Медоносните пчели играат клучна улога во производството на храна, учествувајќи во опрашувањето на дури 70 проценти од најважните култури во светот
Научниците развија револуционерна „суперхрана“ за медоносни пчели, која би можела да ги заштити овие важни опрашувачи од климатските промени и губењето на живеалиштата
За време на тестирањето, пчелните колонии кои го примале овој додаток имале до 15 пати повеќе млади пчели кои преживеале и се развиле до возрасна фаза.
Медоносните пчели играат клучна улога во производството на храна, учествувајќи во опрашувањето на дури 70 проценти од најважните култури во светот.
„Овој технолошки пробив ги обезбедува сите хранливи материи што им се потребни на пчелите за да преживеат, што значи дека можеме да ги храниме дури и кога нема доволно полен“, изјави за Би-Би-Си професорката Џералдин Рајт од Универзитетот Оксфорд.
„Навистина беше огромен успех“, забележува таа.
Медоносните пчели низ целиот свет се соочуваат со сериозен пад поради недостаток на хранливи материи, вирусни заболувања, климатски промени и други фактори.
Во САД годишните загуби на пчелните колонии во последната деценија се движеа помеѓу 40 и 50 проценти, а експертите предупредуваат дека тие бројки би можеле да се влошат.
Пчеларите во Велика Британија исто така не се поштедени.
Ник Менсиков, претседател на Здружението на пчелари од Кардиф и Јужен Велс, изјави за Би-Би-Си дека минатата зима изгубил дури 75 проценти од своите кошници, тренд што се забележува низ целата област.
„Иако кошниците беа полни со храна, пчелите едноставно исчезнаа.
„Повеќето од нив го преживеаа јануари и февруари, а потоа едноставно исчезнаа“, вели Менсиков.
Медоносните пчели се хранат со полен и нектар од цветовите, кои имаат есенцијални хранливи материи потребни за нивниот развој, како што се липиди познати како стероли.
Во кошниците тие произведуваат мед, кој служи како извор на храна во текот на зимата, кога цветовите повеќе не произведуваат полен.
Кога пчеларите вадат мед за продажба или кога нема доволно полен во природата, што е сè почесто, на пчелите им се дава дополнителна храна.
Сепак, оваа храна обично се состои од протеинско брашно, шеќер и вода и ѝ недостасуваат клучните хранливи материи што им се потребни на пчелите.
Тоа е, објаснуваат научниците, како луѓето да се обидуваат да преживеат на диета без јаглехидрати, аминокиселини или други витални хранливи материи.
Една од најголемите пречки беше производството на стероли – супстанца што е исклучително тешко вештачки да се синтетизира.
Сепак, веќе 15 години, професорката Рајт предводи тим научници кои утврдиле точно што им е потребно на пчелите и како да произведуваат стероли.
Во лабораторија во Оксфорд, докторантката Џенифер Ченелс покажува мали, проѕирни кутии со медоносни пчели сместени во инкубатор.
Таа ги храни со различни видови храна што самата ја направила.
Интересно е што таа користи кујнска опрема што може да се најде во секој дом за подготовка, а резултатите се одлични – бели ролни храна што личат на тесто за торта.
„Ги мешаме состојките во маса слична на тесто – различни протеини, масти, одредени количини јаглехидрати, како и микронутриенти што им се потребни на пчелите“, објаснува Ченелс.
„Целта е да откриеме што најмногу им се допаѓа и што најмногу користат“, додава таа.
Таа ги става ролерите за храна во инкубаторите, а пчелите внимателно ја грицкаат смесата.
Во оваа лабораторија тимот на професорката Џералдин Рајт постигна значаен успех: користејќи генетски инженеринг, тие успеаја да создадат квасец што ги произведува сите шест стероли потребни за развој на пчелите.
„Ова е големо откритие“, вели професорката Рајт.
Кога нејзината студентка успеала да го инженерира квасецот за да произведува стероли, таа ѝ испратила слика од хроматограм – дијаграм што ја покажува структурата на супстанцијата.
„До ден денес го имам залепено на ѕидот во канцеларијата“, додава таа со насмевка.
На пчелите им беше дадена суперхраната во лабораторијата три месеци. Резултатите покажаа дека колониите што ја примиле оваа храна имале 15 пати повеќе бебиња пчели што достигнале зрелост.
„Кога пчелите добиваат соодветна храна, тие треба да бидат поздрави и поотпорни на болести“, објаснува Рајт.
Таквата храна била особено корисна во текот на лета како ова, кога цвеќињата се чини дека престанале да цветаат порано од вообичаеното, додадоа тие.
„Многу е важно во годините кога летото доаѓа рано и пчелите немаат доволно полен и нектар за да ја преживеат зимата“, вели Рајт.
Професорот објаснува дека колку подолго пчелите се без полен, толку е поголем нутритивниот стрес што го имаат, што значи дека пчеларите губат повеќе пчели во текот на зимата.
Сега е потребно пообемно тестирање за да се проценат долгорочните ефекти од оваа диета, но се очекува дека овој додаток би можел да им биде достапен на пчеларите и земјоделците во следните две години.
Студијата ја водеа научници од Оксфорд, во соработка со Кралските ботанички градини Кју, Универзитетот во Гринич и Техничкиот универзитет во Данска.
