Кога станува збор за човекот, доаѓаме до најлошиот аспект на загадувањето на животната средина со пластика. Имено, за здравјето на луѓето најопасните се екстремно малите честички (микро и нано нивоа), а податоците за тоа како овие честички влијаат врз луѓето нема мал број. Она што може да се каже во моментов е дека не е докажано дека честичките влијаат на нашето здравје, но сè уште не е утврдено колку сме воопшто изложени на тие мали, пластични честички.
Пластичните честички се пронајдени во мед, пиво и сол, а ОН во својот извештај дури вели дека пластичните честички, исто така, може да се најдат во вода од чешма. Една студија покажа дека 95 отсто од учесниците во студијата имале уринарен канцерогени супстанции бисфенол А, додека во еден кубен метар седименти на реката скроти Манчестер се пронајдени 517 илјади пластични честички.
Сепак, податоците за тоа колку досега сме изеле вакви чстички и во која мерка – нема. Авторите на студиите кои откриле присуство на пластика во овие хранливи состојки велат дека нивното влијание врз здравјето на луѓето е занемарливо. Ричи и Розер се подготвени да кажат само дека не знаат доволно. Се разбира, најголемата грижа е тоа што со ставање на оваа пластика во телото можеме да ја труеме, или од пластика или супстанции кои пластиката ги апсорбира. „Со миење на современи спортски облеки во воздухот на нашите домови фрламе илјадници пластични микро низи на ткаенина. Понатаму, знаеме дека некои адитиви кои се користат во производството на пластични производи се опасни, но ние не сме ги тестирале на луѓето, па не го знаеме нивниот ефект “, вели Видал.
Ситуацијата во светот во врска со загадувањето на животната средина од пластика е сериозна, а недостигот на знаење за пософистицирани форми на загадување е грижа за научната заедница. Постојат решенија, вели Јудита Чучулиќ, но систематското поправка на штетата врз животната средина за пластика треба да се реши. „Треба да се создаде нешто, така што сè ќе биде одржливо, односно со производство и рециклирање во доволна мера, што не функционира денес”, објаснува таа. „Елиминацијата на пластичните предмети за еднократна употреба ќе придонесе, но најважно е да се подигне свеста на луѓето за штетните ефекти на отпадната пластика. Секоја година се произведуваат околу 35 милијарди шишиња алкохол, од кои 80 отсто завршила на депонии. Пластичниот отпад треба да се рециклира поефикаи посиромашно за да се исчисти видливиот ѓубре од пластичен отпад “.
Проекциите на трендови во управувањето со пластичниот отпад велат дека учеството на отпадот што ќе заврши во природата или на депониите во вкупниот износ на создаден отпад треба да се намали на шест проценти до 2050 година. Сепак, тоа е само проекција врз основа на претходните трендови и кога се размислува за проектирање, мора да се размислува и за потенцијалните тешки околности што може да се појават во меѓувреме не се земаат во предвид.
Сепак, Кукулиќ вели дека без согласност на сите оние кои ја депонираат животната средина, пластиката нема да биде ништо. „Јужно од страна на хрватскиот остров Мљет и Корчула морето е загадено со пластичен отпад во 95 отсто од отпад кој е со странско потекло. Тој доаѓа таму преку Ортранска порта која ги носи ветровите и струите од Медитеранот. Само пет отсто од вкупната количесво на отпад го создава Хрватска “, објаснува таа. „Значи, ние може да се исчисти колку што сакаме, но без договор за поширока група на земји за регулирање на депонијата и да се зголеми за рециклирање, нема да има ништо.”
Министерството за животна средина и енергетика на Република Хрватска потврди дека пластичен отпад влијае на јужниот дел на Јадранското Море, и дека оваа штета се обидува да се рехабилитира во соработка со Италија, Албанија и Црна Гора. „Како потписничка на Конвенцијата на Барселона, Хрватска вети дека ќе преземе мерки за спречување, ублажување, борба и да ги елиминираат загадувањето на Средоземното Море од земните извори”. Според она што Министерството за екологија го даде за Глобус се вели дека најголем дел од пластична амбалажа која е најдена на морските плажи на Јадранот можеле да се користат барем уште десет пати или се тоа изгубени или отфрлени риболовни средства со пластичен состав.
„Директивата која ја готвиме би ја забранила продажбата на одредени пластични производи, како што се затките, пластичниот прибор за јадење, плочи,те пиење од сламки, пластичните лажичиња за мешање на пијалоци …и се додава предвидуваат дека со помош на сите преземени мерки до 2030 година загадување со пластичен отпад треба да се намали за околу 50 проценти.
Видал верува дека процесите на производство и транспорт кои зависат од пластика треба целосно да се редизајнираат. „Производството на пластика мора да се намали и да се поттикне производството на алтернативни производи. Регулаторни органи мора да почне да се укине одредени хемикалии, и на потрошувачите мора да биде јасно како на рециклирање, компостирање и горење”, вели Видал.
Производителите на пластични производи покажуваат дека не ги почитуваат апелите на научната заедница. САД одлучија да почнат да го намалуваат бројот на пластични сламки во рестораните. Холанѓаните планираат да ги намалат VPNS со помош на големи собирачи на ѓубре и Чиле одлучи да ги забрани пластичните кеси во продавниците.
Вредни обиди, но сепак, нема сеопфатност за таа борба.
(крај)
