Или кога влезете во училница, на пример … ќе ве пречека атмосфера која ви покажува дека вашето влегување има причина и смисла
ЕЛИЗАБЕТА СЕКИРАРСКА
Можеби сепак еден ден, оние фини нешта кои се дефинираат како однесување по кое се распознаваме како луѓе, културни, одмерени, пристојни, цивилизирани, создадени да се дружат и свесни каде се, пак ќе бидат „ин“. Знаете, оние нешта кои опфаќаат едноставни, некогаш така просто подразбирливи човечки аспекти – отпоздравување во продавница, на пример, кога ќе влезете и ќе кажете добар ден, па наместо сурат на продавачката без израз, ќе ве пречека насмевка. Како старата, ситна женичка со сини очи од продавничката во моето маало, кога бев дете и која сите ја викавме Тетка, чиешто лице секогаш зрачеше со радост. Знаете, онаа неопислива радост која плени, од онаа заразна сорта за секој кој ќе влезеше да купува и кој секогаш излегуваше насмеан.
Или кога влезете во училница, на пример, па наместо апатичните, а толку прекрасни деца, на кои им треба некој минут да забележат дека сте влегле веднаш со ѕвоното кое означува дека часот почнал, или оние кои влегуваат по вас, ќе ве пречека атмосфера која ви покажува дека вашето влегување има причина и смисла. Како моите стари, добри професори, кои сите ги почитувавме, бидејќи, ги доживувавме како институција, дури и тогаш кога не ги сакавме и кога заробени во својот младешки светоглед, сметавме дека не се она што ние како ученици го очекувавме. Но кога ќе ѕвонеше, ние бевме во клупите, застанати молкум кога професорот ќе влезеше и седнати во тишина, додека од катедрата се слушаше чкртањето на пенкалото со кое професорот запишува час.
Или кога, на пример, имаш средба со родителот на детето, кој ќе негува редовен контакт со тебе и ќе внимава на своето дете, задојувајќи го со секојдневни дупли дози на домашно воспитание. Знаете, наместо после шеснаесет повика најпосле да се појави на училиште, нервозно гледајќи во часовникот со сурат кој ти вели: „Скрати, немам време да те слушам.” Како кога нашите родители одеа непоканети само за да видат во разговор со класниот раководител или професорите, има ли нешто на што треба да обрнат внимание кога си ти во прашање.
Или кога одиш на лекар, на пример, па наместо 5 минути преглед со прозевање над твојата глава, додека рутински и отсутно те слуша со стетоскопот и 15 минути чукање на компјутер после тоа, ќе те седне и ќе ти направи муабет. Знаете, од оние „половина лек” муабети. Како некогаш, кога лекарот беше во твоја служба тогаш кога не ти е добро и кога до него можеше да стасаш на време.
Или кога ти се пие кафе, на пример, па наместо да се затвораш зад своите сигурни ѕидови, сам со себе да отпивнуваш, полека, отсутно и во тишина и да прифаќаш дека тоа ти годи, да си го викнеш соседот. Како некогаш, кога децата беа мали и кога не ти беше гајле што креветот не ти е наместен и што си уште во пижами – ти годеше утринското кафе зачинето со муабет со човекот кој живее зад вратите наспроти твоите.
Или кога правиш муабет со колега, на пример, па наместо твоите усни да се собираат во тенка хипокризична линија наречена насмевка, бидејќи не го поднесуваш до левел на омраза само затоа што едноставно го немаш тоа што тој го има, да седнете на една убава, здрава доза професионален муабет. Како некогаш, кога индивидуалниот пристап убедливо губел во битката со колективниот дух на најблагородната професија.
Не знам. Заробени во стапиците кои сами си ги поставуваме во овие чудни, тешки времиња, се чини дека умееме да заборавиме дека клучот за отворање на сите врати е кај нас – и од вратите зад кои е заклучена насмевката, и од вратите зад кои ја заборавивме пристојноста, и од вратите каде живее единството, и од вратите каде спие убавиот збор
(авторката е долгогодишна професорка во едно кумановско средно училиште)
