Важен дел од целата приказна сп имунизација од грип е тоа што предметот на промената кај хемаглутинин вирусот е „маскирна”, што пак, нашиот имунолошки систем не го препознава како странски супстанција – не создава антиген и вирусот почнува со својата репликација, со користење на нашите сопствени клетки. Ламата ни го нуди своите супер лесни антитела, кои засега дејствуваат на животните. Треба да се дпчека проба врз луѓето
ЈЕЛЕНА КАЛИНИЌ
Универзалната вакцина против грипот е нешто што наулниците долго време се обидувале да го создадат, но тоа нешто посотјано им бега од рацерете зошто вирусите на грипиот бргу мутираат. Меѓутоа едно животно од Латинска Америка може да даде решение за овој проблем. Можеби универзалната вакцина е сепак можна.
Во нашата земја грипот или инфлуенцата, за жал, се уште се смета банална болест. Заради таквиот став граѓаните и не земаат вакцини против грипот А, ниту веруваат дека тоа е потребно. И натаму постојат случаи кога луѓето кои се грипозни доаѓаат на работа, ама и ставот на работодавачите е таков дека грипот не ги намалува работните способности, ниту дека има можност од зараза. А всушност дури и секундарната инфекција може да се смета како извор на многу смртни случаи. Кај хронично заболените од грип може да дојде до запирање на работата на бубрезите како и на срцето.
Најголемата природна катастрофа последните 100 години беше епидемијата на т.н. „шпански грип“ која започнала во јануари 1918 а завршила во декември 1920 година. Во тој период од грип заболеле 500 милиони лица а умреле 100 милиони, што значи дека починале од 2-3 отсто од населението кое тогаш живеело. Оваа пандемија ги зафатила и Далечните пацифички острови и Арктикот. Пандемијата го скусила просечниот живот во САД за 12 години. Иако грипот обично ги убива послабите – децата, постарите, имунокомпромитирани лица, ама грипот од 1920 година ги убивал сите кои претходно не биле воопшто болни од грип!
Сепак, и покрај сето ова, граѓаните не веруваат дека вакцинацијата против грип е најдобра можна форма на заштита. Мнозинството смета дека вакцината не заштитува доволно и дека грипот може да се добие и покрај вакцинацијата. Работата е дека вирусот на грип не е само еден вид, го има неколку видови а самиот вирус мутира брзо.
Научниците прават сезонска вакцина против инфлуенца според проценките дека овие вируси ќе имаат поголема веројатност да предизвикаат епидемија во таа сезона. Значи, ако сте ја добиле вакцината, но сте биле заразени од друг тип на вирус на грип, ќе го добиете. Сепак, ова не е причина да се одбие вакцината: симптомите на болеста ќе бидат нешто поблаги. Исто така, се должи на фактот дека респираторен вирус веќе има и во октомври, вакцина обично доаѓаат во нашите здравствени центри дури во ноември, можно е дека веќе сте заразени со грип пред вакцина или дека ќе се појават пред да се развие отпорот.
Проблемот лежи во фактот дека телото на вирусот на грип, иако едноставен, создава многу фин механизам на еволуцијата на површината на виралните честички кои постојат во вид на два типови на протеини – hemagglutinin (HA или H) и neuroraminidaza (NA или N). Тоа е токму на овие компоненти се дефинирани подтипови на вирусот на инфлуенца А. Кога епидемиолозите велат дека тоа е еден вид на вирусот на грип H1N1 или H5N1, само мислам на разликите помеѓу овие две компоненти на капсидни (надворешната површина) на вирусот на грип. Постојат 18 подтипови на хемаглутинин и 11 подтипови на невроамидаза. Дека нешто е полошо – вирусите на грип може да се модифицираат без генетски промени, неодамна беше покажано во еден труд објавен во списанието Cell.
Важен дел од целата оваа приказна е тоа што е предмет на промената кај хемаглутинин вирусот е „маскирна”, што пак, нашиот имунолошки систем не го препознава како странски супстанција – не создава антиген и вирусот почнува со својата репликација, со користење на нашите сопствени клетки. Така овој напад врз нашите клетки, како и последователната реакција на организмот на напаѓачот, е изворот на симптомите на грипот.
Сепак, Н-компонентата на вирусот на инфлуенца од капсидата на вирусот не е подложна на промени. Ако нашиот организам реагира на овој дел од вирусот, нема да има проблеми со сезонските промени на соеви – нашиот организам сепак ќе го препознае вирусот. Но, ова не се случува. Работата е во тоа дека нашите антитела – протеини кои нè заштитуваат како антиген, се од молекуларна структура која наликува на буквата „Y” – чувствителни компонента на хемаглутинин на вирусот на грип, но не и на N-компонента.
Човечките антитела се комплексни протеински молекули со високоструктурирана 3D структура. 2 лесни и два тешки ланци, просторна комбинација на светлите и тешки ланци кои формираат средина која може и самиот да се поврзе со антиген – од страна на елемент непожелен за организмот, во овој случај на вирусот.
Меѓутоа, во некои животни, како што е ламата (научно име Lama Glama) и или сроднта алпака (Vicugna Paços), имат антитела кои се со малку поедноставена структура и со пониски молекуларна тежина, и наместо да се поврзани со надворешната, променлива H-компонента на вирус на грип, овие антитела можат да се поврзат со антигени кои подлабок влегуваат во капсидниот дел на вирусот на непроменета N-компонентата.
Во еден документ објавен во почетокот на ноември во списанието Science, група на научници, предводен од страна на истражувачите од Институтот Scripps во La Jolla и компанија Јансен во Холандија и Белгија, ги опишуваат првите чекори кон создавање на една универзална вакцина против грип, со употреба на антитела кои дава ламата.
Научниците прво вакцинирале лами против вирусите на грип А и Б, а потоа и во крвта на животните, барале антитела. Одредени антитела во крвниот серум на ламата биле со мала молекуларна тежина и научници нив, ги нарекле нано-антитела (анг. “Nanobodies”). Потоа, од овие nanobodies извлече еден протеин, „мултидоменско антитело MD3606″, молекула која може да се вовлече во просторите кадене можеле обичните антитела. Тогаш генот се создава – со овие кодови се формираат суперантитела и со помош на безопасни вирус вектори се извршува заедничка фузија на тие антитела и на човечки антитела.
Следниот чекор беше да се испита ефикасноста на овие суперантитела на вируси под „in vivo” услови. кај лабораториски животни – глувци во овој случај. Глувците добиле доза на оваа нова вакцина и следниот ден тие биле заразени со вирусот на грип, а потоа се покажало дека глувците биле отпорни на дури 60 видови на вирусот.
Овој третман се уште не е испитуван на луѓето и ќе мора да чека за дозволи за тестирање на фази кои вклучуваат луѓе. Затоа, не е познато дали и колку често е неопходно да се извршат т.н. „зголемувани” вакцини – повторување на дозата за да се добие имунитет, или колку долго трае имунитетот. Интересно, оваа вакцина е ефикасна дури и после инфекција, т.е. делува како антитромботик. Сепак, исто така е можно човечкиот организам на антителото да ги третира ламите како антигени и да ги нападне, што би го спречило користењето на овој пристап при имунизација против инфлуенца.
