Утврдено е дека причините за движење надесно од политичкиот спектар е повеќе културен отколку економски феномен. Но, тоа не значи дека акцијата во областа на економијата нема да го сопре напливот на плебејскиот расизам. Прво, на сите треба да им стане јасно дека причина за неуспехот на политичкиот центар е дел од наративот на проектот на слободна пазарна економија
ВИЛ ДЕЈВИС
Авторитарниот национализам освојува позиции во Европа, САД и Бразил поради бранот на негативни емоции во јавноста и попустливоста на политичкит елити кон тоа. Но, ова не е повторување на 30-тите години на 20 век. Најпрвин, за разлика од тогашните елити во Германија, Италија и Шпанија, денешните елита не го сакаат фашизмот. Напротив, нивниот проблем е што тие не знаат како да го потиснат.
Веќе15 години политиколозите водат добро документирана, ама не и плодна дискусија за причините за подемот на партии како што е УКИП во Велика Британија, Партијата на слободата (ВВП) во Холандија или на Националниот фронт во Франција. Во таа распра е утврдено дека причините за движење надесно од политичкиот спектар повеќе културен отколку економски феномен. Но, тоа не значи дека акција во областа на економијата нема да го сопре напливот на плебејскиот расизам. Прво, на сите треба да им стане јасно дека причина за неуспехот на политичкиот центар е дел од наративот на проектот на слободна пазарна економија.
Професорот Вил Дејвис од Универзитетот Голдсмит понудува можеби најдобра кратка дефиниција на неолиберализмот како систем (наместо идеологија), опишувајќи го како „разоткривање (disenchantment) на политиката со економијата”. Под ова се подразбира задолжително воведување на пазарна логика во сите форми на општествениот живот, со што драстично се намалува можноста за политички избор.
На пример, ако сакам да ја зачувам челичарницата во Порт Талбот, не можам да повикам на национална безбедност, или сентиментална потреба да им даде приоритет на британските производи, или на фактот дека градот ќе умре без своите високи печки. Ова може да се постигне само со внимателно формулиран аргумент кој ги задоволувал барањата на сите постоечки национални, европски и глобални правила за трговија и инвестиции. Ако сакам да го сторам тоа само затоа што се чувствувам добро како што минувам по овој производ на човечкиот гениј на патот до плажата што јас сурфам, моите емоционални причини ќе бидат блокирани со правилата што мојата земја одамна ги потпишала и на кои им е посветена.
Дејвисовата дефиниција, исто така, може да се парафразира како касапење (evisceration)на политиката преку економските правила, односно хируршка елиминација на сите емоционални причини од процесот на донесување на политички одлуки.
Луѓето интуитивно знаат дека нивното чувство на идентитет, градови, нации и класи ќе се врати во процесот на донесување одлуки само ако целосно го сменат сегашниот систем – тоа го објаснува зајакнување на опозицијата на неолиберализмот и тоа од леви и десни позиции.
Друг важен фактор во емоционално мотивираниот револт е промена на перцепцијата на работното место. За политичата наука и економијата, работното место повеќе не е дел од политичката арена. Пред 40 години, на мојата прва работна поета на фабрика, присуствував на дневни политички состаноци на добро информирани луѓе. Во врска со оваа промена сега забележувам две важни промени.
Прво, модерен менаџмент бара високо ниво на перформативноста на работа, особено на работниците со минимум на моќ: тој не бара работниците да му посакуваат добар ден, добар пат или да им продаваат тоблероне кога ќе купуваат вода во продавница. Второ, од лица со ниски вештини или работа со ниски приходи денес се претпоставува поголем степен на принуда отколку што тоа беше случај во пред-неолибералната ера. Заканата со отказ не е само имплицитна: таа се случува речиси секој ден. Покрај тоа, постојат случаи на вознемирување, фаворизирање и сексуална злоупотреба. На најмногу изложени позиции, во занимања како што се возење на такси и камиони, безбедност и чистење, постои постојана закана од реално насилство. Во секојдневниот живот, на дното на скалата на плати секој познава некого кој е поврзан со организираниот криминал од низок интензитет.
Сето ова води до силни, иако супресирани фрустрации, кои најверојатно ќе се претворат во револт на луѓето ако тие постојано не се забавуваат со нетолеранција кон расните и верските разлики на нивните сограѓани.
Првата лекција за либералите од центарот, ако сакаат да преживеат, е дека им е потребен емотивен наратив со инспиративна понуда. Оваа понуда мора да се обликува како економска надеж: никаде не е пропишан монополот на радикалната левица кон фискална експанзија, редистрибуција, државна помош и стимулативни плати. Проблемот е што во неолибералните учебници се вели дека сето ова е невозможно! „Страв од иднината”, што е наведено со квалитативното истражување на популацијата на гласачите што го поддржува националистичкото право за многу од нив, е рационално. Тие се исплашени, депресивни и лути во реалниот свет на несигурни работни места, лоши услови за домување и зголемување на нееднаквоста.
Ако немате добар одговор на прашањето „Како може животот и животот на моето семејство да бидат подобри?” нема да ви помогнат било какви комуникациски вештини. Левиот центар, исто така, треба да направи важна стратешка одлука за обединување со левицата против десницата. Разговорите за популизам што го избегнуваа тој избор станаа ирелевантни.
Ако На Гугл ги вркстите зборовите Сајид Јавид и фашизмот, ќе видите дека тој го поместува движењето Моментумот на кого му припаѓам перцепцијата на „неофашистичка група”. Сè уште не сум нашол коментар од Саид Џавид за немирите во Вајтхол, каде што се наоѓаа речиси 10.000 следбеници на Томи Робинсон, меѓу кои и нацистите кои извикуваат зиг-хајл фрлаа со цигли и шишињата кон полицијата. Крајно време е да се заврши фазата на двојни стандарди и негирање на левиот центар.
Не верувам дека кризата за демократски консензус на Запад ќе биде успешна. Таа ќе продолжи како бран кој ќе пробие ѕидот и ќе стане серија на национални кризи чија кореографија е веќе видлива: поместување на ЦДУ веднаш по заминувањето на Ангела Меркел; дуел Жан-Лук Меленхона и Марин Ле Пен на следните претседателски избори во Франција; убедливо мнозинство за владата на Салвин во Италија; прссметка меѓу носталгични шпански фалангисти и каталонски сепаратисти; понатамошен пад на Унгарија и Полска во демагошки раце.
Во такво опкружување партиите кои Гардијан ги портретира како „нов популизам” или како „лев популизам“, треба со поголема одлучност да пријадат кон организирање на отпорот. Потребата да се борат паметно, а не како Ципрас во Грција да трча кон фаровите на возот што доаѓа. Но, пред сè, левицата треба да направи сојузи – како и Подемос и Barcelona en Comú во Шпанија.
Така, ако работите се влошат, ќе имаме наратив за надеж. Во Шпанската граѓанска војна, во битката на Харама во 1937 на „ридот на самоубијците”, меѓу луѓето кои се упатиле кон дожд од куршуми за да се спречи влезот на Франко во Мадрид беа британски социјалисти, комунисти и поранешни членови на ИРА. Мемоарите на преживеаните борци открија дека овие луѓе од различни верувања се поврзани со иднината на надежта, со гордост а како атак на отпор и верба дека нешто може да се направи. Активно промовирање на таквите верувања е најсилното оружје што го имаме во борбата против фаталниот нихилизам на авторитарната десница.
(Гардијан)
