Ако поддршката за Навални е занемарлива, како што покажуваат анкетите, зошто е Кремlin толку трнлив него? И зошто тогаш толку страв и итно апсење по враќањето на руско тло
ДЕЈАН ВУКАДИНОВИЌ
Сите за еден и еден за сите. Силата е во вистинита. Слободата за Навални и Путин заминува – ова се само некои од паролите што силно одекнаа мината сабота од Москва до Владивосток. Десетици илјади револтирани граѓани излегоа да го изразат своето незадоволство и да побараат, меѓу другото, ослободување на затворениот -опозициски лидер Алексеј Навални. Новинската агенција Ројтерс проценува дека најмалку 40 000 луѓе излегле во центарот на Москва. Руското Министерство за внатрешни работи ја демантираше таа бројка, нагласувајќи дека бројот на демонстранти е десет пати помал.
Дека тоа го загрижи царот на дворецот покажува и фактот дека ниту ниските температури на Далечниот исток и Сибир не ги разладија големите страсти, па лутите граѓани излегоа на улиците, сите со маски на лицето. Снимките и фотографиите кои кружат низ социјалните мрежи, а кои ги пренесоа многу медиуми, покажуваат брутална пресметка меѓу демонстрантите и полицијата, според принципот„за една снежна топка, едно добро тепање“. „Овој собир не е дозволен, распрснете се“, се слушна од полициските говорници. Молбите не беа исполнети, ниту ги истераа собраните кои продолжија да бараат ослободување на Навални и заминувањето на Путин. Руските медиуми јавуваат дека се уапсени повеќе од 3.500 лица, во дури 125 градови, вклучувајќи голем број малолетни лица, блиски соработници на Навални и околу 49 новинари. Меѓу приведените беше и неговата сопруга, која го сподели апсењето на Инстаграм. Малолетниците, пак, беа ослободени, како што потврди за ТАСС Олга Јарославска, претставничката за правата на децата.
Граѓаните кои излегуваат на улиците ги надминуваат границите и поделбите на оската Путин-Навални, што е потврдено со изјавата на еден од демонстрантите кој за Ројтерс изјави дека нема иднина во оваа земја. „Уморен сум од чувството на страв“, рече средновековниот Сергеј Радченко. Борбата за иднината е исто така причина што двајцата 30-годишници се приклучија на протестот, појаснија тие, за Дојче веле. „Стигнавме до точка каде одиме на сè или на ништо. Ние се бориме првенствено за нашата иднина. Тоа е единствената наша цел. „Солидарноста со рускиот народ, меѓу другото, ја покажаа и граѓани во Германија и голем број американски градови, а новите протести низ Русија се закажани за следната сабота.
Алексеј Навални беше уапсен по враќањето од Германија, каде се опоравуваше од труење, за што директно го обвини Владимир Путин, што Кремљ категорично го негираше. Тој ги повика своите приврзаници да излезат на улиците на социјалните мрежи од затворската ќелија, а епилогот се најмасовните протести во последните неколку години. Гордост, ова не е прв пат тој да стои зад решетки. Властите ја оправдуваат причината за неговиот затвор со аргумент дека тој ја прекршил условната казна изречена пред шест години, кога беше осуден на три и пол години затвор, за измама и перење пари, што тој го негираше, сметајќи го за политички мотивиран дејствува..
Несреќните настани на улиците на руските градови ги осуди меѓународната заедница, освен Кина, која ја води својата тивка дипломатија по повод оваа ситуација и е мудро тивка. Новата американска администрација побрза да ги осуди „грубите методи“ што ги користат руските безбедносни сили, барајќи „безусловно ослободување“ на Навални. Некои гласови ја гледаат симптоматичноста во совпаѓањето на моментот на неговото враќање и доаѓањето на новиот американски претседател eо Бајден, давајќи му значење на тезата дека тој е западен играч кој ќе ја разоткрие сегашната влада, што му даде слоган на руското политичко раководство да покаже со прст кон Америка, „која индиректно се меша во внатрешните работи на Русија и поддржува неовластените протести“. Загриженост покажа и првиот човек на европската дипломатија, Џозеф Борел, кој најави состанок на министрите за надворешни работи на ЕУ, со цел да се разгледаат натамошните чекори кон Русија. Манфред Вебер, лидерот на Европската народна партија, оди чекор понатаму, инсистирајќи на тоа дека „режимот на Путин е погоден таму каде што најмногу боли – за пари“.
Се чини дека официјална Москва не се грижи за најавените санкции, уверени во поддршката што ја ужива меѓу граѓаните. Според истражувањето спроведено од истражувачкиот центар „Левада“ во ноември минатата година, само два проценти од испитаниците би гласале за Навални доколку изборите се одржат во рок од една недела, додека околу 55 проценти би му верувале на актуелниот претседател на Русија, што е значителен пад во споредба со претходните резултати од анкетите на јавното мислење.
Анкетата покажува дека Путин е силен меѓу припадниците на средната класа, при што една третина од жителите на главниот град се против сегашната влада. Следбениците на Навални се претежно млади луѓе кои претежно беа на улица. Зголемувањето на поддршката за младите се припишува на социјалната мрежа ТикТок, чиј извештај покажува дека една третина од корисниците доаѓаат од група на лица под 24-годишна возраст. Ова не помина под радарот на властите и неколку дена пред протестот, руското официјално тело за надзор, Роскомнадзор, побара да се отстранат сите информации што ги охрабруваат младите да го кршат законот, што подразбира потенцијални казни.
За волја на вистината, Навални никогаш не уживаше во популарноста во епски размери, како што беше прикажано во извештаите на западните медиуми. Тој доби ветер во грбот во последните неколку месеци, по труењето. Тој собра дополнителни поени објавувајќи видео откако беше уапсен. Во спорниот материјал, тој ги покажува резултатите од истрагата и тврди дека сегашниот руски претседател изградил прекрасна вила покрај Црното Море со помош на пари стекнати со измама за корупција. „Тоа е мала земја за себе во рамките на Русија. И има само еден незаменлив император во таа земја. Путин “, експлицитен е Навални. Кремљ ги негираше обвинувањата од видеото, додавајќи дека станува збор за „чиста глупост“. Самиот Путин се дистанцираше од спорната палата, обраќајќи им се на студентите на видео конференција. „Ништо наведено таму како мој имот не припаѓа на мене или на мои блиски роднини, и никогаш не би го сторил тоа“.
Ако поддршката за Алексеј Навални е занемарлива, како што покажуваат анкетите на јавното мислење, зошто е Кремљ толку трнлив? Зошто тогаш има толку многу стравови и итни реакции отелотворени во труење и апсење по враќањето на руско тло? Дали е тоа страв од украинско и белоруско сценарио? Шансите вакво нешто да се случи во блиска иднина се сведени на минимум. Политикологот Михаил Винодрагов е на мислење дека може да се случат големи промени доколку дојде до раскол во политичката елита, што, како што оценува, не е ни на повидок.
Ако првиот човек на Русија е уверен во својата популарност и моќ, поддржан од неодамна усвоените уставни реформи, кои ќе му овозможат да остане на власт до 2036 година, зошто не ужива во плодовите, играјќи го својот омилен спорт – хокеј? Можеби тој не сака да препушти ништо на случајноста, па порано или подоцна ги гуши минималните искри. Или се раководи од реченицата напишана одамна од Џoрџ Орвел – за да преживеете, потребно е да се борите, а за да се борите, мора да се извалкате.
