Нападите го нарушија глобалното движење на стоки и ја продлабочија загриженоста дека последиците од војната меѓу Израел и Хамас може да го дестабилизираат Блискиот Исток
СЕЛИН ГИРИТ – КЕЈТ ФОРБС
Хутите извршија повеќе од триесет напади, со финансиска поддршка од Иран, врз меѓународни и трговски бродови во Црвеното Море од средината на ноември и не покажуваат знаци на забавување.
Претставниците на американското Министерство за одбрана изгледаат подеднакво категорични.
„Подготвени сме да преземеме дополнителни чекори за неутрализирање на заканите или одговор на напади, обезбедувајќи стабилност и безбедност на регионот на Црвеното Море и меѓународните трговски водни патишта“, се вели во пораката од прес-конференцијата на 23 јануари.
Нападите го нарушија глобалното движење на стоки и ја продлабочија загриженоста дека последиците од војната меѓу Израел и Хамас може да го дестабилизираат Блискиот Исток. Може ли САД да ја поразат групата со која Саудиска Арабија неуспешно се бореше речиси една деценија?
Саудиското кралство видно молчи за неволјите во Црвеното Море, а мировните преговори меѓу Саудијците и Хутите во моментов се во тек.
Зошто САД и Велика Британија го напаѓаат Јемен?
Пред нападите, дипломатските напори насочени кон Хутите се обидоа да ја деескалираат ситуацијата во Црвеното Море, но беа одбиени.
„За жал, дојде до ова“, вели американскиот специјален пратеник за Јемен, Тим Ландеркинг.
Хутите, кои ги контролираат најнаселените области во Јемен, рекоа дека нападите биле знак на солидарност со Палестинците додека Израел ја напаѓа Газа. Меѓутоа, реалноста на теренот е поинаква – тие го напаѓаат секој брод во домет, загрозувајќи ја нивната екипа и товарот.
Вилијам Векслер од аналитичкиот центар Атлантскиот совет смета дека САД и Велика Британија немале друг избор освен да одговорат со сила.
„Во меѓународната трговија има осум примарни поморски тесни грла, од кои половина се на Блискиот Исток, што, исто така е најважниот дел од светот кога станува збор за снабдувањето со енергија.
„Хутите директно му се заканија на еден од нив, теснецот Баб Ел Мандеб, на начин кој е крајно необичен“, вели Векслер.
„Секој кој ја разбира улогата што енергијата ја игра во обезбедувањето на нашите средства за живот, секој кој се грижи за економскиот раст каде било, мора да ја види важноста од заштитата на овие критични тесни грла.
Колку се отпорни Хутите?
Групата покажа дека може да се спротивстави на војската на суверена држава: Саудиска Арабија. Благодарение на иранската поддршка, таа еволуираше од хаотичен бунт во обучени борбени сили со модерна опрема, вклучително и хеликоптери.
„Отпорноста се состои од два дела. Има волја и има моќ. Никој не мисли дека ќе ја скрши волјата на Хатс. Но, мислиме дека можеме да ја скршиме нивната моќ“, вели Вил Векслер од Атлантската алијанса.
Сепак, иако Хутите можеа да издржат поголем противник, соочувањето со САД и меѓународните сојузници е сосема друга работа.
Нивната комбинирана сила, стратегија и искуство се многу поголеми од Саудијците.
Прашањето меѓу аналитичарите сега е до каде ќе одат САД.
„Имаме толку многу моќ што мораме да ја користиме со одредена доза на размислување“, рече на прес-конференција Стивен А. Кук, виш соработник за блискоисточни и африкански студии во Советот за надворешни односи. „Не зборуваме за инвазија на Јемен и промена на режимот и за работите што ги правевме во минатото.
„Ќе ви кажам дека неодамна разговарав со многу арапски функционери кои рекоа, знаете, ако само ќе ги изберете Хутите, тоа нема да ги спречи.
„Ќе мора да преземете воена акција што ќе им отежне, ако не и невозможно, на Хутите да ја нападнат трговијата со стоки во Заливот.
Дали САД и нивните сојузници можат да бидат вовлечени во долга регионална војна?
„Ова може да прерасне во поширока операција против штетното влијание на Иран. А тоа е прашање што администрацијата се уште јавно не го решила. Сигурен сум дека тие зборуваат за тоа“, вели адмиралот Џејмс Фого од Центарот за поморска стратегија.
Тој е и поранешен командант на американските поморски сили во Европа и Африка. Тој ја потсети публиката на неодамнешната прес-конференција за војните со танкери во Персискиот Залив од 1980 до 1988 година. САД ја нападнаа иранската морнарица откако Иранците нападнаа трговски танкери.
Адмирал Фого потоа го спореди ова со нападот на УСС Кол. Бродот беше разнесен во Јемен во октомври 2000 година, при што загинаа 17 американски морнари. Иако нападот и се припишува на Ал Каеда, немаше воен одговор против групата.
„Што се случи една година подоцна? Нападите на 11 септември врз САД“, истакна тој, подвлекувајќи го сопствениот став дека е неопходна воена акција.
Стивен А. Кук се согласува.
„Слободата на навигација е основен интерес на САД, а да се дозволи таква група да има моќ над оваа област е премногу ризично.
