Извештајот за светска среќа за 2025 година ја именува Финска за најсреќна земја во светот по осми пат. Земјата, која е позната по својата прекрасна природа, има вкупно 5,6 милиони жители. Сепак, статистиката покажува дека финските жени раѓаат во просек 1,26 деца
ХЕДРИХ ВЕЛИНГ
Слобода да донесуваат свои одлуки, попладневна дремка надвор дури и кога е минус 2 степени и загарантирана градинка за сите: како ги одгледуваат своите деца во Финска?
Дали би го оставиле вашето дете или бебе без надзор пред кафуле или супермаркет? За Финците, ова е нешто сосема нормално – на пример, за Роња Перо и нејзината ќерка Елми.
„Да го оставите вашето дете надвор е сосема во ред. Ништо нема да се случи, други луѓе исто така се грижат за нејзината безбедност додека јас одам на шопинг“, вели жената за ДВ.
„Ги оставаме децата сами да пробаат работи“
Примерот на Роња и нејзиниот сопруг Ерка е доста типичен за финските семејства. Заедно со нивната едногодишна ќерка, тие живеат во градот Порво, кој е на околу 45 минути возење од главниот град Хелсинки.
Роня е филмова продуцентка, а Ерка е мениджър в хотел. Двамата заедно се грижат за отглеждането и възпитанието на малкото дете, както и за домакинството.
„Мислам дека во Финска имаме прилично опуштен пристап кон родителството. Се обидуваме сè да го темелиме на меѓусебна доверба и им дозволуваме на децата сами да пробаат работи, дури и ако понекогаш не успеат во своите обиди“, објаснува таткото на малата Елми.
Финска, исто така, се бори со ниска стапка на наталитет
Но, зошто толку малку деца се раѓаат во Финска? Извештајот за светска среќа за 2025 година ја именува Финска за најсреќна земја во светот по осми пат. Земјата, која е позната по својата прекрасна природа, има вкупно 5,6 милиони жители. Сепак, статистиката покажува дека финските жени раѓаат во просек 1,26 деца.
„Еден од факторите за ова е неизвесниот живот и нејасната иднина, климатските промени и сè што се случува во светот сега. Ова ги загрижува многу млади луѓе“, објаснува Роња.
Родителите во Финска добиваат секаков вид совети и помош, како и финансиска поддршка по раѓањето на секое дете. Секој родител со просечен приход за земјата добива надоместоци за мајчинство и татковство во вредност од околу 70% од нивната претходна плата – во текот на 160 дена. Државата исплаќа и детски надоместоци – за првите две деца тие изнесуваат 100 евра.
ЗАГАРАНТИРАНА ГРАДИНКА ЗА СИТЕ Секое утро кратко по 8 часот наутро, Роња ја носи Елми во градинка. Секое дете во Финска кое има девет месеци има загарантирано место во градинка. Малата Елми оди таму од својата една година.
Мајката вели дека обично ја носи ќерка си во градинка, а нејзиниот сопруг ја зема навечер. Малото девојче обожаваше да ја посетува и никогаш не протестираше кога ја оставаа таму.
Елми го поминува времето во градинка од 8 часот наутро до 16 часот. Многу од дневните центри во Финска нудат и 24-часовна грижа за деца за родители кои работат во смени или патуваат многу. Родителите плаќаат такса за првото дете, која зависи од нивните приходи, но никогаш не е поголема од 311 евра месечно.
Воспитувачката во градинката на Елми вели дека децата учат сè преку игра – на пример, како да се однесуваат едни кон други, како да се однесуваат самостојно и како да се справат со разделбата од своите родители. Во Финска, девојчињата и момчињата поминуваат многу време надвор – на свеж воздух. „Многу работиме со музика за да им го олесниме учењето јазик на децата, ги учиме да читаат и многу пееме песни“, вели наставничката Оти Авикаинен.
КОЈ Е КЛУЧОТ НА СРЕЌАТА? Има денови кога малата Елми останува дома на ручек. Потоа нејзината попладневна дремка е исто така надвор – во градината пред куќата. Детето е облечено во зимска облека и спие во количката, а бебешки монитор под нејзината јакна ја мери нејзината телесна температура и звучи аларм кога детето ќе се разбуди. И сето тоа под отворено небо, дури и кога надворешната температура во Порво е минус два степени.
Мајката на Елми вели дека е типично за Финска децата да спијат надвор, едноставно затоа што свежиот воздух е најдобриот начин за спиење. Животот во природа е еден од големите фактори на среќа за Финците. Роња и Ерка исто така уживаат во времето што младите родители го поминуваат заедно. Тие сакаат и нивната ќерка еден ден да се чувствува среќна.
„Мислам дека сме искрени и искрени едни со други, а тоа нè прави среќни“, вели Роња. Нејзиниот сопруг додава уште нешто: „Никогаш не сме поседувале многу работи, живееме скромно и сме среќни со она што го имаме. Уживаме во малите нешта во животот.“
Искрени, отворени и скромни – така Роња и Ерка се опишуваат себеси. За многу фински родители, ова е клучот до среќата.
