Дали директорите на компаниите од кои со децении се вадеа готовина за работењето на Пригожин сега нема да го послушаат Путин?
ГОЈКО ДРЉАЧА
Клучното прашање во некои приказни е понекогаш, но не секогаш, патот на париѕе, а во случајот со групата Вагнер на Евгениј Пригожин, тие сè уште се мистериозни, но со текот на времето се појавија доволно докази за природата на 2П (Путин- Пригожин) односот. Се поставува прашањето кој и како ќе управува со тајната деловна империја на Пригожин во иднина, бидејќи Владимир Путин сепак најави гонење на човекот кој се осмели да испрати единици составени од голем дел од поранешни затвореници и проблематични офицери на редовната армија во Москва. Па што ни кажуваат трагите од пари во случајот на Пригожин?
Пред сè, треба да се нагласи дека финансиската скала на бизнисите на Пригожин, особено на групата Вагнер, е многу поголема од впечатокот во јавноста за личното богатство на тој чуден и суров човек со садистички тенденции, кој започнал како продавач на виршли во Путиновиот Св. Петербург и ги помина последните 9 години од СССР во затвор за измама. Со оглед на интелектуалниот и психолошкиот профил на Пригожин, чија кариера тргна во нагорна патека откако почна да организира угостителски услуги за Кремљ и го доби прекарот „готвачот на Путин“, јасно е дека тој му служел на Путин за вршење валкани или непријатни работи и, многу веројатно, прикривање на нелегално богатство. Во тој дел од прикривањето, тој беше еден од најважните олигаршки пиони на Путин.
СИВАТА РАБОТА Во раните денови на власт, Путин дури го одведе францускиот претседател Жак Ширак на хот-дог во еден од објектите на Пригожин, а исто така му помогна да добие огромен заем од државната банка за да започне бизнис во 2010 година, со угостителскиот бизнис за руската армија. Матната работа на тоа дуо брзо растеше. Веќе во 2017 година, опозицискиот лидер Навални предупреди дека компаниите на Пригожин ги прекршуваат прописите за заштита на пазарната конкуренција со понуди на тендерот на Министерството за одбрана во износ од 387 милиони долари. Дали тоа објаснува зошто Путин беше толку желен да му наштети на Навални?
Но и таа сума од 387 милиони е само дел од работењето на Пригожин. Сериозни економисти во Русија и на Запад проценуваат дека Пригожин е милијардер, но никој не се осмелува да ги каже вистинските размери на богатството создадено со чудни договори со државата и, уште помистериозно, со воени операции на африканска почва. Истрагата на францускиот весник „Либерасион“ од 2018 година тврди дека 25 отсто од приходите од полињата со гас и нафта, кои семејството Вагнер ги заплени од милициите на Исламската држава, отишле кај Пригожин. Исто така, постојат шпекулации дека Вагнер групацијата наплатувала за заштита на рудник за злато во Судан, кој наводно бил индиректно контролиран од Пригожин.
Како и да е, Пригожин со години тајно водеше приватна армија платеници кои вршеа валкани работи за Путин на меѓународно ниво речиси исклучиво со готовина. Треба да се разбере дека финансирањето на приватна армија платеници е многу скап спорт, а фактот дека тие работеа првенствено со готовина беше јавно признато неколку пати од Пригожин: „Вагнер постои 10 години користејќи само готовина. Кога работевме во Африка, Украина и другите земји, кога Америка беше кошмар, сите беа задоволни со готовина. А сега дојдоа со рации“.
ПРОНАЈДЕНИ 50 МИЛИОНИ ДОЛАРИ ВО КЕШ Коментарите на Пригожин за претресите дојдоа откако руските власти пронајдоа 4 милијарди рубљи, или 50 милиони долари, при претрес на еден од неговите приватни армиски штабови. Пригожин веројатно не лажел кога изјавил дека се работи за готовина за платите на Вагнерците. Ако го помножиме бројот на работници на Вагнер (околу 50.000) со просечните договори за извршување на крвав бизнис од 240.000 рубли, ќе дојдеме до сума од 150 милиони долари потребни само за финансирање на работната сила на месечно ниво.
