Ако идејата за демаркација меѓу Србија и Косово не успее, не гледам каков е планот, изјави за Гласот на Америка поранешниот функционер на Пентагон задолжен за Балканот, Мајкл Карпентер, посочувајќи дека на Србија и треба да и се понуди нешто поконкретно и побрзо од членството во ЕУ за да ја признае независноста на Косово
ЈОВАНА ЃУРОВИЌ
Вршителот на должноста директор на Центарот „Пен Бајден“ смета дека претстојните избори во Косово, како и изборите во Србија 2020 година, би можеле да го одложат договорот меѓу Белград и Приштина.
Г-дин Карпентер, изгледа дека оваа администрација на САД има различен пристап од претходниот – се зборува за можноста советникот за национална безбедност Џон Болтон да го посети регионот, Белата куќа во повеќе наврати ги повикуваше лидерите на Србија и на Косово да постигнат договор, Стејт департментот е доста вклучен во сè. Дали е оваа администрација повеќе од претходната заинтересирана за решавање на косовското прашање?
– Не знам дали се повеќе заинтересирани, не мислам дека вложија поголем дипломатски напор, но морам да им признаам на моите колеги во оваа администрација затоа што тие сакаат да го истражуваат секој агол и да ја искористат можноста да го решат спорот меѓу Србија и Косово. Но, на крајот се ќе се сведе на договорот на големите играчи – вклучително и Америка и ЕУ и договорот постигнат од лидерите на теренот, што нема да биде лесно, без оглед кој е на власт во Вашингтон. Исто така има и демократи, меѓу кои е и мојот поранешен колега, Чарли Капчан, кој беше во администрацијата на Обама, кој ја поддржуваше идејата. Значи, тоа не значи дека републиканците и демократите се поделени по партиски линии, тие се поделени експерти “.
Дали верувате дека договор е можен за време на оваа администрација?
– Можеби, под одредени околности, но не ми се чини дека домашните политички околности во Србија и во Косово се такви што идејата за територијална размена би можела да успее. Мислам дека не го достигнавме тој момент – ниту во Косово, ниту во Србија ”
Тогаш што е планот Б?
– Гледате, тоа е проблемот. Мислам дека не постои план Б. Не верувам дека продолжувањето на дијалогот, како што го водеше Федерика Могерини, ќе доведе до нешто конкретно. Мислам дека ако Србија сакаше да ја надмине таа бариера и да ја признае независноста на Косово за возврат мораше да добие нешто многу конкретно, нешто што граѓаните би го чувствувале вредно. Но, мислам дека такво нешто сè уште не е на маса
Што е тоа што Србија може да добие за возврат? Слушнавме од Дејмон Вилсон од Атлантскиот совет дека тој „веруваше дека Србија ќе го признае Косово ако добие нешто за возврат“, а претседателот на Србија Александер Вучиќ рече „Србија не може да го признае Косово без да добие ништо“.
– На преговарачите им останува да го утврдат, ама прашање од еден милион е што е тоа што може да и се понуди Србија како поттик. Секако, членството во ЕУ е една работа, но ајде да бидеме реални – тоа е долг пат, тоа е процес каде мора да ги исполните критериумите и не значи дека Србија ќе стане членка на ЕУ веднаш штом го признае Косово, но не мислам дека ќе биде доволно и дека на граѓаните на Србија им треба нешто опипливо за да го прифатат договорот со Косово – особено во обете држави Отсекогаш сум чувствувал дека меѓународната заедница не е доволно ангажирана кога станува збор за инвестиции во Западен Балкан, особено оние поврзани со решавање на конфликтот меѓу Србија и Косово. да се вложат повеќе пари. На пример, формирањето фонд од 10, 15 милијарди американски долари за стабилизирање на 3кономиите во Србија и Косово нема да биде надвор од можностите на ЕУ.
Кои се интересите на Русија во дијалогот Белград-Приштина? Дали Москва има интерес да го реши ова прашање?
– Не верувам. Од гледна точка на Москва, подобро е да се задржи конфликтот меѓу Косово и Србија затоа што дозволува Русија да се претстави како чувар на српските интереси и противник на Косово. Ова геополитички придонесува за Москва затоа што ја спречува Србија да се приближува кон Западот, Брисел и Вашингтон. Мислам дека не е во интерес на Кремљ да го реши ова прашање “.
