Режисерот, сценарист и писател Милчо Манчевски, е овогодинашен лауреат на наградата „Живојин Жика Павловиќ“, која Меѓународниот фестивал за филмска режија во Лесковац (LIFFE) ја доделува за афирмација на регионалната филмска уметност во светот
Според организаторот кој ја доделува наградата, Милчо Манчевски е „еден од најистакнатите филмаџии од регионот, кој остави значаен белег во промоцијата на регионалната кинематографија во светот и со тоа го заслужи главното признание на фестивалот кој го носи името на нашата познатиот филмски режисер Живојин Жика Павловиќ“.
„Нема мали и големи кина. Има мали и големи филмови, мали и големи автори. Живојин Павловиќ е еден од најголемите и затоа навистина се радувам на оваа награда што го носи неговото име“, рече Манчевски.
Оваа награда ќе му биде врачена како дел од програмата на јубилејниот 15-ти фестивал што се одржува од 15 до 20 септември во Лесковац, во организација на Културниот центар Лесковац, а под покровителство на Министерството за култура и градот Лесковац.
Меѓу претходните лауреати на оваа награда се: Горан Марковиќ, Слободан Шијан, Емир Кустурица, Раде Шербеџија, Предраг Мики Манојловиќ, Лазар Ристовски, Драган Николиќ, Велимир Бата Живојиновиќ, Славко Штимац, Богдан Паскалјеклиќ и Горан Паскалјеклиќ.
LIFFE беше лансиран во 2008 година, со цел да се промовираат филмски продукции и автори од земјата и регионот. Во изминатите 13 години на фестивалот беа претставени највредните дела од регионот, беа прикажани повеќе од 250 филмови пред околу 80.000 гледачи и беа домаќини на повеќе од 80 режисери од различни генерации, како и голем број актери од регионот.
Светски познатиот филмски режисер, сценарист, писател и фотограф
Милчо Манчевски (Скопје, 1959) е македонски филмски режисер, сценарист, писател и фотограф. Њујорк Тајмс го вклучи неговиот филм „Пред дождот“ во својот водич за најдобрите 1.000 филмови некогаш направени. Магазинот Rolling Stone го вклучи неговиот спот за песната „Tennessee“ од познатиот бенд Arrested Development на листата на 100 најдобри музички спотови на сите времиња.
Режирал седум играни филмови, повеќе од педесет кратки филмови, како и една епизода од светски познатата серија „The Wire“. Добил повеќе од 50 меѓународни награди, меѓу кои и Златен лав за најдобар филм на Венецискиот филмски фестивал, како и номинација за Оскар за најдобар странски филм. Неговата работа е вклучена во наставната програма на бројни универзитети во светот.
Пред 25 години, дебитантскиот филм „Пред дождот“ („Пред Доџдот“, 1994 година) го лансираше Милчо Манчевски на врвот на светските кинеасти. Филмот доби повеќе од 30 награди, додека New York Times го рангираше како еден од 1.000-те најдобри филмови некогаш направени.
Сржта на неговиот интерес, како што ќее каж во своето интервју за CNN со Манчевски новинарката Јована Георгиевски од белградско Време сè уште останува врзана за универзалните прашања на човековото постоење. Моментално режисерот со едната нога е во Њујорк, а другата во Скопје.
„Луѓето се исти насекаде. Основните идеи од филмот би можеле да се одвиваат во некоја друга земја и култура, а филмот би бил само малку поинаков“, изјави Манчевски во интервјуто за К2.0.
Пред две години го снимаше „Бикини Мун“, прв филм произведен во Америка. На прашање зошто се вратил во Северна Македонија, тој признава дека не знае каде живее, во една, друга или трета земја
Признава декап полесно го создал „Бикини Мун“ во Америка. „Но, сакам да кажам дека тоа каде сум воопшто не е важно. Без разлика дали живеам во Америка или Македонија, сржта на приказната, пристапот и вкусот на идентичните. Праведно е филмот да претставува верен приказ на заедницата каде што е поставен. Најважно е да се истражува приказната што е можно повеќе, да не се измислува пропаганда и холивудска наивност. Филмот не е извештај на CNN, или историски договор, туку уметничко дело. Поради оваа причина, кога авторот создава свет во кој функционираат одредени идеи, не е важно каде се расплетува приказната.
– Она за што зборувам не е многу популарно, особено на фестивалите и кај филмските финансиери. Имав ситуација со еден австриски продуцент да ми рече: „Знаеш што?! Ова ваше сценарио не е доволно македонско“. Постои оваа тенденција филмот да ја одразува културата и земјата што некој претходно ја замислувал, што е де факто расизам. Од самиот почеток, се борам со продуцентите, честопати безмилосно. Што се однесува до филмот, или е добар или не е… Верувам дека ова инсистирање на националноста, особено на фестивалите, претставува еден вид имплицитен расизам што многумина добро го користат. Во изминатите 25 години, а можеби и подолго, јас сум принуден да се справам со фактот дека треба да претставувам „македонски производ“. Од една страна, ова е многу убаво, од друга – тоа е товар.
Едно јапонско списание објави критика за еден од моите филмови, како и мапа на која е прикажан круг околу Македонија. До него има објаснување како се изговара името на државата, а вметнале и фотографија од Македонија. Значи, имам обврска кон гледачот и читателот во Јапонија, како и кон нашите луѓе кои очекуваат дека јас треба да ги „застапувам“.
Не ми пречи ни да се застапувам себеси, а камоли некој друг. Ова е многу интересна дихотомија: од една страна, кога луѓето ги гледаат моите филмови во Бразил, Кина и Европа, тие формираат позитивно мислење за нашата култура благодарение на ова мало парче уметност.
Меѓу нас има луѓе на кои ова им е убаво, но се лутат затоа што се претставени дека живеат на село, како автобус е стар и расипана, како ние сме сиромашни и мислат дека сето ова е срамно. Ова не кажува ништо за филмот, туку за системот на вредности. Тие се фокусирани на сиромаштијата, а не на фактот дека во филмот се прикажани луѓе кои имаат многу силни морални ставови, што е поважно од бројот на овци што ги поседува.
