Кирил не е резервист, но вели дека во страв од затворање на границите „веднаш посегнал по компјутерот“ и така успеал да купи авионски билет за следниот ден
ЈОВАНА ГЕОРГИЕВСКИ
Беше 21 септември, а Кирил О го пиеше утринското кафе во Москва и го чекаше најавеното обраќање на претседателот на Русија, Владимир Путин.
Од големите, студиски звучници, кои дваесет и шестгодишниот панк музичар ги има во својот стан, грмеше веста што го вознемири. Во Русија е најавена делумна мобилизација за војната во Украина, која според властите се однесува на припадници на резервниот состав.
Кирил не е резервист, но вели дека во страв од затворање на границите „веднаш посегнал по компјутерот“ и така успеал да купи авионски билет за следниот ден.
Знаев дека морам да заминам, бидејќи ризикот да останам беше многу полош од ризикот што требаше да го преземам за да избегам“.
Успеав да ја напуштам Русија и главата ми е на рамениците, а прашање е дали ќе имав уште една шанса ако нешто тргне наопаку“, изјави Кирил за Би-Би-Си.
Откако беше објавена делумната мобилизација, голем број Руси, главно мажи, бараат начини да ја напуштат земјата. За тоа сведочат фотографиите и видеата од колоните со автомобили на границите и гужвите на аеродромите кои се објавуваат на социјалните мрежи.
Од Кремљ велат дека се „претерани“ наводите за бројот на мажи на воена возраст кои се обидуваат да ја напуштат земјата.
Речиси е невозможно да се пресмета колку луѓе ја напуштиле Русија по 21 септември. Тешко е да се каже колку од нив заминаа во Србија во вториот голем бран на емиграција од почетокот на руската инвазија на Украина на 24 февруари. Белград и Истанбул се меѓу ретките европски градови кои одржуваат редовни авиокомпании со Русија.
Од февруари, нешто повеќе од 12.000 Руси пристигнале во Србија, изјави на 26 септември српската премиерка Ана Брнабиќ. МВР на Србија не одговори на прашањето на Би-Би-Си колку руски државјани пристигнале од објавувањето на делумната мобилизација.
Кирил вели дека не е резервист и никогаш не служел војска, но неговиот најголем страв е дека Русија ќе ги затвори своите граници за сите луѓе
Кога се разбудил тоа утро, Кирил имал многу различни планови.
Во претходните месеци тој напорно се подготвувал за да се запише на филмски студии на еден од престижните московски универзитети.
Веќе има завршено еден универзитет, од областа на маркетингот.
Тој веќе неколку години работи во видео продукција, а истовремено гради кариера како професионален музичар. Филмот, вели тој, е неговата „најголема љубов“.
Кога на 24 февруари започна руската инвазија на Украина, Кирил веќе ја напушти Москва и дојде во Србија. „Заминав со идеја да следам од далеку што ќе се случи следно, а потоа да се вратам ако можам“, се сеќава тој.
Србија не беше случаен избор – Кирил првпат го посети Белград во 2019 година, кога беше на турнеја со бенд. „Ми се допадна, можев да замислам да поминам малку време таму“, додава тој. Сепак, веќе во април се врати во Москва, со цел да се обиде да го оствари својот долгогодишен сон.
Тој се надевал дека „војната брзо ќе заврши“. „Не сакав да се откажам, сакав барем да се обидам да се запишам и тоа беше главната причина што се вратив“.
„Бев малку наивен“, додава тој. Во септември војната не само што е далеку од завршена, туку Русија мобилизира 300.000 резервисти.
Властите на таа земја најавија дека ќе бидат поштедени студентите, вработените во државните институции и некои други групи. Кирил вели дека не отслужил воен рок, бидејќи има статус на привремен инвалидитет.
„Не се плашев толку од тоа да бидам регрутиран, туку од сценариото за затворање на границите за сите мажи – тогаш повеќе немаше да имам избор“, објаснува тој.
Засега не е донесена одлука за затворање на границите, изјави на 27 септември портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков. Поради недовербата кон властите, Кирил не можеше да ја исклучи можноста да биде регрутиран во војска. „Со оглед на околностите, бев загрижен дека по некое чудо нема да бидам поканет“, додава тој.
Гувернерите на руските административни региони и про-Кремљ блогери ги обвинуваат воените комесари дека регрутираат луѓе кои не се во резерва, пишува Би-Би-Си..
„Се чини дека некои луѓе мислат дека брзината е поважна од квалитетот на извршување на важна државна задача, грешките како оваа се апсолутно неприфатливи“, рече на 24 септември Валентина Матвиенко, претседател на Советот на федерацијата, Горниот дом на собранието. .
Кирил вели дека не отслужил воен рок, бидејќи има статус на привремен инвалидитет.
„Не се плашев толку од тоа да бидам регрутиран, туку од сценариото за затворање на границите за сите мажи – тогаш повеќе немаше да имам избор“, објаснува тој.
Засега не е донесена одлука за затворање на границите, изјави на 27 септември портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков.
Поради недовербата кон властите, Кирил не можеше да ја исклучи можноста да биде регрутиран во војска.
„Со оглед на околностите, бев загрижен дека по некое чудо нема да бидам поканет“, додава тој.
Гувернерите на руските административни региони и про-Кремљ блогери ги обвинуваат воените комесари дека регрутираат луѓе кои не се во резерва, пишува Би-Би-Си на руски.
„Се чини дека некои луѓе мислат дека брзината е поважна од квалитетот на извршување на важна државна задача, грешките како оваа се апсолутно неприфатливи“, рече на 24 септември Валентина Матвиенко, претседател на Советот на федерацијата, Горниот дом на собранието. .
