По два многу успешни плочи и само неколку концерти со „ The Hawks“ со различен успех, бидејќи, народните педантеријци не можеа да му простат за новиот „електрифициран“ звук, американскиот музичар имаше 28 многу успешни настапи во Австралија и Европа на почетокот на 1966 година, со истиот тим. Иако Колумбија сними девет концерти, сè уште не се знаеше за тие снимки сè до 1990-тите
РОБЕРТ НЕМЕЧЕК
Собирање снимена музика што не беше официјално објавена, практично не постоеше до крајот на шеесеттите години и беше многу скапо хоби, бидејќи, тоа значеше купување или размена на музика што се снимаше на ленти. Најпознати беа снимките од концертите на Марија Калас или Енрико Карузо, но вкупниот број на снимки што беа во оптек не надминуваше десет. Клучната промена се случи кога во септември 1969 година, во музичките продавници на Западниот брег се појави првиот музички „бутлег“ наречен Големото бело чудо (Great White Wonder)
на Боб Дилан, чија промоција беше главно поддржана од мали независни радио станици, кои ги продаваа овие ЛП ги надминува повеќето од тогашните официјални изданија и, иако никој нема веродостојни податоци за тоа колку од овие плочи биле продадени, бројката сигурно надминала 100.000, а според некои се врти околу 250.000 примероци, и покрај фактот дека едвај многу мал број пристигнале во Европа.
Зошто тогаш Дилан беше толку интересен? После два многу успешни плочи (Highway 61 Revisited и Blonde On Blonde), тој имаше само неколку концерти со групата The Hawks, со различен успех, бидејќи народните педантеријци не можеа да му простат за новиот „електрифициран“ звук. На почетокот на 1966 година, тој имаше 28 многу успешни настапи со истата група во Австралија и Европа. Девет концерти беа снимени од дискографската куќа Колумбија, но ништо не беше познато за тие снимки до 90-тите години на минатиот век. По неговото враќање во Америка, се случи (или можеби никогаш тоа не беше) несреќа со мотор што го однесе во болница. По заминувањето, летото 1967 година, Дилан и неговата група изнајмија куќа во Вудсток, и со месеци свиреа и снимаа нов материјал на магнетофонот „Ревокс“ на органистот Гарт Хадсон, па затоа снимките беа колективно наречени „Подрумски касети“.
Од стотиците снимени песни, од кои околу половина беа негови оригинални песни, Дилан избра 14 и ги испрати во Англија на неговиот агент, кој се грижеше за неговите авторски права, за да ги понуди на оние кои ќе можат да ги снимаат своите верзии, што може да биде прифатено од слушателите. Таа лента беше основа на првото „батлег“ Големото бело чудо а остатокот од лентата од подрумот беше завршен неодамна. Заедно со помалку интересни записи од фолк клубовите во раните шеесетти години, тоа беше почетокот на колекционерската диланоманија, која се прошири преку ЛП-плочите што беа притиснати во скоро сите развиени земји на Европа.
Италија беше вистинска расадник, особено што таму најдоа дупка во законот за да можат да се издаваат снимки „бутлег“ на квази-легални носачи на звук и да се продаваат во нормални продавници за плочи. И покрај фактот дека во следните неколку години, огромен број „чизми“ се појавија практично кај секој популарен уметник, за новите колекционери, Дилан беше без конкурент, заедно со Ролинг Стоунс и групата „The Who“..
Иако безбедноста на концертите беше засилена и не беше можно да се донесат преносни магнетофони и снимачки концерти од публиката, на следната турнеја на Дилан во јануари и февруари 1974 година излегоа неколку не толку одлични записи и една извонредна, наречена Љубовни песни за Америка (Love Songs For America), што стана многу популарно преку ноќ, и покрај релативно високата цена.
Кога се појавија првите бутлчези, тие чинеа меѓу четири и пет долари во Америка, им беа достапни на сите, додека сега достигнаа десет долари, а колекционерите најдоа решение во копирање на бутлезите во аудио касети за размена и тоа сè до кон средината на 90-тите години од минатиот век тоа беше најчестата форма на собирање на овие изданија.
И покрај фактот дека продажбата на официјалните изданија на Дилан е релативно слаба од крајот на 1970-тите скоро цели дваесет години, а само турнејата во 1984 година беше комерцијален успех, интересот за колекционерите растеше стабилно и достигнуваше врв во 90-тите години на минатиот век, кога се проценуваше дека околу 100.000 луѓе биде во светски рамки.активно собира се што има врска со Дилан. Некои „бутлег“ изданија имаа астрономски цени од стотици долари, но сепак беа многу барани.
Подоцна, производителите на ЦД бутлези во Европа беа скоро целосно истребени од разни услуги за авторски права, и покрај фактот дека вистинските „подигачи“ не се копии на официјално издание што подлегнува на авторски права, па затоа не можат да се поистоветуваат со пиратски дискови, кои отсекогаш биле најчести фалсификати, обично со лош квалитет. Развојот на Интернет целосно ги уништи бутгелгерите, бидејќи сите снимки можеа да се најдат бесплатно на десетици страници специјализирани за Дилан, а секој што е заинтересиран може да преземе што го интересира. Bootleggers сè уште се активни во Јапонија и Сингапур, додека Русија и Кина произведуваат претежно фалсификати на веќе постоечки аудио изданија, за кои вистинските собирачи не се заинтересирани.
Дилан се врати на голема врата во 1997 година со албумот Time Out Of Mind, и оттогаш интересот за неговата работа не стивнува, така што секој негов концерт беше снимен од колекционер и веднаш излезен. Меѓу колекционерите постои верување дека е потребно да се одржат повеќе од 1.000 концерти за да се има детален увид во сè што направил досега, а тоа не е објавено во официјалните изданија.
(авторот е легендарен басист на Поп машина, колекционар, колумниста и телевизијски уредник)
