што е можно побрзо за да не стигнат до фазата на суперинфекција, што потоа предизвикува голема смртност. Кога не успееме, тоа е многу фрустрирачко. Имам впечаток дека интензитетот на инфекцијата во овој трет бран е посилен. Затоа е многу важно пациентите да не чекаат да одат на лекар кога ќе почувствуваат дека дишат потешко. Тие треба што побрзо да донесат кислород до болницата, бидејќи ако се појави хипоксија, тогаш се загрозени и другите органи што можат да бидат извор на инфекција “, објаснува доц. д-р Стјепан Баричин, анестезиолог во клиничката болница во Осиек, кој последниот месец лекуваше на една млада жена од Чаково, од почетокот на текстот. Патем, 684 пациенти од повеќе словенски окрузи починаа од ковид за време на пандемијата во Осиек КБЦ, како регионален респираторен центар.
Како што се очекуваше, повеќето од најтешките пациенти починаа во најголемата болница во Хрватска во болницата Дубрава, дури 1.784 од нив од цела Хрватска. Најтешките пациенти се лекуваат на Одделот за интензивна нега, каде што 810 од нив починаа од корона во последната година.
„Од минатиот март до крајот на минатиот месец, имавме вкупно 1.311 пациенти на нашата единица за интензивна нега, а 810 од нив, за жал, починаа или околу 62 проценти. Тоа е морталитет за кој може да се каже дека е чест за инфекција на коските. Ова е потврдено со меѓународни студии, кои дури сега започнаа да се објавуваат. Една од нив, онаа на Клиниката Мајо, објавена на почетокот на март, покажа дека смртноста кај најтешките пациенти со ковид се движи од 60 до 75 проценти. Но, кога станува збор за смртност од корона, покрај тежината на болеста, возраста на пациентот игра многу голема улога, како и другите болести што може да ги има лицето. Имено, тоа прави голема разлика. На пример, кога се анализираат овие 62 проценти од смртните случаи во нашиот центар, тогаш се гледа дека меѓу нив имало само петмина на возраст под 45 години и тие имале или некои малигни, невролошки или хематолошки заболувања. До 65-та година од животот, имавме 162 пациенти, од 65 до 75 имаше 285, а постари од таа возраст 350. Точно, вкупната просечна возраст во болницата во овој момент е малку помала, односно околу 70 години, и во втор бран беше 72 Исто така, факт е дека нашите пациенти имаат просечно четири коморбидитети или придружни болести. Овие се често малигни или хематолошки заболувања, но најчести се високиот крвен притисок и дијабетесот и прекумерната тежина, што е исто така многу опасно. Како заклучок, просечната возраст на смртност во нашата единица за интензивна нега е сè уште поголема од 70 години “, вели доц. д-р Јасминка Перчец, раководител на Клиниката за анестезија, универзитетска болница Дубрава.
Тој посочува дека вакцинацијата сепак ја променила структурата на пациентите примени во болницата. Едноставно веќе нема постари лица од домови за пензионери затоа што повеќето се вакцинирани. Во изминатите два брана беше вообичаено за еден или двајца корисници да бидат заразени за краток временски период, а други ќе дојдат од тој дом, а стапката на смртност беше висока. Тој додава дека во овој нов бран на корона, болеста се разгорува за многу кратко време кога на пациентите им требаат големи дози на кислород, и често завршуваат на респиратор.
„Точно, некои од нив закрепнуваат побрзо и ги вадат своите респиратори. Дали причината за ваквата тешка форма на болеста е британскиот вид или дали пациентите доаѓаат подоцна во болница, сè уште не е целосно јасно. Во овој бран, просечниот број на денови на пациент на респиратор е 10, а во зима беше до 14 “, објаснува др. Пержец.
Најновите податоци на Централното биро за статистика покажуваат дека короната влијае на зголемувањето на вкупната смртност. Во март годинава, во Хрватска имало 4.985 смртни случаи, што е зголемување за 4,1 процент во споредба со претходниот месец, односно имало 195 смртни случаи повеќе од февруари. Кога се гледа периодот од лани до март до крајот на март оваа година во споредба со просекот од пет години, во Хрватска имало уште 5.914 смртни случаи. Најлошо беше во декември минатата година кога починаа 7.395 граѓани или 2.754 повеќе од петгодишниот просек за тој месец.
Коронавирусот дополнително влијаеше на менталната состојба на семејството на починатиот. Имено, поради епидемиолошки мерки, забранета е посета на болници, така што нема збогување од најблиските. Смртта на нејзиниот сопруг во јануари годинава ја натера Соња Њињиќ од Загреб да започне акција чија цел е да се дозволи „достоинствено разделување пред умирање“. Успеа во тоа бидејќи пред десет дена беше можно блиско семејство да го посети нивниот член што умира во која било хрватска болница.
„За жал, Ковид убива, но не смееме да му дозволиме да ја убие нашата емпатија и понатаму да го дехуманизира општеството“, вели Соња Њињиќ, задоволна од фактот што успеа да им дозволи на другите да се збогуваат со најблиските за кои немаше можност.