По веста за делумна мобилизација, авионските билети од Русија брзо се распродадоа.
Кирил купил билети на релација Анталија-Истанбул-Белград, но вели дека цените „скокнале истиот ден“.
Патувањето до Белград го чинело околу 165.000 рубљи, што е 2.900 евра по сегашниот курс.
„Кога летав директно од Москва за Белград на крајот на февруари, билетот чинеше 35.000 рубли (620 евра), ми изгледаше скапо во тоа време, но испадна дека тоа е далеку подобро“, вели тој со допир. на иронијата. А потоа почнал да бара стан во Белград – го изнајми „првиот што го видел на огласите“.
Тој побрзал да се прости од родителите. „Не можев ни да сонувам што ме чека“, вели тој. Со куферите во кои, како што вели, го спакувал целиот свој живот, Кирил на 22 септември вечерта околу 10 часот пристигнал на аеродромот Внуково – еден од најголемите во Москва.
Затекнал „колапс“ – илјадници видно нервозни луѓе ги преполнија ходниците. Работите тргнаа наопаку на првата контрола.
„Ми рекоа дека имало грешка, биле продадени повеќе билети отколку што имало места во авионот и дека не можам да се качам“, вели тој.
Тој отишол во канцеларијата на авиокомпанијата, и таму му нашле заменски лет – авионот тргнал за еден час.
„Полицаецот ми рече да трчам, а јас истрчав“, вели тој.
Кога стигнал на пасошка контрола, полицаец му ги одзел пасошот и билетот и му рекол да чека на последниот шалтер.
„Кога застанав во таа линија, ми беше јасно што следува – десетици мажи веќе стоеја таму“, се сеќава тој.
Тој додава дека поради големата напнатост луѓето во редот не се гледале во очи. „Некој промрморе дека на лице место ќе ни делат воени покани и се чинеше дека сите се загрижени дека ќе задоцнат во авионот, ако воопшто успеат да поминат. „Бевме откачени – еден куп мажи на работ на нервен слом“, вели тој.
Имаше среќа уште еднаш – набрзо му се јави друг униформиран офицер.
Кирил вели дека не ни помислил дека може да биде испрашан.
„Ниту имав време да размислувам за тоа, ниту пак слушнав нешто за тоа на вестите.
„Прво ме праша зошто не сум во војска. Го интересираше зошто го купив билетот пред еден час, па морав да објаснам дека е заменет. Ги поставуваше истите прашања неколку пати во круг, а потоа ме пушти“, вели тој.
Останаа уште петнаесет минути до полетувањето, а Кирил уште еднаш истрчал и успеа да се качи.
Тој вели дека се опуштил „само кога слетал во Турција. Следните два дена се чекаше на летот за Србија.
„Стигнав во изнајмениот стан во Белград околу 10 часот навечер на 24 септември – може да се каже дека патував цели два дена“, вели тој.
Кирил смета дека неговата неодамнешна одлука да ја напушти Русија била „многу полесна отколку во февруари“.
„Москва се смени – повеќе не е истиот град“, вели тој. Кога замина на крајот на февруари, платежните картички MasterCard и Visa сè уште работеа, а немаше ограничувања за интернет услугите.
Во тие денови, западните земји исклучија голем број руски банки од Свифт, меѓународниот платен систем што го користат илјадници финансиски институции. Станува збор за глобална банкарска финансиска мрежа која овозможува брз трансфер на пари.
Американската компанија Apple го блокираше платниот систем Apple Pay и голем број други услуги во знак на протест против инвазијата.
„Кога се вратив во Москва во април, сфатив дека повеќе немам пристап до многу работи – многу од апликациите што ги користам веќе не работат“, вели Кирил.
На полиците на руските супермаркети веќе не може да се најдат различни прехранбени производи, кои се увезени од Запад. „На полиците се појавија нови брендови, но не можете ниту да ги јадете ниту да ги пиете“, додава тој.
Поради санкциите воведени од Европската Унија и Америка, одредени суровини и многу други производи повеќе не се извезуваат во Русија.
И духот на градот исто така се промени. „Луѓето станаа многу повнимателни што зборуваат, не само на улица, туку и во станот. Сакам да слушам вести на моите звучници, но кога ќе почне нешто за Украина, особено на некои опозициски медиуми, веднаш станувам и го стишувам, за да не слушнат соседите.
Кирил добил впечаток дека луѓето „генерално се плашат“ да не бидат пријавени од соседите или да не бидат запрени од полицијата на улица.
„Претходно на улица зборувавме слободно за се, со нормален тон. „И сега, ако сакам да разговарам за Украина со моите пријатели, внимавам да не го правам тоа на улица, за да не нè спречи полицијата“, вели тој.
Додека седиме на клупа во белградскиот парк Ташмајдан, Кирил ги превртува клучевите во рацете.
„Ќе ми недостига станот, но моите пријатели не – тие доаѓаат“, вели тој.
Тој додава дека „немаше потреба да се убедуваат, на сите им е јасно дека тоа беше правилна одлука“.
Кога ќе го прашаат за неговите родители, неговиот израз добива потресен изглед.
„Тие живеат во мал град во близина на Москва и ме поддржуваа, но тие се постари луѓе и не планираат да одат никаде“, вели тој.
Тој смета дека, со оглед на возраста на татко му, „тешко дека ќе биде повикан во војска“.
Тој планира да остане во Србија најмалку една година. За тој период потпишал и договор за издавање стан. „Ќе се обидам да го направам мојот живот што е можно понормален“, вели тој. Се надева дека еден ден ќе се врати во Москва, но вели дека не се сомнева во одлуката што морал брзо да ја донесе.
„Русија во моментов не е земјата во која сакам да живеам“, заклучува Кирил. (BBC)
