ЕМИЛИЈАН ЛИЛОВ
Агентите на Путин стануваат се поактивни – палат згради, трујат луѓе и водат диверзантска војна против Западот. Тајните служби на Русија се добро подготвени за оваа необјавена војна со болшевички методи, пишува NCC
Вандализмот врз објектите кои привремено ги запреа брзите возови во Франција на денот на отворањето на Олимпијадата во Париз е само еден од многуте такви примери. Западните разузнавачки претставници поврзаа голем број саботажи во Европа со руската тајна служба ГРУ. Од почетокот на годината, случаи на подметнување пожари и други напади се пријавени во повеќе од половина дузина земји, вклучувајќи ги Чешка, Естонија, Латвија, Германија, Полска, Шведска и Обединетото Кралство, пишува швајцарскиот Ноје Цирхер Цајтунг ( NZC), цитирајќи се на американското специјализирано списание „Фореин аферс“.
Пред извесно време објави цела листа на цели на слични напади со ист ракопис. Меѓу најспектакуларните случаи е обидот за атентат откриен од американските и германските разузнавачи против шефот на водечкиот германски концерн за оружје „Рајнметал“, Армин Папергер, кој требаше да биде ликвидиран од руски агенти, прво објави Си-Ен-Ен. Убиството на државјанин на западна земја на сопствена територија би било драматично отстапување од претходните тактики на Москва, коментира НЦЦ.
Според авторите на швајцарското издание, Владимир Путин отворил ново поглавје во операциите на таканаречената „сива зона“, за која Западот изгледа целосно неподготвен. Досега земјите од НАТО сè уште не можеа да развијат заедничка контрастратегија. Во време на жестоки предизборни битки во САД и политичка нестабилност во Европа, ваквите напади можат да доведат до сериозна дестабилизација на Западот, читаме понатаму во публикацијата.
БОЛШЕВИЧКИ КОРЕНИ Саботажата не е ништо ново во Русија. По Октомвриската револуција во 1917 година, болшевиците ја гледаа саботажата како ефективно средство за дестабилизација на Западот. Уште од своето основање, Комунистичката интернационала (светската организација на комунистичките партии) им нареди на своите членови да се инфилтрираат во капацитетите за производство на оружје и муниција во нивните земји. Ленин, од друга страна, бара од нив да пружат активна поддршка на нелегалните борбени ќелии. Наскоро тие станаа толку сериозен проблем што британската влада дури и го врза официјалното признавање на Советскиот Сојуз со прекинот на оваа подмолна комунистичка активност.
Откако Сталин конечно ја распушти Коминтерната за време на Втората светска војна, овие операции престанаа. На почетокот на Студената војна, двете советски шпионски организации – КГБ и военото разузнавање ГРУ – развиваа нови планови за саботажа. Во 1950-тите, тие почнаа да градат магацини за експлозиви и оружје низ Западна Европа, а исто така и во Соединетите Држави, кои требаше да се користат само во случај на вонредна состојба – сеопфатна војна со Западот.
Фактот дека Советскиот Сојуз толку долго се воздржуваше од саботажа нема никаква врска со западната политика на одвраќање. На почетокот на Студената војна, советските тајни служби имаа многу ресурси и военото разузнавање регрутираше многу агенти со долгогодишно искуство во саботажа. На почетокот на 1950-тите, архитектот на атентатот на Лав Троцки во Мексико во 1940 година, генерал Наум Ајтингон, добил задача од советското разузнавање да формира бригада за специјални операции за да ги разнесе американските воени бази во Европа. Но, поради внатрешно-политички причини овој план никогаш не бил активиран, прецизираат од НКЦ.
По смртта на Сталин, советската елита, вклучително и многу преживеани од чистките на Сталин, им се спротивстави на семоќните безбедносни служби и разузнавачките структури. За време на Никита Хрушчов, раководството дури се обиде да ги стави под контрола на Комунистичката партија. Тогаш тајните служби се ослободија од своите најавантуристички агенти, меѓу кои беше и Ајтингон – тој беше пратен во Гулаг на единаесет години, потсетува швајцарското издание.
ВООРУЖУВАЊЕТО НА ЗАПАДОТ Кога Путин дојде на власт во доцните 1990-ти, тој презеде голем дел од главно недопрената инфраструктура на советските тајни служби. Во октомври 1999 година, само два месеци откако го наследи Борис Елцин, Претставничкиот дом на САД одржа сослушување за заканите од руски диверзантски операции. Откако подоцна беа откриени тајните складишта за оружје на Москва во Швајцарија и Белгија, ФБИ ја презеде задачата да испита дали има слични складишта во САД. Но, потоа дојдоа нападите од 11 септември 2001 година и од тој момент на Русија веќе се гледаше како сојузник во војната против тероризмот.
Во текот на изминатите две децении, Путин не само што ја прошири својата моќ, туку и вдахна нов живот во операциите во странство, посочува НЦЦ, наведувајќи некои од најстрашните такви случаи, вклучувајќи го бомбардирањето на складишта за муниција во Чешка и труењето на Руски опозиционери. Откако Русија се вмеша во претседателските избори во САД во 2016 година, Западот најпрво почна јавно да ги осудува овие тајни операции на Москва – без успех. Шпионските служби на Путин регрутираа нова генерација агенти кои комбинираа цврстина, лојалност и жед за авантура – во специјалната единица Спетназ.
НАЈНОВИ АКЦИИ Руската инвазија на Украина брзо прерасна во шпионска војна против Западот, а руските разузнавачки и безбедносни служби се прегрупираа и почнаа да регрутираат домашни партнери во европските земји. За ова, тие често користеа активни криминални мрежи, па дури и граѓани на Белорусија и Украина. Така, на почетокот на 2024 година Русија беше подготвена за овие напади, на кои бевме сведоци подоцна во текот на годината, пишува швајцарското издание.
САД и НАТО сега алармираат: Кремљ ги тера Европејците подиректно да ја почувствуваат цената на војната со надеж дека поддршката за Украина ќе опадне. Згора на тоа, напад од поголем обем врз инфраструктурата на Запад може да има подолготрајни дестабилизирачки ефекти.
Оваа стратегија го става Западот во тешка позиција – може да одговори само со ограничени контрамерки. Прво, затоа што САД и нивните сојузници официјално не се во војна со Русија. И второ, затоа што контраразузнавачките служби ќе мора да посегнат по драстични мерки што се можни само во тоталитарните режими, се вели и во публикацијата на НКЦ, позајмена од специјализираната публикација „Форин аферс“.
