Како да внесеме нова енергија во бавниот процес на европска интеграција на земјите од Западен Балкан? ЕУ е поканета да ги отвори пристапните преговори со Северна Македонија и Албанија до крајот на 2021 година, и беше потенцирана потребата Западен Балкан да биде вклучен во Конференцијата за иднината на Европа
ИВАН КУЗМАНОВИЌ
Тешко им е на искрените поддржувачи на европскиот пат на земјите од Западен Балкан да го прифатат фактот дека интеграцијата во ЕУ одамна е толку бавна што може да се каже дека ќе биде запрена. Не се отворени нови поглавја или групи, ниту започнаа преговори за пристапување со земјите што ја чекаат оваа фаза на интеграција. Наместо тоа, имаме претежно формална посветеност на балканските лидери кон ЕУ и вистински недостаток на конкретни реформски потези, без кои, се разбира, нема понатамошен напредок.
Едно од најважните прашања денес е како да се внесе нова енергија во бавниот процес на европска интеграција на земјите од Западен Балкан и да се разбуди нов ентузијазам кај граѓаните и на ЕУ и на Западен Балкан за проширување на ЕУ кон нашиот регион.
Во таа смисла, вредат да се напоменат препораките што ги дадоа граѓанските организации од регионот на неодамнешната конференција „Европската унија и Западен Балкан – враќање на довербата“ до клучните актери, пред се на Европската унија и владите на Западен Балкан. наратив, како за проширувањето во самата Европска унија, така и за европската интеграција на Западен Балкан.
Владите на земјите од нашиот регион се повикани да ги забрзаат реформите во сите области, особено во областа на владеењето на правото, демократијата и борбата против корупцијата. Ова се исто така важни вредносни одредници поради кои се одлучивме за европскиот пат, бидејќи покрај економскиот развој и подобриот животен стандард, важно е да се изгради квалитетот на општеството и европскиот капацитет на државата. Исто така, потребна е доследна примена на европските стандарди во областа на јавните набавки, инвестиции и развој на инфраструктурата, како и поставување заштита на животната средина како политички и развојен приоритет.
Понатаму, социјалната димензија на интеграцијата во ЕУ е многу важна за повеќето граѓани, особено имајќи ја предвид подлабоката економска и социјална стратификација во нашите општества. Затоа, владите на Западен Балкан се повикани да ги применат принципите на Европскиот столб за социјални права при планирање јавни политики и следење на реформите со цел да се зајакне социјалната димензија на процесот на европска интеграција, што е клучно за одржување и продлабочување на поддршката на граѓаните.
Членството во Европската унија треба континуирано да се прикажува како стратешки надворешно -политички приоритет, што, да бидеме искрени, нашите политички елити честопати не го прават.
Големите предизвици со кои се соочивме покажаа колку е важна солидарноста и дека одговорите на кризите мора да се споделат. Затоа е исклучително важно и ЕУ и земјите од Западен Балкан дополнително да развијат солидарност во решавањето заеднички проблеми и справување со кризи, а солидарност се очекува и од членките на ЕУ во регионот по европскиот пат на земјите од нашиот регион.
ЕУ е поканета да ги отвори пристапните преговори со Северна Македонија и Албанија до крајот на 2021 година, и беше потенцирана потребата Западен Балкан да биде вклучен во Конференцијата за иднината на Европа, бидејќи е важно нашите граѓани да бидат дел од широк демократски дијалог за идните европски политики.
Граѓанските организации, партнери во проектот „Младите на Балканот за Европа“, ги повикаа нашите влади и ЕУ да ги вклучат младите луѓе од Западен Балкан во разгледувањето на развојните политики и да ги зајакнат да ги применуваат европските вредности преку образованието, културата и регионалната соработка.
Конечно, неопходно е сите учесници во политичкиот живот да го подобрат квалитетот на политичкиот дијалог, парламентарната демократија, учеството на граѓаните и слободата на медиумите.
Можеме само да се надеваме дека носителите на одлуки во Европската унија и Западен Балкан ќе ги слушнат овие пораки за забрзување на реформите и зајакнување на процесот на европска интеграција, бидејќи тоа ќе донесе нова динамика и ќе придонесе за раст на оптимизмот и поддршката на граѓаните за ЕУ проширување во нашиот регион.
Како што истакна Наташа Вучковиќ од Фондацијата Центар за демократија, организатор на оваа регионална иницијатива, важно е постојано да се прават чекори напред, бидејќи ентузијазмот за европска интеграција треба постојано да се „храни“ со успеси и поддршка.
Затоа, не е изненадувачки кога прогресивниот дел од општеството одлучно испраќа порака до европските и балканските лидери – сакаме суштински реформи, побрзи чекори во интеграцијата и нова енергија на патот на нашиот регион кон Европската унија! Само на овој начин можеме да разбудиме оптимизам и да ја зајакнеме довербата и поддршката на граѓаните за европската иднина на Западен Балкан.
(Авторот е координатор за комуникации и медиуми на Фондацијата Центар за демократија)
