ТОНИ ПОПОВСКИ
Со низа секторски (системски и специјални) закони, голем број на специфични надлежности на општините се видоизменети, можеби и најмногу поради хармонизацијата со правото на ЕУ, но не ретко, особено во областа на урбанизмот и градењето, поради лукративни интереси
Дали Скопје може одржливо да се развива како конгломерат на 10 општини и градот како засебна единица односно како структурен „сојуз“ на самостојни општини кои не ретко си влечат секоја на своја територијална страна согласно партикуларни интереси, со 11 градоначалници со специфични, но и споделени надлежности (дел од нив и со државата), не ретко и од различни политички провиниенции, со исто толку совети и советници?
Или, поефикасно би функционирал со една градска мајка или татко и служби, установи и јавни претпријатија кои се целосно субординирани на градот? Надоврзано на оваа дилема и потребата од оценка на усогласеноста на Законот за градот Скопје со Уставот и Законот за локална самоуправа, имајќи предвид дека Скопје во Уставот е нагласено дефиниран како главен град – метропола, препуштајќи внатрешната структура да се дефинира со релевантните закони. Секако, 11 – те мајки и татковци егзистираат во согласност со Рамковниот договор и се одраз на мултиетничкиот карактер на метрополата, но истиот одраз и влијание може да продолжат да се рефлектираат во Советот на метрополата.
Од друга страна, по број на жители (ќе осознаеме попрецизно со претстојниот попис) и лица кои престојуваат, градот веќе подолго време е дневно оптоварен со цирка еден милион лица, повеќе од половина од нашето население, односно е на граница на издржливост. Дополнително, овој притисок согласно најдобри практики, наложува структурен модел со разграничување на урбаното од руралното. Само и единствено од аспект на поефикасно управување, обединување на урбаното подрачје на Скопје сочинето од урбаните делови на општините во градот е оправдано. Во тој случај урбаната територија би можела да се подели на реони со субординирана администрација на градската, со сите други јавни служби, установи и јавни претпријатија. Следствено, руралните подрачја може територијално и административно да се окрупнат во типични рурални општини. Кога во една општина интегрирате доминантно урбани со рурални подрачја, најчесто поради концентрација на население (и избирачи) во урбаното подрачје, настанува јаз во инвестиции и последично занемарување на потребите на населението во руралните подрачја.
На било каков концепт за иден развој на градот треба да му претходи дебата за основното структурно решение од кое веќе изминаа безмалку 20 години, и од кое може да извлечеме доволно поука.
Подобрите познавачи на приликите од аспект на управување со градот и општините во градот се запознаени со дебатата за тековните нормативни решенија за функционална деливост и неделивост на работите од значење за градот Скопје и општините во градот. Предизвикот е поврзан со Законот за локална самоуправа, со кого материјата за поделба на надлежностите во градот беше препуштено целосно да се уреди во Законот за градот Скопје, каде одредбите и во моментов се недоречени. Настрана и фактот дека со низа секторски (системски и специјални) закони, голем број на специфични надлежности на општините се видоизменети, можеби и најмногу поради хармонизацијата со правото на ЕУ, но не ретко, особено во областа на урбанизмот и градењето, поради лукративни интереси.