Проценките на експертите, како на Антон Герашченко, велат дека на армијата на Вагнер и се потребни околу 250-350 милиони долари во готовина секој месец. Единствениот начин на кој може да се собере толкаво големо количество на готовина во Русија е да се извлечат пари од руските извозни бизниси со нафта, гас, руди, метали, злато и други природни ресурси на Русија, а таквата финансиска логистика може да се обезбеди само со влијание врз државните компании и други милијардери осносно од Владимир Путин. Имаше дури и теорија дека бунтот на Пригожин дошол затоа што директорите на државните компании и олигарсите почнале да се сомневаат во спецификацијата на повеќе од 2 милијарди долари од трошоците на Вагнер во 15-те месеци од војната во Украина.
Како и да е, сега е завршена долгата ера на матно финансирање на Вагнер групацијата под спонзорство на претседателот на Русија, а освен што Вагнерците повеќе нема да добиваат 250-350 милиони готовина за своето работење, тие повеќе нема да смета на руски воени возила, гориво, куршуми, гранати, ракети, мини, комуникациска опрема, храна… Треба да се потсети дека Пригожин во една од своите објави на социјалните мрежи го повика Зеленски на воздушен дуел, а тој „докажа“ дека е сериозен со слика во пилотската кабина на руски борбен авион Су-24. Му беше обезбеден пристап до најсофистицирана опрема и оружје.
ОД ХЕРОИ ДО КРИМИНАЛЦИ Она што веројатно ќе се покаже како проблем за Путин во иднина е да се одржи во живот огромната незаконска финансиска операција на Пригожин, која главно се засноваше на готовина. Од една страна, тој сега мора барем јавно да го елиминира својот сојузник за највалканите работни места, а од друга страна, да ја загрози својата позадинска мрежа создадена со влијание врз државните компании и олигарсите. До пучот, членовите на групата Вагнер беа претставени како херои во руските медиуми, но руската државна пропаганда преку ноќ ги претвори во предавници-криминалци кои убија некои од најдобрите руски пилоти. Исто така, психопатот Пригожин преку ноќ го загуби статусот на „вистински херој“ на војната и војсководец кој имаше право јавно да му се заканува на руското воено раководство поради неорганизираност и лоша логистика; недостиг на муниција или оружје. Такво нешто е незамисливо во ниту една западна либерална демократија.
Останува да почекаме и да видиме што точно значи дозволата на Путин Пригожин да замине во Белорусија и да ужива во заштитата на Лукашенко. Нејасно е дали се работи за привремен тактички потег или се работи за одржување на односите со Пригожин, стар валкан сојузник.
Може да се претпостави дека дуото ПП со децении управувало со огромни суми на готовина кои биле извлекувани од легални и незаконски деловни операции, па сега се поставува прашањето дали рускиот диктатор ја изгубил способноста да ги влече финансиските конци одзади, што драстично ќе ја ослабне силата на неговиот тоталитарен режим.
НАПОЈУВАЊЕ ОД ЗАДНИНА Исто така, не треба да заборавиме дека е можно Путин преку Пригожин да ја финансирал манипулацијата на американските претседателски избори. Соединетите Американски Држави воведоа санкции за Пригожин поради неговата агенција за истражување на Интернет, која ја нарекоа „фабрика за тролови“. На почетокот Пригожин негираше дека има врска со таа работа, дури побара отштета од 50 милиони долари, но во февруари оваа година призна дека е основач на агенцијата за тролови.
Накратко, прашање на време е кога ќе се сними игран или документарен политички хорор филм за ликот и делото на Евгениј Пригожин, човекот кој му помогна на Путин да стекне огромна моќ, а сега може да го одвлече до дното на кадата за собирање токсичен политички талог. Мачење, силување, масовни убиства… беа препознатливиот начин на работа на Вагнер во Либија, Сирија, Мали, Централна Африка, т.е. долго пред демонстрацијата на истата суровост во Украина.
Со други зборови, сосема е јасно дека Путин и Пригожин се партнери долго време, а сега Путин, ако навистина има намера да се ослободи од Пригожин, всушност мора да елиминира дел од неговата позадинска моќ, таа моќ што не се појавува. од фактот што претседателот на Русија беше избран на такви и такви демократски избори.
