Франција не и дава неависност на својата стара колонија на Пацификот а таа во име на компромисот стана држава во рамките на Франција !
Нова Каледонија е територија во Јужниот Пацифик која беше колонизирана од Франција во 1853 година и е на списокот на Обединетите нации за деколонизација од 1986 година. Значајниот мировен договор од Нумеа од 1998 година воспостави тристран референдум за независност за да се одреди политичката иднина на Нова Каледонија. Третиот референдум од 2021 година ав тохтониоот народ хо
Во мај 2024 година, избувнаа протести и немири откако Француското национално собрание гласаше за закон со кој ќе се намали изборната застапеност на народот Канак, кој сочинува 42 проценти од населението на Нова Каледонија од 270.000 жители.
Францускиот претседател Емануел Макрон го суспендираше законот и вети дека ќе води дијалог за ова прашање. Заедницата би можела да ја признае националноста на Нова Каледонија.Нова Каледонија би презела повеќе овластувања во управувањето, но Франција би задржала јурисдикција над одбраната, валутата и судството. На Нова Каледонија би ѝ било дозволено да создаде свои покраински и традиционални безбедносни сили. Исто така, би можела да ги спроведува своите дипломатски работи, но тоа би морало да се направи „во согласност со меѓународните обврски и виталните интереси на Франција“.
Луѓето од Нова Каледонија повторно се обложуваат на доверба, дијалог и мир преку овој договор, кој предлага нова политичка организација, поголем споделен суверенитет, економско и социјално ресетирање и споделена нова судбина.
Макрон го опиша договорот како „облог на доверба“. Францускиот премиер Франсоа Бајру изрази „гордост“ што го гледа договорот „според историските стандарди“. Францускиот министер за прекуокеански територии го нарече „интелигентен компромис“. Виктор Тутугоро, еден од преговарачите од страната за независност, рече дека постигнале „избалансиран компромис“.
Секако, по дефиниција, компромисот не може да задоволи никого 100%. Но, тоа е избалансиран компромис за сите.
И тоа ни овозможува да гледаме напред, заедно да ја градиме Нова Каледонија, државјанството и оваа заедничка судбина за која сите зборуваат со години.
Овој став го повтори и лојалистичкиот лидер и претседател на Јужната покраина, Соња Бакес, која исто така беше меѓу преговарачите.
„Овој компромис нема целосно да задоволи никого. Но, цврсто верувам дека ни овозможува да ја извлечеме Нова Каледонија од спиралата на насилство, неизвесност и уништување“.
За да стапи во сила, договорот мора да биде одобрен од народот на Нова Каледонија. Исто така, мора да биде одобрен од францускиот парламент и вклучен во посебен член од францускиот Устав.
Во извештајот на ABC се цитирани неколку лидери на граѓанското општество во Нова Каледонија кои изразиле загриженост за напуштањето на барањето за целосен суверенитет.
Француската влада и новокаледонските партии вклучени во договорот се соочуваат со тешка задача да ги убедат своите гласачи да го поддржат договорот. Во извештајот на ABC се цитирани неколку лидери на граѓанското општество во Нова Каледонија кои изразиле загриженост за напуштањето на барањето за целосен суверенитет.
Реагирајќи на договорот, член на десничарската партија Национален собир во Франција покрена прашања.
Накратко, доколку биде одобрен, договорот од 13 страници официјално наречен „Проект за договор за иднината на Нова Каледонија“ ќе ја создаде државата Нова Каледонија во рамките на Франција и меѓународната заедница би можела да ја признае националноста на Нова Каледонија. Нова Каледонија би презела повеќе овластувања во управувањето, но Франција би задржала јурисдикција над одбраната, валутата и судството. На Нова Каледонија би ѝ било дозволено да создаде свои покраински и традиционални безбедносни сили. Исто така, би можела да ги спроведува своите дипломатски работи,
(global voices)
