Противниците на новото име на Македонија, на чело со ноторниот ВМРО-ДПМНЕ, побрзаа да ја прослават победата, и веднаш гракнаа со барања, како и Вучиќ да се земе во предвид гласот на народот. Но, луѓето на кои се повикаа се – неми.. Освен што е нем, тој народ во голема мерка е и невидлив
ДЕЈАН ИЛИЌ
За којнарод говори Вучиќ кога зборува за резултатите од референдумот за промена на уставното име на Македонија и ги повикува западните земји или моќниците да ги почитуваат гласовите на малите народи? Да споменеме дека постои еден народ во Косово, Вучиќ како моќник со децении упорно одбива да го слушне. Но сега нема да зборуваме за нив. Тука сме за луѓето во Македонија.
Значи, податоците покажуваат дека референдум за промена на името на гласањето во неделата во Македонија дошлр малку помалку од 37 проценти од населението. Референдумот, затоа, не успеа, бидејќи за да биде одлуката валидна за референдум а ви треба просто мнозинство – тоа ќе постоеше ако половина од регистрираните гласачи плус еден го дадат својот глас.
Тоа не се случи и противниците на новото име на Македонија, на чело со ноторниот ВМРО-ДПМНЕ, побрзаа да ја прослават победата, и веднаш гракнаа со барања, како и Вучиќ да се земе во предвид гласот на народот. Но, луѓето на кои се повикаа се – неми. Тој не дозволи неговиот глас да се чуе. Освен што е нем тој народ во голема мерка е и невидлив! Оние кои се оглсија на референдумот се огласија силно и цврсто – речиси единствени во ставот да застанат зад предлогот Македонија да го промени своето име во нејзиниот Устав.
Но, за ВМРО-ДПМНЕ, како и за Вучиќ, ова не е нација – 600.000 Македонци не се ништо за нив. Народот за кој сонуваат во ВМРО-ДПМНЕ, а и Вучиќ – е нем народ. Покрај тоа што е нем, тој во голема мера не постои. Избирачкитенем списоци во Македонија велат дека има околу 1.800.000 жители со право на глас. Но, иако овој број е сигурен за оценување на успехот на референдумот – не е познато колку луѓе воопшто живеат во Македонија.
Од 2002 година, Македонија нема направено попис. Причините за ова се повеќекратни. Од избегнување на утврдување на точната етничка димензија, до криење на фактот за големото заминување на луѓето од таа земја. Во 2002 година, Македонија имаше повеќе од два милиони жители. Се проценува дека денес, поради големиот број на луѓе кои заминале, има околу 1.800.000. Колку што е бројот на регистрираните гласачи. Врз основа на ова, се претпоставува дека во Македонија има околу еден милион и половина лица со право на глас.
Како сега изгледа гласот на народот во чие име, се повикува ВМРО-ДПМНЕ? Одокулу ќе дојдеме до одговор. На сите претходни избори во Македонија, ниту еден партиски кандидат и ниту еден претседателски кандидат не надминал 600.000 гласови, колку што се изјаснија во корист на промена на името. Поради намерната манипулација со бројот на жители и гласачи во Македонија досега не поминал ниту еден референдум, освен оној во 1991 година, кога гласаше за независност на државата. Во тоа време имаше 1,1 милион гласачи или 70 отсто од вкупно запишаните кои излегоа на гласање, со што практично едногласно се поздрави независноста.
Оттогаш, избирачките списоци велат дека бројот на избирачите е зголемен за 300.000, додека статистичарите, повторно едногласно, тврдат дека бројот на македонските граѓани не расте, туку напротив – паѓа. Ова повторно значи дека бројот на гласачи на листата не расте поради бројот на раѓања, туку токму поради бројот на смртни случаи, чии имиња не се избришани од листата. Точната ревизија на листата може да одреди колку од нив ги нема. Сепак, треба да се забележи – симболично, најомилените луѓе за ВМРО-ДПМНЕ, како и за Вучиќ, се мртвите луѓе. Во името на мртвиот народ, можете да направите што и да посакате.
И таму би можеле да завршиме таму со нив и нивните (мртви) луѓе. Има нешто да се каже за Зоран Заев, актуелниот премиер на Македонија и неговата актуелна владејачка партија СДСМ. Прво, тие побрзаа на референдумот и со тоа го скратија времето за правилно да се подготват за гласање, да започнат со фиксирање на избирачките списоци (доколку генерално мислат дека тоа треба да се направи). Оваа брза кажува за еден вид на самодоверба, која исто така може да биде резултат на поддршката што ја добија од референдумот однадвор. (Не од Србија, се разбира: со овој српски режим, ниту една од суштински мировните иницијативи не може да смета на поддршка, било во светот или во соседството.)
И тка би можеле да завриме со мртвиот народ. Има нешто да се каже и за Зоран Заев, актуелниот премиер на Македонија и неговата актуелна владејачка партија СДСМ. Прво, тие побрзаа со референдумот и со тоа го скратија времето за правилно да се подготват списоците за гласање, пред да се фокусираат на избирачките списоци (доколку генерално мислат дека тоа треба да се направи). Оваа брзина кажува за еден вид на самодоверба, која исто така може да биде резултат на поддршката што ја добија од референдумот однадвор. (Не од Србија, се разбира: со овој српски режим, ниту една од суштински мировните иницијативи не може да смета на поддршка, било да е во светот или во соседството.)
Сепак, се покажа дека оваа поддршка од таканаречениот демократски свет не беше ниту доволна, ниту убедлива за жителите на Македонија. Дури и кога се зема вистинскиот број гласачи во Македонија, референдумот не излегле повеќе од половина, но сепак значително повеќе од 40 отсто, што не е занемарливо во споредба со 37 отсто. Со други зборови, демократскиот свет ја губи легитимноста во очите на локалното население, така што поддршката што доаѓа од името во мирот и демократијата најчесто се смета за лицемерна.
Покрај овие две, постои и трета причина за која може да се шпекулира во врска со неуспешниот референдум. Тоа е т.н. длабока држава. Заев и неговата партија едноставно немаа кога (повторно, ако воопшто помислиле дека тоа е неопходно) да го расклопат корумпираните, клиентелистичкки и во суштина криминални механизми што внатре во системот ги инсталираше претходниот режим на Груевски. Со тоа наследство Груевски може да продолжи и натаму да им наштетува на демократските напорите на новата власт (под услов овие обиди да се искрени).
Кога сето ова се зема предвид, резултатот од референдумот во Македонија е импресивен. И покрај брзоплетост и негрижа на актуелната власт, и покрај слабите и неубедливи поддршки од надвор, и покрај криминалот наследен од претходниот режим, со 600.000 гласови за промена на името, што значи беа за еден миротворен предлог ство Македонците (во национална а не во етничка смисла) се покажаа како луѓе со висок демократски потенцијал. Или, пак, да се вратиме на терминологијата на ВМРО-ДПМНЕ и на тукашниот Вучиќ – тие се оние живите а не мртовците, кои извојуваа политичка победа.
