ЕМИЛИЈА МИЛЧЕВА
Излегува дека им плаќаат 4000-5000 лева на луѓето за да ги убедат во руската моќ, во големината на Путин и колку е гнил и „геј“ западот. Објавувањето на нивните имиња може да биде многу корисно за Бугарија
Кога началникот на кабинетот Лена Бориславова му откри на Дарик радиото за политичарите, новинарите, аналитичарите, политиколозите кои се платени од Кремљ по неколку илјадарки месечно за да го обликуваат јавното мислење во корист на оние што ѝ одговараат на Русија, информацијата ја споделија шеф на ДАНС на затворена седница на Парламентот. (Вклучително и за сегашните пратеници откриени во контакт со руски служби, за луѓе на високи позиции – и за суми поголеми од 4.000 лева споменати од неа.)
Се разбира, шпиони и агенти на влијание се користат од сите разузнавачки служби ширум светот, тие не се само руски патент. Меѓутоа, за земја-членка на ЕУ и НАТО, упад од ваков обем во законодавната и извршната власт, како и меѓу оние кои го обликуваат јавното мислење, е нарушување на националната безбедност. Тоа беше спроведено од земја која не споделува ниту една од вредностите на заедниците на кои припаѓа Бугарија. Во април претседателот Румен Радев ја опиша ситуацијата како „длабоко нарушување на националната безбедност“ разоткриената група од пет високи воени и владини функционери, од кои сопругата на едниот му пренесувала информации на лице од руската амбасада. Меѓутоа, за неодамна протераните 70 руски дипломати и функционери, шефот на државата се извлече со изговор дека нема доволно информации – не го добил извештајот од ДАНС и се надева дека „премиерот го разгледал.”
Во шпионажата на XXI век, агентите на влијание често се повредни од оние кои собираат и пренесуваат информации, тие се дел од алатникот на т.н. „мека моќ“ преку која една земја ги штити своите интереси. Станува збор за поединци кои ја користат својата позиција за да влијаат на јавното мислење или да донесат одредени одлуки во интерес на земјата чии разузнавачки служби служи агентот. Нивната ефективност лежи во тоа што поради нивните позиции и доверливост за публиката или кругот во кој делуваат, тие влијаат на изградбата на мислења, верувања, одлуки. Она што ги дели од „корисните идиоти“ кои се обидуваат да го направат истото од најискрени мотиви е прачината награда. Често дадека како пример за агент на влијание е библиската приказна за Хусај, кој станал советник на Авесалом со цел да ги саботира неговите планови, испраќајќи информации до неговиот татко, кралот Давид. Така тој му помогнал да го победи својот бунтовнички син и да си го врати престолот.
Прескокнувајќи од Библијата кон бугарската реалност, ефектот на лицата кои служат на пропагандата на Кремљ се мултиплицира благодарение на медиумите и нивната идеја за „другата гледна точка“. На пример, „друга гледна точка“ за војната во Украина, често презентирана од агенти на влијание, е дека Украина самата ја предизвикала руската инвазија – односно руската теза. Или дека она што го прават бугарските владетели е во спротивност со желбите на бугарскиот народ – како што сака да каже руската амбасадорка Елеонора Митрофанова.
Тешко дека сите што објаснуваат колку голема Русија ќе ја казни Бугарија со исклучување на гас, нафта, нуклеарно гориво и оставајќи ја во мрак и студ, се платени да се плашат. Исто така и оние функционери кои го загубија патоказот за бугарскиот „Турски тек“ – можеби ненамерно го оставиле во нечиј куфер. Сепак, парите секогаш оставаат траги.
Гласност за „рубљаџиите.“
Што би се случило доколку се појави список на „рубљациите“ – лицата кои за хонорар им служат на руските интереси? Многу списоци, ќе си каже Бугаринот, што ако се откријат соработниците на ДС. Да, но штом ќе излезат на свет, нивната моќ на сугестија и влијание ќе ослабне, па затоа повеќе нема да бидат толку посакувани соговорници во медиумите. А ако ги откријат, ќе ги загубат и хонорарите – освен ако од платена љубов не преминат на бесплатна, по внатрешно убедување.
Објавувањето на имињата може да помогне да се исчисти екстремно загадената медиумска средина во Бугарија, почнувајќи од режимот „друга гледна точка“. Државните медиуми, чија трансформација во јавни медиуми сè уште не се случи во изминатите три децении, би можеле да дадат пример.
Публицитетот на имињата би имал уште еден ефект и во Бугарија, каде – поради особеностите на народната психологија, сите сакаат да бројат странски пари. Макар и да се копејките на Путин. Луѓето ќе се сомневаат: „Ако ги кажат овие работи за толку пари, можеби нема да бидат ’вистински’, или ќе им завидуваат – така, некои се платени по 4000-5000 лева за да се убедат во руската моќ, големината на Путин и како гнил и „геј“ е западот, а другите го прават истото бесплатно.
По откритијата на Дарик радиото, на социјалните мрежи и медиумите се појавија наплив на материјали за „грантови од Сорос и САД“, милионите што „Америка за Бугарија“ ги плаќа на невладини итн. слично. Она што погодно се брише е фактот што овие фондации јавно ги објавуваат медиумите и проектите што ги финансираат, како и стипендиите што ги доделуваат. Корисниците на фондовите укажуваат и дека добиле средства. Но, политичарите, новинарите, аналитичарите итн. опишани во извештајот на ДАНС добиваат готовина и не сакаат воопшто да се знае овој факт. Не треба ли да се срамат?
(Авторката е новинар во бугарската редакција на Дојче Веле)
