Двајца лекари од Осијек се фокусираа на проблемот кој стана глобална пандемија од поинаков вид: дебелината. И создадоа успешна програма за слабеење без многу жртви и мака
ВУК ТЕШИЈА
Секој којшто имал проблеми со вишок килограми знае колку е тешко да се ослободиме од она што ни е (пре)многу. Гладување, диети, исцрпувачки вежби – а често напорот не вродува со плод или килограмите брзо се враќаат. Дебелината е глобален проблем со пандемски размери. Дебелината предизвикува голем број други сериозни болести, за чие лекување се потребни милијарди и кои го намалуваат квалитетот на животот на пациентите и го скратуваат човечкиот живот.
Двајца лекари од Осијек, д-р. Марио Чурковиќ и д-р Дражен Горјански, специјалисти по семејна медицина, на овој проблем му пристапија научно и систематски пред повеќе од две години. Околу 130 луѓе досега поминале низ ПОСТ (Програма во Осијек за намалување на тежината) и резултатите што ги постигнале, ги изненадиле и онака оптимистичките доктори Горјански и Чурковиќ.
Човечката физиологија во никој случај не е едноставна научна дисциплина, па нивните методи тешко може да се објаснат на лаици, но на едноставен начин кажано, тоа е мултидисциплинарен метод кој ја третира дебелината како болест.
„Како и секоја болест, дебелината има свои причинители, третман и лек. Во нашето тело постои систем за одржување на константна тежина, т.н. хомеостатски систем кој се потпира на комуникација меѓу дигестивниот систем и центарот во мозокот за глад, ситост и задоволство. Во нормални услови, луѓето се хранат нормално и не се дебелеат. Но, поради денешниот начин на живот, достапноста на нездрава храна и прекумерното и често јадење, доаѓа до нарушување на комуникацијата меѓу дигестивниот систем и мозокот“, ги објаснува д-р Горјански, основите на кои го развиле ПОСТ.
„Преку автогени тренинзи, медитација, одмор на дигестивниот систем, повремено постење, ние всушност ги обновуваме дигестивниот систем и хомеостатскиот систем, како и нивната комуникација. Водечката идеја е ПОСТ да биде лек за дебелина, преку воспоставување на нормално функционирање на системот што постои во нашето тело“, вели д-р Горјански.
Интересно е тоа што додека го развиваа ПОСТ, лекарите од Осиек урнаа неколку митови: еден од нив е дека слабеете преку диета и тренинг (без јадење, движете се повеќе). Никој од учесниците во програмата не тренира, ниту е изложен на екстремен физички напор, никој не е изложен на ригорозни диети и никој не брои калории.
Она што е уште една посебна карактеристика на ПОСТ е тоа што тие се единственото училиште за слабеење каде што исчезнува чувството на глад. Сè повеќе се намалува со текот на времето и на крајот исчезнува.
„Во ова влеговме многу пошироко и подлабоко од другите, човек може сам себе да се регулира без тренинзи, треба да му пристапиме на физичкото лекување како цел, а не на отстранување на килажата како цел. Урнавме еден мит дека телесната тежина се губи со физичка активност. Само кога ќе се намали внесот на калории, може да се постигнат резултати“, вели др. Чурковиќ. Но, се разбира, тој не негира дека спортувањето е добро за умот и телото.
Следната претпоставка која се покажа како неоснована е дека сите процедури за слабеење имаат временско ограничување од шест месеци, по што повеќе не се слабее. Учесниците на ПОСТ и по една година слабеат, што ги изненади самите лекари.
Програмата се состои од предавања кои се одржуваат еднаш неделно во период од шест месеци, при што се планира губење од 15 до 20 килограми, но некои во тој период изгубиле и до 40 килограми. Досега преку ПОСТ поминале околу 130 луѓе, што е доволно голем примерок за да се докаже научната валидност на методот.
А резултатите се над сите очекувања. „Програмата за модификација на однесувањето Тревос во САД, која се занимава со слабеење, има подобри резултати во некои сегменти од нас, но не во сите. Но, треба да се каже дека тие примаат луѓе во нивната програма по ригорозен избор. За да се запишете во програмата, прво мора да бидете на набљудување шест недели во текот на кои мора да изгубите тежина. Доколку не ослабете доволно брзо за време на програмата, повторно ќе бидете исфрлени без можност за враќање“, вели др. Горјански.
„Тоа е како хирург да ги оперира само оние случаи за кои знае дека ќе бидат успешни. Ние ги ‘оперираме’ сите на кои им е потребна помош, без исклучок“, вели Чурковиќ. За влез во ПОСТ треба да имаш 18 години и сакаш да ослабеш.
„Бидејќи секој може да пристапи до него, без разлика на возраста, полот или физичката состојба. Имаме и дијабетичар кој го намалил внесот на инсулин од 40 на 14 откако бил на програмата“, вели Чурковиќ.
Учесниците во ПОСТ се хетерогена група на луѓе со екстремна дебелина од трет степен, луѓе со нормален индекс на телесна маса, дијабетичари… Затоа двајцата лекари развија широк спектар на алатки што можат да ги користат.
„Важно е дека немаме никакви ограничувања во однос на храната, можно е да се јаде кулен, пршута, шунка… Како да му кажеме на Славонец да не јаде кулен?!“, вели Чурковиќ.
Тие укажуваат дека и храната може да создаде зависност. Досега не се опишани зависности од зелка или кељ, но зависноста од шеќер е сериозен проблем.
„Човек кој е потполно здрав и почнува да конзумира поголеми количества шеќер може да развие зависност, исто како и човек кој почнува да консумира алкохол“, забележува Горјански.
Тие планираат објавување на научен труд и книга, која е речиси готова, со кои ќе го споделат знаењето и ќе им помогнат на што поголем број луѓе. На прашањето зошто досега никој не му пристапил на овој проблем на ваков начин, тие ја објаснуваат реалноста на денешниот пристап кон здравјето: „Никој не заработува пари за вакво слабеење – нема лекови кои мора постојано да се земаат или специјални препарати кои мора да се пијат. Никој нема да заработи пари од луѓето кои се опоравиле од дебелината, всушност нездравата прехранбена индустрија ќе биде во загуба. Денес, фокусот е на болеста, а не на здравјето“.
